A hự chăng nắc tu chặt cóh  đhêl chăng nắc râu tơơm âng a bhuy a lụ - bơơn đha nuôr tỉnh Bắc Kạn lêy nắc đoo râu tơơm chr’nắp. Đhị đhr’năng crêê ta bhrợ têng  xrướt lứch. Sở Khoa học lâng Công nghệ Bắc Kạn pa zum lâng Viện Di truyền Nông nghiệp Việt Nam âi xơợng bhrợ đề tài khoa học “ pa chắp ch’mêệt lêy xay moon, t’bấc m’ma lâng ng’cơnh chóh a hự chăng Bắc Kạn”. liêm choom tr’nơợp âng đề tài nắc âi zooi ma nứih đha nuôr bhrợ t’bấc m’ma 10 bhan t’nơơm a hự chăng lâng bh’rợ chóh cấy mô. C’nặt t’rúih “ jưn jứah xay moon ng’cơnh choom bhrợ cha” đha nuôr lâng pr’zớc đh’rứah chơớc năl ooy râu a hự chăng n’nâu ớ!

Pr’loọng đong t’coóh Hứa Xuân Thường ( bha nụ Nà Bó, chr’val Liêm Thuỷ, chr’hoong Na Rì) xoỌc ươm đớc dâng 6 r’bhâu tơơm a hự chăng. Đợ tơơm m’ma n’nâu vêy bơơn pác chiêm đoọng ha pêê pr’loọng đong ting pấh đề án. N’jứah tưới zư đớc râu dzếp dzong ha t’nơơm, t’coóh Thường n’jứah xay moon: nắc đhêệng lấh 1 c’xêê hơớ ặ nắc vêy choom đơơng âng chóh. Ha dang plêêng zooi, nắc đhêêng dâng 1 c’moo m’pâng tước 2 c’moo nắc bơơn đươi dua.

N’đhơ cơnh đêếc bh’rợ chr’nắp bhlâng nâu câi cơnh lâng t’coóh Thường nắc choom đươi dua crêê ting cơnh pa choom âng cán bộ Sở khoa học Công nghệ. T’coóh Thường  moon, đoọng bơơn ươm t’nơơm a hự, chr’nắp bhlâng nắc “ K’tiếc choom liêm, bêl chô đơơng nắc m’bhí k’tiếc pa ghlêy t’mật ôy tọ cắh cậ c’thao xang n’nắc vước cr’liêng pa liêm mr’cơnh, xang n’nắc ta gấp lâng tưới đác pa prang, 1 c’xêê nắc a tếh nắc vêy u ch’mặt m’bhốc, xang n’nắc dâng 3 c’xêê nắc choom ặ đơơng âng chóh.

T ‘coóh Thường moon a hự chăng nắc choom chóh đhị apêê gợp chăng bhứah, đh’ngụ, k’tiếc vêy m’bứi dzệp dzong nắc vêy choom dưr pậ, p’rang zấp t’ngay nắc đhêêng 1-2 tiếng nắc choom ặ, p’rang toong t’ngay năng buôn u răng. Ha dang k’tiếc g’búh liêm nắc 1 c’moo m’pâng choom ặ pay đươi, k’tiếc cắh liêm nắc lấh 2 c’moo vêy choom pay đươi. A pul a hứ pậ đhêêng mơ tr’pang têy công choom pa câl tơợ 250 tước 300 r’bhâu đồng.

Ting t’coóh Bàn Văn Bảo, Phó Chủ tịch UBND chr’val Liêm Thuỷ, chr’nắp tr’mông tr’mêếh âng a hự chăng dal cơnh đêếc  tu cơnh đêếc bh’cộ chr’val âi chơớc lêy ng’cơnh pa dưr đhăm k’tiếc chóh a hự. vel đong vêy bhrợ t’bhứah pr’đhang a hự chăng nắc vêy apêê zên zooi đoọng bhrợ têng đoọng ha pr’loọng đha rựt. chính quyền chr’val âi pa zum lâng Viện di truyền, Sở KHCN đoọng t’bấc m’ma bhứah zấp ooy.

Nâu câi, a hự chăng âi bơơn Sở Khoa học Công nghệ Bắc Kạn pa chắp ch;mêệt lêy lâng tbấc m’ma liêm choom lâng bh’rợ cấy mô tế bào. Tơơm a hự xoọc dưr liêm lâng mặ ặt lâng pr’đơợ plêêng k’tiếc cóh zr’lụ da ding Bắc Kạn. bh’rợ t’mêê n’nâu vêy nắc đhị đơơng đoọng m’ma đoọng ha đha nuôr ha dang m’ma a hự chăng a bhuy u xrướt. t’coóh Đỗ Tuấn Khiêm- Giám đốc Sở khoa học Công nghệ tỉnh Bắc Kạn đoọng năl, nâu câi Sở xoọc ươm m’ma lâng tơợp chóh lêy dâng 1 hecta lâng công nghệ invitoro ( bh’rợ cấy mô). Nâu câi tơơm xoọc dưr pậ, x’ría  c’moo choom pác chiêm đoọng ha đha nuôr chóh.

L’lăm bêl ahay, a hự chăng chặt váih  pa bhlâng bấc cóh coong chăng Bắc Kạn. n’đhơ cơnh đêếc tơợ bêl đha nuôr lêy chr’nắp kinh tế dal tu cơnh đêếc bhrợ têng đợ liêm lứch nắc a hự chăng r’dợ pr’hắt. nâu câi chơớc lêy tơơm a hự a bhuy pa bhlâng k’đháp. Xơợng t’coóh Hứa Xuân Thường moon nắc a hự chăng, crêê cơnh đh’nớc moon, griing lấh a hự c’xu lâng đha hum la lay cơnh lâng a hự c’xu. Nâu đoo nắc zr’ma chrnắp, tu t’coóh Thường moon bêl ahay bh’zi muy p’nong a óc, đươi a hự chăng lục bhrợ zr’ma nắc choom đớc đanh t’c’moo doó choom nặ k’hung.

Tiến sĩ Đỗ Tuấn Khiêm- Giám đốc Sở khoa học Công nghệ tỉnh Bắc Kạn moon: tơơm a hự chăng cắh muy nắc râu zr’ma nắc dzợ muy râu z’nươu tiêng đoọng zư pa dứah cr’oóh cắh cậ ca ay luônh. Ha dang chóh bhrợ t’bhứah lâng bơơn pa dưr m’ma a hự chr’nắp n’nâu vêy chô đơơng tr’mông tr’mêếh liêm crêê tu choom chóh c’chăl cóh nang chr’nóh n’lơơng cắh cậ chóh cóh crâng. Nâu câi zên pa câl a hự chăng1 kg cóh Bắc Kạn nắc tơợ 800-1 ức đồng./.