Bấc c’moo đăn đâu, tơợ bh’rợ thi đua bhrợ têng cha choom, cóh vel đông chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam ơy dưr n’léh váih bấc bh’rợ padưr pa’xớc kinh tế liêm chr’nắp, cha’choom. Bấc điển hình bhrợ têng cha choom zâp c’moo bơơn bhrợ k’ha riêng ực đồng. C’moo 2017, bêl Huyện Đoàn Nam Giang k’đươi bhrợ bh’rợ “Sáng tạo p’niên” nắc ơy vêy bấc đha’đhâm c’moor grơơ nhool k’rong bhrợ padưr pa’xớc bh’rợ tr’nêng, têêm ngăn pr’ắt tr’mung. Anoo Briu Chéo cóh vel Pà Xua, chr’val TàBhing nắc mưy ooy đợ đha’đhâm c’moor liêm chr’nắp bhrợ têng cha choom xoọc đâu:

     Anoo Briu Chéo cóh vel Pà Xua, chr’val TàBhing n’niên váih cóh mưy pr’loọng đông Cơ Tu đha’rứt bhrợ têng ha’rêê đhuốch. Chéo năl gít râu zr’nắh k’đhạp âng k’căn k’conh zâp bêl lêy k’rang đoọng ch’na cha, xa’nập xập ha pr’loọng đông. Nắc Chéo t’bhlâng học tập đoọng k’căn k’conh k’rêệm loom. Học xang phổ thông, Chéo nắc pấh thi lâng moót ooy trường Cao đẳng Điện lực miền Trung lâng số điểm zăng dal. Xang 2 c’moo t’bhlâng học tập, Chéo tốt nghiệp lâng chô ooy vel đông chấc bhiệc bhrợ. Hân đhơ cơnh đêếc, Chéo cắh bơơn chấc bhiệc bhrợ liêm crêê cơnh chuyên môn âng đay. C’moo 2014, Chéo bơơn moót bhrợ bhiệc đhị Văn phòng Thi đua-Khen thưởng chr’val TàBhing, xang nặc luân chuyển moót bhrợ bhiệc cóh Đảng uỷ chr’val.

    Lâng zên lương cắh ha mơ bấc âng cán bộ cắh chuyên trách cấp chr’val, bơơn bhrợ cắh têêm ngăn, Briu Chéo nắc t’bhlâng k’rong bhrợ padưr kinh tế pr’loọng đông. Tơợ zên vốn m’bứi chấc k’rong k’míah, Chéo k’rong băn a’tứch, a’đha lâng a’chim iêr. Tr’nơợp, tu cắh ơy vêy kinh nghiệm băn bhrợ, nắc Chéo cung lưm bấc râu zr’nắh k’đhạp, băn bhrợ cắh liêm choom. Hân đhơ cơnh đêếc, lâng râu cr’noọ bh’rợ t’bhlâng, Chéo nắc t’bhlâng k’rong bhrợ ooy bh’rợ bhrợ têng cha âng đay ơy lêy pay. Anoo Briu Chéo đoọng năl: “Cung lêy tơợ bhiệc phụ cấp cóh chr’val cắh zâp têêm ngăn pr’ắt tr’mung, nắc acu quyết định liều k’rong băn lêy. Zr’nắh k’đhạp đắh zên, chấc lướt vặ pa’xoọng đắh pr’zợc, xang nặc bhiệc băn bhrợ, c’roọl bh’năn cung cắh liêm choom nắc băn bhrợ cắh choom. Nâu cơy bh’rợ băn bhrợ têêm ngăn, liêm choom ha dợ cung k’rang đắh bhiệc pa’câl.”

     Đoọng vêy pa’xoọng kinh nghiệm đắh b’băn r’roơi, Chéo taluôn lêy chấc ta’moóh pachoom cóh zâp báo chí, đài, pấh pachoom zâp lớp pachoom cóh vel đông… Vêy pa’xoọng c’năl bh’rợ băn bhrợ, Chéo nắc nhâm mâng loom băn k’rong bhrợ t’bhứah lấh mơ lâng k’rong lêy băn pa’xoọng k’dông, ba ba. XoỌc đâu bh’rợ băn bhrợ âng anoo Chéo padưr pa’xớc zăng liêm choom lâng đơơng chô thu nhập z’zăng têêm ngăn. Ting lêy zâp c’moo anoo Chéo cung vêy bơơn pachô lấh 50 ực đồng tơợ bhiệc b’băn r’rơơi nâu. Amoó Tơ Ngôl Típ, manứih ắt đăn đông lâng anoo Briu Chéo xay moon: “Acu lêy, ađoo bhriêr bhlâng. K’điêl cắh ơy váih ha dợ ơy vêy năl cơnh chấc bhrợ têng cha, liêm choom. Azi cung rơơm kiêng bhrợ têng cơnh n’đoo, ađoo cung taluôn moon pachoom đoọng liêm ta’níh đắh kinh nghiệm băn bhrợ, tỵ azi cắh vêy pr’đơợ chấc băn bhrợ. Acu rơơm apêê đha’đhâm c’moor cóh Pà Xua nâu lêy ta’moóh pachoom cơnh tấm gương âng Chéo đoọng padưr pr’ắt tr’mung têêm ngăn.”

     Anoo A Rất Hơn cóh vel Pà Xua, TàBhing đoọng năl cớ: “Chéo nắc mưy manứih liêm ta’níh, doọ chấc tr’vay tr’lin, vêy cr’noọ chấc bhrợ têng cha, padưr pa’xớc pr’ắt tr’mung. Hân đhơ bhrợ cán bộ chr’val, nắc chô ooy đông bêl doọ râu trơ vâng nắc p’loon b’băn r’rơơi. Acu rơơm zâp ngai đha’đhâm c’moor cóh Pà Xua nâu lêy bhrợ têng cơnh Chéo, t’bhlâng bhrợ cha băn padưr c’la đay lâng pr’loọng đông.”

    Xoọc đâu, đhị chr’hoong Nam Giang xoọc ting t’ngay ting dưr n’léh váih bấc bh’rợ bhrợ têng cha âng apêê đha’đhâm c’moor p’niên pân k’noọ pân bhrợ. chính quyền vel đông cung vêy đợ chính sách zooi zúp, moon p’too lâng khuyến khích lâng zâp bh’rợ bhrợ têng cha liêm choom. Lấh mơ, lêy cha’mêết zâp kênh vặ zên t’đui đoọng, zooi zúp đha’đhâm c’moor padưr pa’xớc kinh tế nắc ơy zúp đoọng bấc đha’đhâm c’moor vêy g’lúh bhrợ têngc ha k’van đhị k’tiếc vel đông đay. T’coóh Pơ Loong Ê A, Chủ tịch Hội nông dân chr’val TàBhing, chr’hoong Nam Giang đoọng năl: “Hội nông dân chr’val cung bhrợ têng pachoom đoọng ha học viên, ooy đâu vêy đồng chí Chéo. Lâng zên k’rong bhrợ, chấc vặ zooi zúp đắh ngân hàng chính sách, anoo Chéo vặ 50 ực đồng đoọng padưr pa’xớc kinh tế. Prang chr’val xoọc đâu vêy lấh 20 bh’rợ kinh tế. tơợ c’moo 2015 đợ bh’rợ k’tứi lâng glặp cơnh đồng chí Chéo nắc ơy dzoọc tước 65 bh’rợ. Đồng chí Chéo nắc mưy manứih dzợ p’niên, cắh ơy váih k’điêl ha dợ vêy năl t’bhlâng bhrợ têng cha, têêm ngăn pr’ắt tr’mung đoọng ha c’la đay lâng pr’loọng đông. Pa bhlâng hơnh déh đồng chí.”

     C’moo đâu, đha’đhâm Cơ Tu Briu Chéo đhiệp 24 c’moo ha dợ, hân đhơ cơnh đêếc nắc ơy vêy k’đhơợng cóh têy bh’rợ kinh tế bấc ngai cóh zr’lụ kiêng đươi. Lâng râu t’bhlâng âng c’la đay, rơơm kiêng Briu Chéo nắc vêy choom bhrợ padưr mưy râu bhiệc “Bhrợ k’van doọ vêy k’đhạp” đhị k’tiếc vel đông đay./.

Cán bộ trẻ Cơ Tu làm giàu từ chăn nuôi

                            Jumi Sĩ

    Những năm gần đây, từ phong trào thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, trên địa bàn huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đã xuất hiện nhiều mô hình phát triển kinh tế đa dạng, hiệu quả. Nhiều điển hình sản xuất, kinh doanh giỏi mỗi năm cho thu nhập cả trăm triệu đồng. Năm 2017, khi Huyện Đoàn Nam Giang phát động phong trào “Sáng tạo trẻ”, đã có rất nhiều thanh niên mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, ổn định đời sống. Anh Briu Chéo ở thôn Pà Xua, xã TàBhing là một trong những thanh niên tiêu biểu làm kinh tế giỏi hiện nay.

    Anh Briu Chéo ở thôn Pà Xua, xã Tà Bhing sinh ra trong một gia đình Cơ Tu có hoàn cảnh khó khăn. Chéo hiểu được sự khó khăn, vất vả của ba mẹ phải chăm lo từng bữa ăn cho cả gia đình. Bởi vậy, Chéo đã rất cố gắng học tập để bố mẹ vui lòng. Học xong phổ thông, Chéo đăng ký thi và đậu vào trường Cao đẳng Điện lực miền Trung với số điểm khá cao. Sau 2 năm nỗ lực học tập, Chéo tốt nghiệp và trở về địa phương tìm việc làm. Thế nhưng, Chéo không tìm được việc làm phù hợp với chuyên môn của mình. Năm 2014, Chéo được nhận vào làm việc tại Văn phòng Thi đua-Khen thưởng xã Tà Bhing, sau đó luân chuyển sang đảm nhiệm công việc ở Đảng ủy xã.

    Với đồng lương ít ỏi của cán bộ không chuyên trách cấp xã, thu nhập không ổn định, Briu Chéo quyết định đầu tư phát triển kinh tế gia đình. Từ số vốn ít ỏi dành dụm được, Chéo đầu tư chăn nuôi gà, vịt và chim cút. Ban đầu, do chưa có kinh nghiệm nuôi, nên Chéo không tránh khỏi những thất bại. Thế nhưng, Chéo vẫn quyết tâm, kiên trì đầu tư vào mô hình mà mình đã chọn. Anh Briu Chéo cho biết: “Cũng một phần thấy thu nhập từ phụ cấp ở xã không đủ ổn định đời sống, nên tôi quyết định liều đầu tư làm thử. Tất nhiên khó khăn ban đầu là vốn, phải đi vay mượn thêm từ bạn bè, người thân, rồi kỹ thuật chăn nuôi, chuồng trại chưa có nhiều kinh nghiệm nên cũng nhiều lần thất bại. Đến bây giờ, mô hình có ổn định hơn nhưng cũng hơi lo lắng về đầu ra.”

    Để có thêm kinh nghiệm trong chăn nuôi, Chéo thường xuyên tham khảo các mô hình kinh tế trên báo, đài, tham gia các lớp tập huấn tại địa phương…. Có thêm kiến thức, Chéo tự tin đầu tư, mở rộng mô hình hiện tại và đầu tư nuôi thêm kỳ nhông, ba ba. Hiện mô hình kinh tế của anh Chéo phát triển khá tốt và cho thu nhập tương đối ổn định. Bình quân, gia đình anh Chéo cũng thu được hơn 50 triệu đồng mỗi năm. Chị Tơ Ngôl Típ hàng xóm của anh Briu Chéo nhận xét: “Tôi thấy, ảnh rất giỏi. Vợ con chưa có mà anh ấy đã có ý chí làm ăn, trồng trọt, chăn nuôi rất tốt. Chúng tôi cũng mong muốn bắt chước làm theo. Ảnh cũng rất tận tình hướng dẫn mỗi khi chúng tôi hỏi về kinh nghiệm, chỉ có điều, mình chưa có điều kiện để đầu tư thôi. Tôi mong thanh niên ở Pà Xua này nên học hỏi tấm gương của Chéo để phát triển kinh tế ổn định đời sống.”

    Anh A Rất Hơn ở thôn Pà Xua, xã TàBhing thì nhận xét về Briu Chéo như thế này: “Chéo là một người tốt, có ý chí làm ăn, phát triển kinh tế. Mặc dù làm cán bộ ở xã, nhưng về nhà khi rãnh rỗi vẫn tranh thủ chăn nuôi, trồng trọt. Tôi mong tất cả thanh niên trong thôn Pà Xua này nên học hỏi theo anh Chéo chí thú làm ăn nuôi bản thân và gia đình.”

    Hiện nay, tại huyện Nam Giang đang ngày càng xuất hiện nhiều mô hình kinh tế của các thanh niên trẻ dám nghĩ dám làm. Chính quyền địa phương cũng có nhiều chính sách hỗ trợ, động viên, khuyến khích đối với các mô hình kinh tế hiệu quả. Đặc biệt, thông qua các kênh vay vốn ưu đãi, hỗ trợ thanh niên phát triển kinh tế đã giúp nhiều thanh niên có cơ hội mà giàu ngay trên mảnh đất quê hương mình. Ông Pơ Loong Ê A, Chủ tịch Hội nông dân xã TàBhing, huyện Nam Giang cho biết: “Riêng Hội nông dân xã cũng có tổ chức tập huấn cho học viên, trong đó có đồng chí Chéo. Bằng nguồn vốn tích luỹ và vay vốn hỗ trợ từ ngân hàng chính sách, anh Chéo vay 50 triệu đồng để phát triển kinh tế. Toàn xã bây giờ có trên dưới 20 mô hình kinh tế. Từ năm 2015, những mô hình vừa và nhỏ như đồng chí Chéo đã tăng lên 65 mô hình. Đồng chí Chéo là một người còn trẻ chưa có gia đình, đã có chí hướng lập nghiệp, làm mô hình ổn định đời sống cho chính bản thân, gia đình. Rất hoan nghênh đồng chí.”

     Năm nay, chàng trai Cơ Tu Briu Chéo chỉ mới 24 tuổi, nhưng đã có trong tay mô hình kinh tế mà nhiều người trong vùng mơ ước. Với nỗ lực của bản thân, Briu Chéo sẽ làm nên câu chuyện “làm giàu không khó” ngay trên mảnh đất quê hương mình./.