Ting bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Cát Phương Vũ- Khoa Hồi sức Tích cực zêl độc, Bệnh viện Nhu đồng Thành phố HCM, p’niên k’tứi vêy c’rơ đhur, buôn crêê boọ cr’ay. P’niên bh’nhăn k’tứi, c’rơ zêl cr’ay bh’nhăn đhur, c’bhuh zêl pr’luh cr’ay căh âi dưr vaih zâp. N’đhơ apêê dap lêy đăn đâu đoọng lêy đợ p’niên k’tứi crêê Covid-19 đệ, n’đhơ cơnh đêêc, ca conh ca căn căh choom lu lơ.

N’đăh cha groong Covid-19 ha p’niên k’tứi, bác sĩ Vũ xay moon: Coh pr’đơợ căh âi vêy văc xin Covid-19 đơc đoọng ha p’niên k’tứi, apêê c’lâng xa nay ting cơnh p’too moon “ 5 râu” đh’rưah lâng cha ộm liêm ta nih, ăt ma mông liêm crêê năc c’lâng bh’rợ zư lêy p’niên k’tứi đhị đhr’năng Covid-19.

Ting n’năc, p’niên k’tứi buôn crêê boọ Covid-19 đhị apêê a vi, đhị apêê pr’đơợ cr’ay âi vêy l’lăm, đhị apêê âng p’niên crêê gợ, xang năc moot ooy a chăc a rang tu buôn boọm têy, t’luôch c’têêl moh… Cơnh lâng apêê a mọi học mầm non, ha dang công dzợ tươc trường năc choom vêy râu pa zum bhlưa pr’loọng đong lâng nhà trường đoọng k’đhơợng nhâm ting quy định n’đăh zêl lâng cha groong pr’luh. Bhrợ pa dưr ha p’niên apêê looih bh’rợ cơnh: căh ta tơ coh leh đong, căh buôn c’têêl moh, măt, boop… năc dợ c’lâng bh’rợ chroi đoọng zư lêy p’niên đhị đhr’năng pr’luh cr’ay.

Coh cr’chăl căh âi vêy văc xin đoọng ha p’niên k’tứi, ca conh ca căn căh choom la lâh k’rang k’pân. Xăl ooy đêêc, năc choom xơợng đươi apêê bh’rợ đoọng ăt la lay cơnh đơơng pa noor boop đhị bâc ma nưih; rao têy lâng ăt pa tuông; đh’rưah lâng oó lâh đoọng p’niên tươc đhị bâc ma nưih…

Tổ chức Y tế thế giới ( WHO), apêê bệnh viện lâng chuyên gia âi p’too moon muy bơr c’lâng xa nay crêê quy định. Cơnh lâng apêê p’niên k’tứi đhị đhr’năng pr’luh cr’ay cơnh:

1. Poor pa noor boop: Ca conh ca căn choom xơợng bhrợ lâng pa choom đoọng ha p’niên k’tứi poor boop crêê quy định. Cơnh lâng apêê ngai p’niên ktứi căh câ p’niên lum ca ay c’lâng pr’hơơm cr’đơơng tươc bh’rợ căh choom poor pa noor boop, ma nưih đăn đoo năc poor pa liêm boop.

2. Pa ghit pa liêm: Apêê ca conh ca căn choom zư lêy pa liêm cha năc ma nưih đoọng ha p’niên k’tứi. Rao têy ta luôn lângd dac ch’ngaach lâng xà phòng căh câ đac c’chêêt khuẩn hăt bhlâng 20 giây; gr’loc boop lâng đac gr’loc boop, oó lâh c’têêl măt moh, boo đoọng cha groong trơơi boọ cr’ay.

3.Oó lâh ăt lum bâc ma nưih: Ca conh ca căn lâng pr’loọng đong công oó lâh đoọng p’niên lum bâc ma nưih, oó lâh lum lâng ma nưih vêy c’leh ca ay cr’ooh. Coh pr’đơợ năc choom lươt tươc apêê đhị bâc ma nưih, choom p’ghit apêê quy định ooy zêl lâng cha groong Covid-19.

4. Ca conh ca căn lâng pr’loọng đong choom pa choom đoọng ha p’niên za đêr boop lâng moh ha p’niên k’tứi bêl ca ooh căh câ cheh đoọng doó lâh ch’đêêh ooy lơơng. Căh gr’hac zâp đhị.

5.T’bhlâng bhrợ tân taach zr’lụ đong ăt lâng bh’rợ ta hơ pa zêng p’loọng, oó lâh đươi dua điều hòa. Ta luôn dzut đong, rao cr’đhợơng p’loọng lâng apêê pr’đươi n’lơơng lâng xà phòng lâng đac c’chêêt khuẩn.

6. Bêl p’niên vêy c’leh k’hir, k’ooh, k’đhap p’hơơm… pr’loọng đong năc choom xay truih đơơh ooy cơ quan y tế bêl vêy c’leh xay moon n’têh. Đh’rưah lâng xay truih ooy c’leh lâng bh’rợ lươt ra vach coh cr’chăl đăn bhlâng đoọng vêy c’lâng bh’rợ zooi đoọng crêê liêm.

Lâh đhị đêêc, ca conh ca căn choom bhrợ padưr ha p’niên cha ộm, ăt tơt, bhui har, học tập liêm glăp đoọng pa dưr c’rơ a chăc a zân ha p’niên./.

Cần bảo vệ trẻ em trước đại dịch COVID-19

Từ trường hợp một bé trai 18 tháng tuổi dương tính với COVID-19. Các bác sĩ khuyến cáo: Hiện nay chưa có vắc xin phòng COVID-19 cho trẻ em, phụ huynh cần chủ động bảo vệ trẻ trước đại dịch COVID-19.

Theo BS.CKI Nguyễn Cát Phương Vũ – Khoa Hồi sức Tích cực Chống độc, BV Nhi đồng Thành phố HCM, trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu, rất dễ bị các tác nhân gây hại trong môi trường xâm nhập vào cơ thể. Trẻ càng nhỏ tuổi, sức đề kháng càng yếu, hệ thống miễn dịch chưa phát triển đầy đủ. Dù các thống kê gần đây cho thấy tỷ lệ trẻ em mắc COVID-19 thấp, tuy nhiên, phụ huynh tuyệt đối không được chủ quan.

Về phòng ngừa COVID-19 cho trẻ em, BS Vũ chia sẻ: Trong bối cảnh chưa có vắc xin phòng COVID-19 dành cho trẻ, các biện pháp toàn diện theo khuyến cáo “5K” cùng chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt lành mạnh là giải pháp giúp bảo vệ trẻ nhỏ trước mối nguy COVID-19.

Theo đó, trẻ có thể bị lây nhiễm COVID-19 thông qua các giọt bắn, qua các mầm bệnh tồn tại trong môi trường, trên các bề mặt mà trẻ vô tình tiếp xúc, sau đó xâm nhập vào cơ thể do thói quen hay mút tay, dụi mắt mũi… Với các bé ở lứa tuổi mầm non, nếu vẫn đang đến trường cần có sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường để đảm bảo tuân thủ các quy định về phòng, chống dịch. Xây dựng cho trẻ các thói quen tốt như: không bò lê trên mặt sàn, không đưa tay lên mắt, mũi miệng… là những biện pháp góp phần bảo vệ trẻ trước nguy cơ dịch bệnh.

Trong giai đoạn chưa có vắc xin cho trẻ, phụ huynh không nên quá hoảng loạn và lo lắng. Thay vào đó, cần chấp hành đúng các biện pháp cách ly như mang khẩu trang tại nơi công cộng; rửa tay và giãn cách xã hội; đồng thời nên cho trẻ hạn chế tiếp xúc, tập trung nơi đông người…

Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các bệnh viện và chuyên gia đã khuyến cáo một số biện pháp giúp bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ dịch bệnh như:

1. Đeo khẩu trang: Cha mẹ cần tuân thủ và hướng dẫn trẻ tuân thủ việc đeo khẩu trang đúng quy định. Đối với những trường hợp trẻ nhỏ hoặc trẻ gặp các vấn đề về hô hấp, bệnh lý dẫn đến việc không thể đeo khẩu trang, người thân xung quanh cần tuân thủ việc đeo khẩu trang.

2. Chú ý vệ sinh: Các bậc phụ huynh cần giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ. Rửa tay thường xuyên dưới vòi nước chảy bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn ít nhất 20 giây; súc miệng, họng bằng nước xúc miệng, tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng để phòng lây nhiễm bệnh.

3. Hạn chế tiếp xúc đông người: Cha mẹ và gia đình cũng cần hạn chế để trẻ tiếp xúc nơi đông người, hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp với người có dấu hiệu viêm đường hô hấp(sốt, ho, khó thở). Trong trường hợp phải đi đến các nơi tập trung đông, cần chú ý các quy định về phòng, chống dịch COVID-19.

4. Cha mẹ và gia đình cần hướng dẫn trẻ cần che miệng và mũi cho trẻ khi trẻ ho hoặc hắt hơi để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

5. Tăng cường thông khí khu vực nhà ở bằng cách mở các cửa ra vào và cửa sổ, hạn chế sử dụng điều hòa. Thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng xà phòng và các dung dịch khử khuẩn thông thường khác.

6. Khi trẻ có các triệu chứng sốt, ho, khó thở... gia đình cần thông báo ngay cho cơ quan y tế khi có các triệu chứng kể trên. Đồng thời thông tin về các triệu chứng và lịch trình đã di chuyển trong thời gian gần đây để có biện pháp hỗ trợ đúng.

Bên cạnh đó, cha mẹ cần xây dựng cho trẻ chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt, vui chơi, học tập hợp lý, lành mạnh để nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ./.

Theo Bộ Y tế