Băn tr’pai vêy bấc pr’đợơ liêm buôn tu zên bạc k’rong bhrợ ếp, đươi dua zập bhơi r’véh bhrợ chr’na, băn par doó g’lếêh. Tr’pai nắc râu acoon bh’năn rứah c’rơ bhlầng, dưr pậ đấh. Tr’pai căn clợơng 4-5kg, cóh muy c’moo mặ bơơn 90-140kg lệê, bh’nơơn âng chô dal lấh bh’năn băn lơơng...

Râu tr’nợơp nắc tr’pai buôn băn, đhơ cơnh đếêc nắc kiêng băn tr’pai vêy âng chô bh’nơơn liêm dal lấh a hêê pa ghít bhiệc nâu:

1. Đắh chr’na cha lâng đác ộm đoọng ha tr’pai: lêy đoọng tr’pai cha bấc râu bhơi r’véh, p’lêê p’coo, đoọng zập chất dinh dưỡng, oó đoọng tr’pai ha ul lâng tệêm ngăn sinh lý tiêu hoá cơnh c’xu. Bhơi r’véh đoọng tr’pai cha nắc lêy rao đoọng liêm sạch lâng đác máy cắh cợ đác giếng. pazêng râu bhơi vêy đác bấc cơnh bắp cải, a xậ ngô… tợơ ơy rao nắc đớc ra dzịt đác ha dợ đoọng tr’pai cha. Đoọng tr’pai cha chr’na t’mêê, oó đoọng cha râu chr’na răng xrắ buôn bhrợ ca ay luônh lâng váih đhr’năng tr’pai dưr chệêt.

Pa ghít lêy tr’pai ha dang cắh zập đác nắc cr’pân lấh mơ đhị bêl cắh zập chr’na, pa bhlầng nắc lâng tr’pai rứah lâng đoọng ca coon măm. Cắh zập đác đoọng ha tr’pai nắc váih đhr’năng ta bhúch đác tóh cắh cợ nắc tr’pai căn đắh tr’pai coon. Cóh cr’chăl băn nắc ahêê đoọng tr’pai căn ộm pa xoọng đác đường cắh cợ cha a tao đoọng đấh dưr c’rơ, t’váih bấc đác tóh lâng cr’năn coon dưr pậ đấh.

2. Đắh rứah ca coon âng tr’pai: Lêy ting m’ma tr’pai, vêy đoo p’nong nắc choom rứah ca coon đhị cr’chăl 3-4 c’xêê. Lêy pa ghít đhr’năng tr’pai ta cắp lâng giao phối tự do, váih đhr’năng cắh liêm đắh rứah ca coon lâng đợ clợơng, bêl tước 3 c’xêê a hêê đoọng tr’pai căn lâng tr’pai bhong ắt lalay ooy.

Oó ơy đoọng tr’pai rứah ca coon, nắc a hêê đương tước mơ 5-6 c’xêê, bêl tr’pai clợơng 75-80%. Đoọng phối m’ma lalăm 5 c’xêê nắc ca coon rứah cắh vêy c’rơ, bhrơ váih râu cắh liêm tước dưr pậ âng tr’pai bhong lâng tr’pai căn. Tu tr’pai nắc cr’loọng tân tộ tợơ bêl ơy giao phối 9-10 giờ, tu cơnh đếêc nắc cóh đhr’năng lalua, đoọng t’bấc cr’loọng bơơn thụ tinh lâng bấc coon bêl rứah nắc đươi dua cơnh bhiệc phôí m’ma pa xoọng, nắc phối g’lúh 2 lấh g’lúh tr’nợơp tợơ 6-9 giờ.

Bêl đoọng tr’pai phối m’ma cung lêy pa ghít nắc p’lóh tr’pai căn ooy đong tr’pai bhlong, oó bhrợ tân toọn, tu tr’pai bhong chríh đong t’mêê lâng tr’pai căn cắh kiêng ắt lâng tr’pai bhong. Đoọng oó mr’cơnh a ham nắc oó đoọng tr’pai bhong phối lâng tr’pai căn mr’đoo đong.

3. Đắh bhiệc bhrợ k’bhông lâng đong tr’pai: Lêy bhrợ k’bhông băn tr’pai. K’bhông lêy bhrợ nhâm mâng, tr’pai cắh choom glúh ooy nguôi, oó đoọng a mọ cắp đăh lâng a hêê k’rang lêy cung liêm buôn. Bhrợ đhụ đoọng tr’pai rứah lâng vêy t’lắp k’tọp. tợơ bêl tr’pai rứah, zập t’ngay nắc đơơng đhụ rứah moót ooy k’bjhô tr’pai căn muy chu đoọng măm, lêy oó đoọng tr’pai căn moót ệê đhọ đhị đhụ lâng đặ crêê ca coon.

Tr’pai vêy c’lâng glúh cr’hấu cóh dứp n’căr, a chắc pa glúh nhiệt pa bhlầng nắc đắh c’lâng pr’hơơm. Bêl pleng k’tiếc pứih lấh 35 độ C lâng đanh, tr’pai buôn k’hir. Tu cơnh đếêc nắc đớc k’bhông tr’pai đhị áih mát bele pleng pứih, lâng ngăn đhị bêl pleng cha cếêt. Lâng bhiệc băn tr’pai bấc nắc lêy bhrợ đong c’rool liêm mâng lấh, tệêm ngăn aíh mát lâng buônm kríh príh. Lâng bhiệc băn tr’pai cóh đong nắc lêy vêy chr’pớ oó đoọng dzệêp dzong, p’răng clá, đhí moót. Oó đớc k’bhông tr’pai cóh c’rool a’ọc cắh cợ t’ruung a tứch, cóh đếêc n’nặ nung lâng buôn trơơi pr’lúh cr’ay.

4. Đắh zư lêy vệ sinh, đương zêl cha  groong pr’lúh cr’ay: tr’pai nắc râu bh’năn đhưr, c’rơ zêl cr’ay cắh lấh, buôn váih zập râu pr’lúh cr’ay. Đoọng pa xiêr đhr’năng bil bal kinh tế tu pr’lúh cr’ay, râu chr’nắp bhlầng nắc băn tr’pai lêy t’váih môi trường liêm lâng pa ghít đắh zêl cha groong pr’lúh cr’ay. Ghít nắc zập t’ngay kríh príh pa lliêm k’bhông băn lâng đong băn; đanh đanh nắc sát trùng k’bhông, đong ắt, tơr’đuốh đớc chr’na lâng ộm đác liêm sạch, bh’nơơn liêm./.