Chr’val k’coong ch’ngai Yên Lâm, bấc c’lâng bh’rợ dưr zi’lấh đha’rứt nhâm mâng
Thứ hai, 00:00, 22/02/2016

Cr’chăl đâu 2, 3 c’moo, zâp bêl xay moon ooy Yên Lâm, nắc vêy bấc ngai k’noọ tước mưy chr’val đha’rứt, zr’nắh k’đhạp âng chr’hoong Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Hân đhơ cơnh đêếc, xoọc đâu râu ha ul đha’rứt cóh Yên Lâm doọ dzợ bấc, hadợ đợ pr’loọng zăng k’van ting t’ngay ting bấc. lấh mơ, cóh chr’val Yên Lâm dzợ vêy bấc pr’loọng tự nhăn glúh đắh t’nooi pr’loọng đha’rứt. lâng tinh thần tự giác âng đhanuôr cóh đâu, cắh ha mơ đenh nắc râu đha’rứt ha’ul ting ặt xiêr bil cóh chr’val k’coong ch’ngai nâu. T’ruíh Jưn jứah xay moon cơnh choom bhrợ cha bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc lêy năl đhanuôr cóh chr’val Yên Lâm bhrợ têng n’hâu đoọng dưr zi’lấh đha’rứt.

Bêl ahay, t’coóh Tướng Văn Tè, acoon cóh Dao, cóh vel Ngoã, chr’val Yên Lâm, chr’hoong Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang bơơn bấc ngai năl tước tu nắc manứih đha’rứt bhlâng cóh chr’val lâng buôn bấc ngai moon t’coóh nắc Tè ha ul. Hân đhơ cơnh đêếc, cắh ha mơ đenh, tu vêy râu bhrợ t’bhlâng, ta’moóh pachoom lâng raua zooi zúp âng chính quyền vel đông đắh zên vặ, k’tiếc bhrợ têng nắc t’coóh Tướng Văn Tè ơy padưr pa’xớc bhiệc chóh píh đoọng dưr zi’lấh đha’rứt liêm nhâm. Tước đâu, zên pa’câl píh zâp c’moo t’coóh bơơn pachô lấh 300 ực đồng. lấh mơ, pr’loọng đông t’coóh dzợ bhrợ bhiệc xay xát, pa’câl tạp hoá lâng âng đơơng hàng hoá lâng xe pậ… đoọng ha đhanuôr cóh chr’val. Lấh mơ, t’coóh Tè dzợ zooi zúp đợ pr’loọng đha’rứt n’lơơng vặ zên bhrợ cha, đoọng thuê xe, vêy ngai nắc doọ vêy pay zên. T’coóh Tè moon, hân noo chóh bhrợ píh pr’loọng đông t’coóh pachô k’noọ 200 tấn p’lêê, lơi jợ đợ mơ zên pa’glúh câl l’lăm nắc cung bơơn pachô k’noọ 800 ực đồng. hay k’noọ cớ ooy t’ngay c’xêê cắh năl cơnh bhrợ têng cha, ắt mamung đha’rứt zr’nắh, tự lêy k’chít lâng đhanuôr, vel bhươl. Tước đâu pr’loọng đông t’coóh bhrợ padưr pr’ắt tr’mung k’bhộ ngăn, hân đhơ cơnh đêếc cung dzợ hay k’noọ đợ t’ngay c’xêê ha’ul zr’nắh bêl ahay đoọng năl tự t’bhlâng bhrợ têng cha zi’lấh đha’rứt.

Cóh vel Tháng 10, chr’val Yên Lâm, bhiệc t’coóh Hà Tinh Tú lâng t’coóh Nguyễn Văn Hợ đoọng bha ar nhăn glúh đắh t’nooi pr’loọng đha’rứt cung bhrợ bấc ngai chắp nhêr. C’la t’coóh Tú bhêy tắh bêl pabhrợ, bil mưy đắh mắt. lêy t’coóh lưm zr’nắh k’đhạp, cán bộ vel lâng zâp ngai nắc lêy pay t’coóh crêê ooy diện đha’rứt đoọng zooi zúp, hân đhơ cơnh đêếc, t’coóh Tú cắh ha mơ độp pay. T’coóh moon, ađay lêy năl tự padưr bhrợ têng cha, cắh đoọng nhà nước zúp zooi. T’coóh Tú taluôn p’zay bhrợ têng, padưr pa’xớc c’roọl bh’năn. T’coóh lêy pay băn k’roóc t’moọ đoọng pa’câl. Cr’chăl nâu, pr’loọng đông t’coóh dzợ băn pa’xoọng a’tứch p’lóh cóh bhươn, a’ọc… tu cơnh đâu, tước c’moo 2015 pr’loọng đông t’coóh nắc ơy ta moon pr’loọng đông dưr zi’lấh đha’rứt. lứch c’moo 2015 t’coóh nắc ơy bhrợ padưr đông 2 tầng p bhứah, zâp c’xêê pr’loọng đông t’coóh pachô k’noọ k’zệt ực đồng. t’coóh Tú moon, bhrợ bhiệc n’hâu mưy vêy t’bhlâng bhrợ, zâp pr’loọng đông oó mưy ặt đương g’nưm ooy râu zooi zúp âng nhà nước. vêy cơnh đâu nắc vêy choom dưr zi’lấh đha’rứt.

C’moo 2015, chr’val Yên Lâm, chr’hoong Hàm Yên vêy 61 pr’loọng đông đha’rứt, ooy pazêng đợ nâu vêy bấc pr’loọng tự nguyện moon zước glúh đắh pr’loọng đông đha’rứt. lướt lưm pr’loọng đông amoó Nguyễn Thị Lương cóh vel Tháng 10 bêl pr’loọng đông amoó xoọc bhrợ a’ọc, bhrợ ch’na hơnh déh bơơn ta moon doọ dzợ đha’rứt. amoó Lương bhui har moon, bấc c’moo hanua, pr’loọng đông t’bhlâng ặt băn pachoom k’coon học hành, zr’nắh k’đhạp hân đhơ cơnh đêếc nắc bơơn cán bộ vel moon p’too, zooi zúp, nhà nước đoọng vặ zên. C’la amoó taluôn năl ơn đợ râu zooi zúp nâu, hân đhơ cơnh đêếc cắh ha mơ chấc xay moon đắh chính sách cắh cậ quyền lợi lâng đợ pr’loọng đha’rứt bơơn đươi âng amoó lêy nâu đoo nắc râu bhrợ padưr đoọng amoó bhrợ têng cha, dưr zi’lấh đha’rứt.

T’coóh Tống Văn Toàn, trưởng vel Tháng 10, chr’val Yên Lâm đoọng năl, prang vel vêy 146 pr’loọng nắc dzợ vêy 17 pr’loọng đha’rứt. đợ mơ pr’loọng đha’rứt nắc ơy pa’xiêr m’pâng lâng c’moo 2011. bấc pr’loọng đha’rứt zêng năl tự dưr zi’lấh đha’rứt, hân đhơ cơnh đêếc, tu 2, 3 pr’loọng đông cắh vêy k’tiếc bhrợ cha, cắh zâp zên nắc cắh ơy dưr zi’lấh liêm choom. T’coóh Toàn gr’hoót moon hadang vêy bơơn zooi zúp k’tiếc bhrợ cha nắc pr’loọng đông doọ dzợ ha ul đha’rứt ooy cr’chăl nâu a’tốh.

Nắc chr’val 135, Yên Lâm ơy bơơn nhà nước lâng tỉnh Tuyên Quang k’rong bhrợ đoọng bấc xa’nay bh’rợ pậ chr’nắp cơnh điện chiếu pa’ang, c’lâng bê tông vel bhươl, chợ trung tâm chr’val, trường học pậ liêm lâng đoọng zên t’đui đoọng âng zâp ngân hàng chô ooy zâp vel bhươl. Cr’chăl nâu, bh’rợ t’bil ha ul pa’xiêr đha’rứt cung bơơn đhanuôr cóh chr’val t’bhlâng bhrợ têng. Đhanuôr zâp acoon cóh cóh đâu nắc ơy năl cơnh bhrợ padưr râu liêm chr’nắp âng vel đông đắh bhiệc chóh crâng, chóh t’nơơm cha p’lêê lâng b’băn đoọng padưr pa’xớc kinh tế liêm choom. Anoo Lý Văn Bành cóh vel Thài Khao, manứih dưr zi’lấh đha’rứt tơợ bhiệc băn bé lai đoọng năl, cr’chăl hanua nhà nước k’rong bhrợ điện, c’lâng, trường, trạm… đhanuôr nắc bhui har tu lướt vốch, pa’câl zêng liêm buôn. Acoon c’lâng zi’lấh đha’rứt tu cơnh đâu nắc liêm choom lấh.

Lâng bấc c’lâng bh’rợ pa’xiêr đha’rứt liêm choom bơơn bhrợ têng liêm choom, đợ pr’loọng đha’rứt cóh Yên Lâm nắc ơy xiêr liêm gít ting c’moo. Tơợ c’moo 2010 tước đâu, prang chr’val nắc ơy pa’xiêr 302 pr’loọng đha’rứt. t’coóh Đoàn Long Hải, bí thư đảng uỷ chr’val Yên Lâm đoọng năl, ooy cr’chăl nâu a’tốh, Yên Lâm nắc t’bhlâng padưr râu liêm chr’nắp đhị k’tiếc crâng bha’đưn, t’bhlâng padưr pa’xớc bhiệc băn chóh liêm choom. Cr’chăl nâu, padưr pa’xớc bhiệc b’băn ooy zâp pr’loọng đông, bhrợ padưr ting c’lâng bhrợ têng hàng hoá, lêy bhrợ râu liêm choom ơy váih c’lâng 2 lướt vốch đoọng padưr du lịch, dịch vụ, t’bhlâng pa’xiêr tơợ 6-7% pr’loọng đha’rứt zâp c’moo./.

 

Xã vùng cao Yên Lâm, nhiều giải pháp thoát nghèo bền vững

Cách đây vài năm, mỗi khi nhắc đến Yên Lâm, không ít người nghĩ đến một xã nghèo, khó khăn của huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang. Nhưng giờ đây, cái nghèo ở Yên Lâm chỉ còn phần nhỏ, trong khi số hộ khá, giàu ngày càng nhiều lên. Đặc biệt, ở xã Yên Lâm có nhiều hộ tự giác xin ra khỏi danh sách hộ nghèo. Với tinh thần tự giác của người dân nơi đây, không lâu nữa cái nghèo sẽ dần lui vào dĩ vãng ở xã vùng cao này. Tiết mục “ Cùng nhau bàn cách làm ăn” hôm nay, bà con và các bạn cùng tìm hiểu xem bà con xã Yên Lâm làm gì để thoát cảnh nghèo đói.

  Trước đây, ông Tướng Văn Tè, dân tộc Dao, thôn Ngõa, xã Yên Lâm huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang được nhiều người biết tới vì nghèo nhất xã và thường bị nhiều người gọi ông là “Tè đói”. Nhưng chỉ sau vài năm, nhờ sự chịu khó học hỏi, hay lam hay làm và sự hỗ trợ tích cực của chính quyền địa phương về vốn vay, đất sản xuất ông Tướng Văn Tè đã phát triển nghề trồng cam để thoát nghèo bền vững. Đến nay, riêng tiền cam mỗi năm ông thu về trên 300 triệu đồng. Ngoài ra, gia đình ông còn mở dịch vụ xay xát, bán hàng tạp hoá và vận chuyển hàng hoá bằng ô tô… phục vụ bà con trong xã. Đặc biệt ông Tè còn sẵn sàng giúp đỡ những hộ nghèo khác vay vốn làm ăn, cho thuê xe giá rẻ thậm chí hộ khó khăn ông không lấy tiền công. Ông Tè chia sẻ; vụ cam vừa qua gia đình thu hoạch được gần 200 tấn quả, trừ hết chi phí, thu lãi gần 800 triệu đồng. Nhớ lại ngày trước chưa biết cách làm ăn, cả nhà sống trong nghèo khó, tự thấy xấu hổ với bà con, làng xóm. Đến hôm nay gia đình chúng tôi xây dựng được cuộc sống ấm no nhưng vẫn luôn ghi nhớ những ngày tháng đói khổ trước đây để tự giác phấn đấu lao động, sản xuất tránh xa cái đói, cái nghèo. 

Ở thôn Tháng 10, xã Yên Lâm chuyện ông Hà Tinh Tú và ông Nguyễn Văn Hợi nộp đơn xin ra khỏi danh sách hộ nghèo cũng khiến nhiều người nể phục. Bản thân ông Tú, bị tai nạn lao động mất một bên mắt. Thấy ông khó khăn, cán bộ thôn và mọi người thống nhất bình xét ông diện nghèo để giúp đỡ song ông Tú một mực không nhận. Ông cho rằng, mình phải tự lực cánh sinh chứ để Nhà nước giúp mình mãi sao được. Ông Tú luôn cần mẫn trong lao động, phát triển kinh tế chăn nuôi. Ông chọn hình thức nuôi trâu bò vỗ béo rồi bán. Bên cạnh đó, gia đình ông còn nuôi thêm con đặc sản như gà thả vườn, lợn đen… nhờ thế đến năm 2014 gia đình ông đã chính thức được công nhận thoát nghèo. Cuối năm 2015 ông đã xây nhà 2 tầng khang trang, mỗi tháng gia đình ông thu nhập đều đặn gần chục triệu đồng. Ông Tú chia sẻ, làm việc gì cũng cần quyết tâm vươn lên, mỗi gia đình không nên trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Có như thế mới vĩnh viễn thoát nghèo được. 

Năm 2015, xã Yên Lâm, huyện Hàm Yên có 61 hộ thoát nghèo, trong số đó có nhiều hộ tự nguyện xin ra khỏi diện hộ nghèo. Đến thăm gia đình chị Nguyễn Thị Lương ở thôn Tháng 10 khi gia đình chị đang thịt lợn, làm cơm mừng được công nhận thoát nghèo. Chị Lương xúc động cho biết, bao năm qua gia đình chắt chiu nuôi con cái ăn học, khó khăn nhưng được cán bộ thôn động viên, Nhà nước giúp đỡ vốn vay. Bản thân chị luôn biết ơn những sự giúp đỡ ấy song chưa bao giờ chị đòi hỏi về chính sách hay quyền lợi những hộ nghèo được hưởng mà chị coi đó là sự khích lệ để gia đình đẩy mạnh sản xuất, vươn lên thoát nghèo. 

Ông Tống Văn Toàn, Trưởng thôn Tháng 10, xã Yên Lâm cho biết, toàn thôn có 146 hộ thì chỉ còn 17 hộ nghèo. Tỷ lệ hộ nghèo đã giảm một nửa so với năm 2011. Đa phần các hộ nghèo đều ý thức vươn lên song vì một số hộ còn thiếu đất sản xuất, thiếu vốn… nên chưa thoát nghèo ngay được. Ông Toàn cam đoan nếu được hỗ trợ đất sản xuất trồng cam thì các hộ sẽ thoát nghèo chỉ trong thời gian ngắn. 

Là xã 135 nên Yên Lâm đã được Nhà nước và tỉnh Tuyên Quang đầu tư nhiều công trình lớn như: Điện chiếu sáng, đường bê tông nông thôn, chợ trung tâm xã, trường học khang trang và bố trí các nguồn vốn ưu đãi của các ngân hàng về các thôn, bản. Bên cạnh đó, phong trào “xoá đói giảm nghèo” cũng được người dân trong xã tích cực tham gia. Đồng bào các dân tộc nơi đây đã biết phát huy lợi thế của địa phương trong trồng rừng, trồng cây ăn quả và chăn nuôi để phát triển kinh tế có hiệu quả. Anh Lý Văn Bành ở thôn Thài Khao, người thoát nghèo từ mô hình nuôi dê lai cho biết, thời gian qua Nhà nước đầu tư điện, đường, trường, trạm…bà con phấn khởi vì đi lại, buôn bán đều thuận lợi. Con đường thoát nghèo vì thế được rút ngắn đi rất nhiều. 

Bằng nhiều giải pháp giảm nghèo được thực hiện đồng bộ, hiệu quả, số hộ nghèo ở Yên Lâm đã giảm rõ rệt qua từng năm. Từ năm 2010 đến nay, toàn xã giảm được 302 hộ nghèo. Ông Đoàn Long Hải, Bí thư Đảng uỷ xã Yên Lâm cho biết, trong thời gian tới Yên Lâm sẽ tiếp tục phát huy lợi thế đất rừng đồi, tăng cường phát triển vùng chuyên canh cam đạt năng suất cao. Bên cạnh đó đẩy mạnh phát triển chăn nuôi quy mô lớn trong các hộ dân, xây dựng theo hướng sản xuất hàng hoá, khai thác thế mạnh có đường quốc lộ 2 chạy qua để phát triển du lịch, dịch vụ, phấn đấu giảm từ 6 đến 7% hộ nghèo mỗi năm…/. 

         

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC