Xoọc bêl bấc ngai xăl bhrợ giá a’tuông lâng thùng xốp, lấh mơ nắc vêy manứih đươi dua zanươu cắh liêm gít tơơm ríah, nắc amoó Trần Thị Khương cóh khối phố 2, phường Trường Xuân, tp.Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam nắc dzợ zư đợc bh’rợ bhrợ têng giá truyền thống lâng k’tiếc.

   Zâp t’ngay, mơ 3h ra’diu, diịc điêl amoó Khương lâng k’coon n’đil dưr bơơn giá. Tu pr’loọng đông cắh váih k’tiếc nắc amoó Khương chấc vặ đợ đhị k’tiếc cắh đươi dua âng đợ pr’loọng đông đăn đâu đoọng bhrợ têng. Xang bêl n’jộ đơơng chô giá, amoó Khương rau paliêm k’tiếc lâng âng đơơng pa’câl đhị zâp quán cha’cha cắh cậ pa’câl la’lêếh ooy chợ. Xoọc bêl amoó Khương âng đơơng pa’câl nắc k’diịc lâng k’coon n’đil bhrợ têng bhiệc troọm đớc a’tuông t’viêng. Tước hi’bu, amoó nắc lêy bhrợ k’tiếc, ủ đợc a’tuông t’viêng t’mêê troọm bêl ra’diu lâng xang nặc bơơn bhrợ cớ giá đoọng pa’câl ha ta’mooi đươi dua bêl hi’bu. Amoó Khương moon, bhrợ têng giá t’ngay nâu tước t’ngay nâu zr’nắh k’đhạp trơ vâng bhlâng. Tước mơ pr’loọng đông vêy râu bhiệc chr’nắp cung cắh choom đhêy bhiệc bhrợ giá tu đợ zên vốn ơy pa’glúh bhrợ, tước bêl bơơn bhrợ, hadang pa’đhêy nắc giá zêng hư.

    Zâp t’ngay, amoó Khương ủ đợc 10 ký a’tuông t’viêng lâng bơơn bhrợ 70 ký giá. Lâng zên pa’câl cơnh xoọc đâu, xang bêl lơi jợ đợ mơ zên pa’glúh l’lăm, đợ zên pa’chô ha pr’loọng đông amoó Khương bơơn pachô lấh 200 r’bhâu đồng đhị 1 t’ngay. Amoó Khương moon, chr’nắp lấh mơ âng bhiệc bhrợ giá nắc lêy pay câl m’ma a’tuông t’viêng liêm chr’nắp, cr’liêng k’tứi, ma mơ, nhâm mâng, đợ mơ chắt váih dal. Xang bêl troọm đợc a’tuông t’viêng mơ 8-10 tiếng, bêl hân noo ha’ọt nắc troọm đớc cóh đác độp pứih, nắc amoó âng đơơng ủ đợc cóh k’tiếc. l’lăm đêếc, amoó ơy bhrợ lơi k’tiếc đoọng váih ting n’lung lâng đhộ mơ 30 cm xang nặc tưới đác bhrợ dz’dzong. Xang bêl chooi liêm ma mơ a’tuông t’viêng ooy k’tiếc, amoó ga’lập mưy lang k’tiếc cơợng mơ 10 cm, xang nặc pluum ga’lọp bạt cắh cậ hi’la n’loong đắh ping. Zâp t’ngay amoó tưới 1 chu bêl hi’bu đoọng zư đợc dz’dzong. Xang 3 hi’dưm 2 t’ngay nắc amoó bơơn bhrợ cậ giá. Amoó Khương moon, đoọng têêm ngăn giá bơơn bhrợ doọ hư zớch, đhị k’tiếc n’đoo ơy ủ giá 1 chu nắc lêy đoọng đhêy 6-8 c’xêê nắc vêy đươi dua cớ. cr’noọ bh’rợ đoọng đợ giá dzợ ắt cóh k’tiếc chêết bil lứch, têêm ngăn đoọng ha k’tiếc liêm sạch.

Bơơn năl, pr’loọng đông amoó Khương bhrợ têng giá a’tuông 19 c’moo đâu lâng nắc đhị bhrợ têng giá liêm sạch, uy tín, bơơn bấc ngai tin đươi.

    Amoó Khương moon, ting lêy lâng bhrợ giá a’tuông lâng thùng xốp, giá a’tuông lâng k’tiếc zr’nắh k’đhạp, bil bấc c’rơ g’lêếh lấh mơ, nắc lêy amoó cung dzợ zư bhrợ cơnh bh’rợ nâu tu nâu đoo nắc bh’rợ truyền thống anag pr’loọng đông. Amoó Khương moon, xoọc bêl bấc apêê chấc kiêng pachô đươi ha đay râu chr’nắp liêm l’lăm, đươi dua zanươu cắh ta đoọng đươi đoọng bhrợ giá nắc acu ting kiêng ặt zư đợc lâng padưr pa’xớc bh’rợ bhrợ giá lâng k’tiếc âng đay đoọng têêm ngăn vệ sinh c’rơ tr’mung ha manứih đươi dua.

    Tơợ đenh ahay, bhiệc têêm ngăn ch’na đh’nắh ooy đắh bhiệc bhrợ giá a’tuông nắc đoo xa’nay t’ruíh bơơn bấc apêê z’zêệ pa’bhrợ k’rang lêy. Tu râu liêm chr’nắp l’lăm, bấc ngau nắc lơi jợ bhiệc bhrợ têng giá truyền thống. t’ngay 18/10 t’mêê đâu, Phòng Cảnh sát môi trường công an tỉnh nắc ơy bơơn lêy đông bhrợ têng giá âng t’coóh Đỗ Quang Sỹ, cóh vel Hạ Thanh 1, chr’val Tam Thanh, tp.Tam Kỳ đươi dua hoá chất cắh liêm gít tơơm ríah đoọng bhrợ têng giá. Cơ quan chức năng k’đươi moon, đoọng têêm ngăn c’rơ tr’mung ha c’la đay lâng pr’loọng đông, manứih câl pr’đươi nắc lêy năl gít giá n’đoo liêm sạch lâng giá n’đoo vêy ta trọom hoá chất. giá sạch liêm nắc lêy dal lâng bấc ríah, vêy lêy đhị hi’la độp ta’lấh lâng lêy đắh ngoai nắc lêy pr’hoọm rơợc dưr váih cóh hi’la cắh cậ pr’hoọm t’viêng. Hadợ giá ta troọm hoá chất nắc vêy 2 cr’liêng a’tuông chặt váih pazưm đh’rứah, giá pậ lâng ríah đệ./.

SẢN XUẤT GIÁ ĐỖ SẠCH

(Theo Quảng Nam Online)

;

    Trong lúc nhiều người chuyển sang làm giá đỗ bằng thùng xốp, thậm chí có người sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, thì chị Trần Thị Khương khối phố 2, phường Trường Xuân, TP.Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam  vẫn giữ nghề làm giá truyền thống bằng đất.

    Hàng ngày, cứ tầm 3 giờ sáng, vợ chồng chị Khương cùng cô con gái thức dậy đi thu hoạch giá. Vì gia đình không có đất nên chị Khương phải mượn những vạt đất không sử dụng của những gia đình gần đấy để sản xuất. Sau khi nhổ giá về, chị Khương rửa sạch đất và đưa đến bỏ mối cho những người bán buôn, các quán ăn hoặc bán lẻ ở chợ. Trong lúc chị Khương đưa sản phẩm đi tiêu thụ thì chồng và con gái thực hiện công đoạn ngâm hạt đỗ xanh. Đến chiều, chị lại tất bật làm đất, ủ số hạt đỗ vừa ngâm lúc sáng và tiếp tục thu hoạch giá để bán cho một số khách hàng có nhu cầu mua buổi chiều. Chị Khương tâm sự: “Nghề làm giá gối đầu ngày này sang ngày khác nên rất bận bịu. Đến nỗi, gia đình có việc trọng đại cũng không thể ngưng việc làm giá vì vốn liếng đã đổ xuống đất, đến giờ phải thu hoạch, nếu hoãn lại giá sẽ hỏng”.

    Mỗi ngày, chị Khương ủ 10kg đỗ xanh và thu hoạch được 70kg giá. Với giá bán hiện nay, sau khi trừ hết chi phí, số tiền lãi gia đình chị Khương thu được hơn 200 nghìn đồng/ngày. Chị Khương chia sẻ, quan trọng nhất của việc làm giá là phải chọn mua giống đỗ xanh chất lượng cao, hạt nhỏ, đều, chắc, tỷ lệ nảy mầm cao. Sau khi ngâm đỗ xanh được 8 - 10 tiếng (mùa đông ngâm trong nước ấm), chị đem ủ xuống đất. Trước đó, chị đã xới cho đất tơi thành từng ô với độ sâu khoảng 30cm rồi tưới nước tạo độ ẩm. Sau khi rải đều một lớp đỗ xanh dày trên mặt đất, chị lấp một lớp đất dày khoảng 10cm, rồi phủ bạt hoặc lá cây lên trên. Mỗi ngày chị tưới 1 lần vào buổi chiều để giữ ẩm. Sau 3 đêm 2 ngày thì chị thu hoạch giá. “Để đảm bảo giá đỗ không hư hỏng, chỗ đất nào đã ủ giá 1 lần thì phải cho nghỉ 6 - 8 tháng mới sử dụng lại. Mục đích là để những cọng giá hay mầm đỗ còn sót lại sau khi thu hoạch giá bị phân hủy hết, đảm bảo cho đất sạch” - chị Khương nói.

     Được biết, gia đình chị Khương sản xuất giá đỗ được 19 năm nay và là cơ sở sản xuất giá đỗ sạch, uy tín, được nhiều người tin cậy. Chị Khương cho hay, so với làm giá đỗ bằng thùng xốp, làm giá đỗ bằng đất vất vả và tốn công hơn nhiều nhưng chị vẫn duy trì hình thức này vì đây là nghề truyền thống của gia đình. “Trong lúc nhiều người ham lợi nhuận, sử dụng thuốc không được cho phép để làm giá thì tôi càng muốn duy trì và phát triển nghề sản xuất giá bằng đất của mình để bảo vệ sức khỏe cho người tiêu dùng” - chị Khương chia sẻ.

    Lâu nay, vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm trong việc làm giá đỗ là câu chuyện được nhiều bà nội trợ quan tâm. Bởi vì lợi nhuận, nhiều người bỏ cách làm giá đỗ truyền thống. Ngày 18.10 vừa qua, Phòng Cảnh sát môi trường Công an tỉnh đã phát hiện cơ sở sản xuất giá đỗ của ông Đỗ Quang Sỹ (thôn Hạ Thanh 1, xã Tam Thanh, TP.Tam Kỳ) sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc để sản xuất giá đỗ. Cơ quan chức năng khuyến cáo, để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình, người mua hàng cần phân biệt giá đỗ sạch với giá đỗ ngâm hóa chất. Giá đỗ sạch sợi dài và nhiều rễ; có phần lá mở ra hoặc nhìn từ ngoài sẽ thấy mầm lá nhú màu vàng hoặc màu xanh. Còn giá đỗ ngâm hóa chất có 2 hạt mầm đóng chặt, sợi mập và thường có rễ ngắn..../.