Tước lêy zr’lụ băn a óc crâng Phú Hữu, đhị c’lâng Nguyễn Duy Trinh, phường Phú Hữu, quận 9 ( thành phố Hồ Chí Minh) cóh pazêng t’ngay x’rịa c’moo Mậu Tuất, rau bơơn lêy cóh tr’nơớp nắc k’zệt p’nong a óc crâng vêy ta p’lóh cóh tang bhươn bhứah đh’rứah lâng c’rol. Ha dzợ cóh pazêng c’rol đhị zr’lụ băn nắc k’ha riêng p’nong a óc crâng n’lơơng. Zr’lụ băn a óc n’nâu âng a noo Vũ Văn Thành, xoọc băn m’ma a óc crâng vêy ta câl tơợ Thái Lan.

Nâu đoo nắc bh’rợ xăl bh’năn băn liêm choom âng vel đong. Lâng đợ đhăm ga mắc 4 r’bhâu m2, a noo Thành ơy bhrợ têng ooy c’rol băn a óc crâng âng đay k’dâng 1 tỷ đồng zên. Zr’lụ băn vêy ta bhrợ bấc c’rol băn, muy c’rol vêy ta bhrợ tang bhứah đoọng a ópc crâng lướt dza dzóc. C’rol ta bhrợ công crêê cơnh cr’chăl dưr pậ âng a óc, cơnh: a óc a coon, a óc k’tứi lấh mơ, a óc k’nặ rứah cắh cậ a óc xoọc crêê pr’lúh… đoọng ắt la lay buôn ng’lêy băn.

  Ảnh minh họa: Trần Thùy Linh

  A noo Thành xay moon, k’dâng 10 c’moo n’nâu, a noo lâng pazêng pr’loọng đong băn a óc crâng phường Phú Hữu, Quận 9 ơy bhrợ têng rau chr’nắp đhị thị trường thành phố Hồ Chí Minh lâng cóh prang k’tiếc k’ruung. A óc crâng căn lâng a óc crâng lêệ tơợ đâu vêy ta đơơng pa câl ooy apêê tỉnh miền Tây, miền Trung, vêy cơnh cậ tước ooy miền Bắc, vêy ta đươi bấc tu rau liêm choom. A noo Vũ Văn Thành prá: “Tu cóh đâu a cu băn p’lóh lơi lâng đoọng cha prí lâng a tuông, tu cơnh đêếc n’căr u liêm, lêệ bấc lấh mơ lâng lêệ a óc n’lơơng. Băn a óc ting cơnh Tổ hợp tác cơnh âng azi n’nâu nắc azi chêếc zr’lụ pa câl đoọng ha đhanuôr, azi đoọng m’ma ha đhanuôr băn tơợ 15 tước 30kg nắc azi pay pa chô lâng đơơng pa câl ooy long”.

T’coóh Phạm Văn NHơn, muy cóh pazêng apêê vêy kinh nghiệm đanh c’moo cóh Tổ hợp tác băn a óc crâng Phú Hữu, thành phố Hồ Chí Minh xay moon: Xoọc đâu, băn a óc crâng nắc muy bh’rợ buôn pa bhlâng lâng đợ zên bơơn pay pa chô bấc. A óc crâng vêy c’rơ, doọ lấh bấc pr’lúh, chr’na bấc bhlâng nắc bhơi xấc, zên câl chr’na doọ bấc. Chr’nắp bhlâng nắc thị trường pa câl âng a óc crâng bấc bhlâng, chr’nắp tơợ 130 r’bhâu đồng tước 200 r’bhâu đồng muy kg, nhâm mâng zên lãi đoọng ha manuýh băn. Cơnh pazêng c’rol băn a óc crâng cóh Phú Hữu, a óc crâng lêệ lâng a óc crâng m’ma băn cắh zập đoọng pa câl. T’coóh Phạm Văn Nhơn prá: “A óc crâng n’nâu vêy muy rau zazum nắc doọ bấc chr’na, doọ đươi bấc ooy t’ngay pa câl, tu ng’băn u zíh. N’hau vêy nắc đoọng cha rau đêếc, vêy a bhoo nắc đoọng cha a bhoo, vêy clang nắc đoọng clang, vêy r’véh nắc đoọng r’véh, vêy bhơi nắc đoọng bhơi, zập rau công u cha, tu cơnh đêếc nắc zập ngai công kiêng băn. Apêê đớc nắc lêệ sạch nắc rau tr’nơớp lâng a óc crâng doọ vêy n’xiêng… lâng xoọc đâu bh’rợ cha tết đắh lêệ a óc crâng nắc rau bha lâng”.

Xoọc đâu manuýh băn a óc crâng cóh Phú Hữu nắc ơy choom pa trơơi m’ma đoọng ha zr’lụ băn âng đay lâng đoọng ooy thị trường. Lâng a óc crâng lêệ, t’đui ooy cr’noọ âng ta mooi, pazêng zr’lụ băn nắc choom đoỌng tơợ 10 tước 80kg muy p’nong. M’bứi bhlâng, ha dang liêm buôn muy c’la băn a óc crâng bhứah bơr pêê r’bhâu mét vuông lâng bơr pêê ha riêng p’nong nắc đợ zên ng’bơơn tơợ 400 tước 500 ức đồng cóh muy c’moo. Ha dzợ lâng manuýh pa bhrợ nắc công vêy thu nhập tơợ k’dâng 300 r’bhâu đồng cóh muy t’ngay, cắh cậ tơợ 5 tước 6 ức đồng cóh muy c’xêê, tu cơnh đêếc nắc apêê đoo zay bhrợ têng. A noo Mai Văn Thương, manuýh pa bhrợ đhị zr’lụ băn a óc crâng cóh Phú Hữu, thành phố Hồ Chí Minh xay moon: “Acu lướt tếch a riết chô băn a óc, píh doóh c’rol a óc… zên nắc công lấh mơ cóh vel đong. Cóh đông bhrợ ruộng nắc công zr’nắh k’đháp ha dzợ đợ zên ng’băn cắh mơ ng’băn a óc. Zên công vêy ta chroót tơợ 300 tước lấh 300 r’bhâu đồng cóh muy t’ngay”.

Đhị Việt Nam, băn a óc crâng nắc u váih tơợ c’moo 2002 lâng dưr váih k’rơ tơợ c’moo 2005 tước nâu cơy. Cóh pazêng c’moo đăn đâu, đhr’năng câl đươi a óc crâng cóh cr’chăl Tết ta luôn bấc. Tu, ting cơnh cr’noọ âng bấc ngai, đắh lêệ a óc crâng tr’nơớp c’moo nắc vêy bấc rau pr’đoọng ha prang c’moo. Tu cơnh đêếc, cóh cr’chăl Tết Nguyên đán, lêệ a óc crâng vêy ta pa câl bấc bhlâng. Tu vêy ta băn lâng a bhoo, n’cam ch’néh lâng pazêng rau r’véh tơợ crâng nắc đợ rau liêm choom âng lêệ nắc đha hum yêm lấh mơ a óc c’xu. Tu cơnh đêếc, cóh cr’chăl x’rịa c’moo, bấc ngai tơợ zâl n’đắh chô ooy Phú Hữu đoọng chêếc câl đợ a óc crâng k’rơ, lêệ ta tanh đoọng đắh lâng đoọng ha apêê n’lơơng cóh cr’chăl Tết n’nâu./.

Năm Hợi nói chuyện làm giàu từ nuôi heo rừng ở TPHCM

                                                          Tiến Dũng

Khi diện tích đất nông nghiệp tại TPHCM đang ngày càng bị thu hẹp thì thời gian gần đây, nhiều người dân ngoại thành của thành phố đã tận dụng diện tích đất vườn để xây dựng chuồng trại, phát triển mô hình chăn nuôi heo rừng. Với hiệu quả của mô hình chăn nuôi này, nhiều người nuôi heo rừng ở thành phố phấn khởi đón tết Nguyên đán Kỷ Hợi đầm ấm và sung túc!

       Đến thăm trại heo rừng Phú Hữu, nằm trên đường Nguyễn Duy Trinh, phường Phú Hữu, quận 9 (TP.HCM) trong những ngày cuối năm Mậu Tuất, hình ảnh đầu tiên là hàng chục con heo rừng được thả rông trong khoảng sân vườn rộng phía trước những dãy chuồng. Còn trong các chuồng ở khu trại nuôi là hàng trăm con heo rừng khác. Trại heo này của anh Vũ Văn Thành, đang nuôi giống heo rừng được nhập ngoại từ Thái Lan về.

Đây cũng là mô hình chuyển đổi cơ cấu vật nuôi thành công của địa phương. Với diện tích 4.000 m2, anh Thành đã đầu tư vào khu chuồng trại nuôi heo rừng của mình với khoảng 1 tỷ đồng tiền vốn. Trại được chia làm nhiều khu chuồng nuôi, mỗi chuồng được thiết kế có một khoảng sân trống để heo rừng được nuôi theo kiểu bán hoang dã. Các khu chuồng cũng được bố trí phù hợp với từng giai đoạn phát triển của heo như: heo con, heo nhỡ, heo sắp đẻ hay heo đang dưỡng bệnh…, cách ly nhằm dễ quản lý và kiểm soát. 

Anh Thành cho biết, khoảng 10 năm nay, anh và những hộ nông dân nuôi heo rừng phường Phú Hữu, Quận 9 đã xây dựng được một “thương hiệu” tại thị trường TPHCM và trên cả nước. Heo rừng nái và heo rừng thịt từ đây được xuất bán đi các tỉnh miền Tây, miền Trung, thậm chí ra tới miền Bắc, được ưa chuộng bởi chất lượng cao. Anh Vũ Văn Thành nói: “Tại vì ở đây mình nuôi thả rông và cho ăn chuối cây và đậu hũ cho nên da, bì nó dầy hơn, thịt có nhiều hơn các thịt heo khác. Nuôi theo mô hình Tổ hợp tác nên như bên mình lo đầu ra cho các hộ dân, mình bỏ con giống cho dân để dân nuôi từng 15 đến 30 kg thì mình lại thu về và xuất đi nơi khác”.

Ông Phạm Văn Nhơn, một trong những thành viên có kinh nghiệm lâu năm trong Tổ hợp tác Chăn nuôi heo rừng Phú Hữu, TPHCM cho biết: Hiện nay, chăn nuôi heo rừng là một nghề khá dễ làm và cho thu nhập cao. Heo rừng có sức đề kháng tốt nên ít bị bệnh, thức ăn chủ yếu là rau cỏ nên chi phí không cao. Quan trọng là thị trường đầu ra của heo rừng khá nhiều, giá cả dao động từ 130.000 đến 200.000 đồng/kg, đảm bảo người nuôi có lãi. Như các trại nuôi heo rừng ở Phú Hữu, heo rừng thịt và heo rừng giống nuôi không đủ bán. Ông Phạm Văn Nhơn chia sẻ: “Heo rừng này có một cái chung là không tốn thực phẩm, không lệ thuộc ngày xuất chuồng bởi nó lớn rất là chậm. Có gì cho ăn đấy, có bắp cho ăn bắp, có khoai ăn khoai, có rau ăn rau có cỏ thì ăn cỏ, cái gì nó cũng ăn thành ra là ai cũng nuôi được. Nó gọi là thịt sạch là cái thứ nhất và bản thân heo rừng là không mỡ…và giờ phong trào ăn tết bằng heo rừng là một cái mốc rồi đó”.

       Hiện những người nuôi heo rừng ở Phú Hữu có thể chủ động nguồn con giống cho trại của mình và cung cấp cho thị trường. Với heo rừng thịt, tùy theo nhu cầu của khách, các trại có thể cung cấp loại từ 10 đến 80 kg/con. Trung bình, nếu thuận lợi, chủ một trại heo rừng rộng vài ngàn mét vuông với vài trăm con có thể thu nhập khoảng 400 đến 500 triệu đồng/năm. Còn lao động làm thuê cũng có thu nhập khoảng 300 ngàn đồng một ngày hoặc từ 5 đến 6 triệu đồng/tháng nên cũng bám trụ được. Anh Mai Văn Thương, nhân công lao động tại Trang trại chăn nuôi lợn rừng ở Phú Hữu, TPHCM bộc bạch: “Tôi đi chặt chuối về chăn heo, dọn dẹp trong chuồng heo…công thì cũng hơn làm ở quê. Ở nhà làm đồng ruộng thì cũng vất vả mà giá trị tiền không như chăn nuôi heo. Tiền công thì thường thường được trả từ 300 đến hơn 300/ngày.”

Tại Việt Nam, chăn nuôi heo rừng có từ năm 2002 và phát triển mạnh từ năm 2005 tới nay. Những năm gần đây, sức tiêu thụ thị heo rừng nuôi trong dịp Tết luôn tăng cao. Bởi, theo quan niệm của nhiều người, ăn thịt heo rừng đầu năm mới sẽ mang lại nhiều may mắn cho cả năm. Chính vì vậy, vào dịp Tết Nguyên đán, thịt heo rừng nuôi được bán chạy nhất. Do được nuôi bán tự nhiên với thức ăn gồm cám ngô, cám gạo và các loại rau rừng nên chất lượng thịt heo rừng thường thơm, ngon hơn heo thường. Bởi vậy, trong thời điểm cuối năm, nhiều người từ mọi nơi đã đổ về Phú Hữu tìm mua và đặt cọc mua những con heo rừng khỏe mạnh, thịt săn chắc để ăn và làm quà biếu trong dịp Tết này./.