Tơợ đenh ahay, t’nơơm chanh bơơn đhanuôr chóh padưr đhị bhươn đông. Bấc đhanuôr nắc buôn k’noọ t’nơơm chanh nắc t’nơơm âng đơơng thu nhập phụ, cắh vêy bấc ngai p’gít lêy bhiệc âng đơơng t’nơơm chanh nắc t’nơơm chr’nóh bha’lâng. Hân đhơ cơnh đêếc, cr’chăl đâu 2, 3 pr’loọng đông nắc ơy chóh padưr bấc t’nơơm chanh, lêy nâu đoo nắc kinh tế bha’lâng lâng apêê nắc ơy chóh padưr liêm choom, bhrợ k’van ooy cr’chăl cắh ha mơ đenh. T’ruíh Jưn jứah xay moon cơnh choom bhrợ cha bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc lêy năl ooy zâp bh’rợ kinh tế tơợ t’nơơm chanh ấ:

Xang bêl quyết định xăl chóh đhị bhươn chóh bhrợ cắh liêm choom, xang chấc lêy ta’moóh pachoom, c’moo 2009, anoo Nguyễn Tấn Hưng cóh vel 3, chr’val Nhơn Thạnh, tp.Bến Tre, tỉnh Bến Tre nắc ơy câl đơơng chô kr’bhâu t’nơơm chanh, dzợ ta moon nắc chanh giấy chóh padưr đhị k’tiếc bhứah k’noọ 1,5ha k’tiếc bhươn. Tu vêy đươi bhrợ liêm crêê c’lâng xa’nay chóh bhrợ nắc tước đâu bhươn chanh âng anoo Hưng bơơn bhrợ 60-70 tấn đhị 1ha zâp c’moo.

Tơợ bêl xăl chóh padưr chanh, pr’loọng đông anoo Hưng nắc bhrợ cha k’van lấh mơ, pachô bhrợ zâp c’moo dzoọc tước k’ha riêng ực đồng tơợ bhiệc chóh pazưm t’nơơm chanh lâng píh. Ting cơnh anoo Hưng, hân đhơ cắh mơ cam, píh..hân đhơ cơnh đêếc, bêl moon ooy bh’rợ chóh bhrợ lâng đơn zên bơơn pachô nắc anoo moon t’nơơm chanh nắc đoo t’nơơm chr’nóh chi’ớh ha dợ đơơng chô bh’nơơn bhlâng. Tu ting cơnh anoo, chanh hân đhơ âng đơơng bh’nơơn kinh tế cắh bấc nắc hadang apêê chóh bhrợ lêy cha’mêết, liêm choom chóh bhrợ nắc vêy đơơng chô bh’nơơn liêm choom, t’nơơm chanh âng đơơng bh’nơơn cung bấc mơ đợ t’nơơm chr’nóh lơơng.

Anoo Hưng đoọng năl, xoọc đâu pr’loọng đông anoo chóh râu m’ma chanh truyền thống âng Nam bộ tơợ ahay tước đâu. t’nơơm chr’nóh doọ buôn váih g’rưi, zên k’rong bhrợ m’bứi, bhiệc zư lêy cung liêm buôn. Cr’chăl t’ngay chóh padưr bil mơ 18 c’xêê nắc choom ặ bơơn bhrợ p’lêê chanh tr’nơợp. râu liêm choom âng m’ma chanh nâu nắc ặt váih đenh, váih p’lêê zâp c’moo, n’căr chanh doọ cơợng, bấc đác, bơơn bhrợ bấc. đoọng t’nơơm chanh liêm choom bơơn bhrợ nắc manứih chóh lêy bhrợ đoọng ha t’nơơm chanh váih pô pazưm, đoọng váih p’lêê bấc bêl pa’câl nắc vêy bấc zên.

Ting lêy zâp c’moo, hân noo chanh chóh cắh crêê buôn tơợp tơợ c’xêê 9 âm lịch tước c’xêê 5 âm lịch c’moo t’tưn, zên pa’câl chanh cung dal lấh mơ lâng hân noo chóh bhrợ bhlâng. Lâng 1,5ha k’tiếc chóh chanh pazưm bhrợ nắc ơy âng đơơng p’lêê, pr’loọng đông anoo Hưng pabhlâng bhui har bêl lêy c’moo n’đoo pr’loọng đông anoo cung bơơn bhrợ bấc chanh, dzoọc tước 4-5 tấn zâp g’lúh pêếh bơơn. Xoọc đâu, zên pa’câl chanh âng anoo Hưng đhị bhươn tơợ 17-20 r’bhâu đồng 1 ký. Vêy g’lúh hân noo p’răng pứih, chanh nắc vêy đhr’năng dzoọc tước 36 r’bhâu đồng 1 ký đhanuôr bhui har bhlâng.

Pazưm chóh padưr t’nơơm chanh tơợ bấc c’moo đâu, anoo Hưng bơơn lêy nắc manứih vêy bấc kinh nghiệm đắh chóh bhrợ chanh cắh crêê hân noo liêm choom ooy đợ c’xêê p’răng xơớt, đác k’rịa. anoo Hưng moon, bhiệc lêy bhrợ têng đoọng t’nơơm chanh dưr váih pô cắh crêê hân noo nắc doọ vêy lấh k’đhạp. k’dâng tơợp c’xêê 8 âm lịch nắc apêê chóh bhrợ lêy bón phân đoọng ha t’nơơm, tưới đác xang nặc lêy pị đác tơợ 15-20 t’ngay. Xang nặc lêy tưới đác cớ, tước tơợp c’xêê 9 nắc t’nơơm chanh dưr váih pô, váih p’lêê lâng nắc bơợn bhrợ liêm choom cơnh cr’noọ. tu năl cơnh đươi bhrợ c’lâng chóh bhrợ nắc anoo dzợ đợc t’nơơm đoọng váih p’lêê cơnh đêếc, hân đhơ cơnh đêếc cắh vêy váih bấc.

Đoọng ặt zư liêm choom đoọng bơơn bhrợ p’lêê chanh bấc, anoo Hưng nắc mưy đươi dua phân chuồng đoọng bón ha t’nơơm chanh. Ting cơnh anoo Hưng đoọng năl, ooy cr’chăl chóh bhrợ tước đâu acu nắc đươi dua phân sinh thái-nắc phân chuồng ơy ta ủ đợc đoọng bón, nắc n’jứah bơơn bhrợ bấc, zên pa’glúh bhrợ cung doọ bấc, t’nơơm cung dưr váih k’rơ liêm, ríah tơơm cung k’rơ, t’nơơm chanh cung mặ zêl g’rưi. Lâng bhiệc zư lêy nâu, liêm choom âng bhươn chanh đông anoo nắc taluôn dưr váih liêm nhâm, đenh mâng.

Cung tu tơợ râu liêm choom âng bhiệc chóh bhrợ t’nơơm chanh nâu nắc tơợ bêl xăl chóh t’nơơm chr’nóh nâu, cắh mưy pr’loọng đông anoo Hưng ơy dưr zi’lấh bhrợ cha k’van nắc anoo dzợ váih 1 ooy đợ pr’loọng đông bhrợ têng cha choom cóh vel đông. Tơợ râu liêm choom âng t’nơơm chanh âng đơơng, anoo Hưng đoọng năl, xoọc đâu anoo xoọc bhrợ t’bhứah lấh 6.000m vuông k’tiếc chóh xăl chóh chanh nâu lâng k’noọ đợc nắc vêy đơơng chô bh’nơơn bấc./.