C’moo Bé: xay truíh ooy bhiệc bhrợ pa dưr ca van tợơ bhiệc băn bé
Chủ nhật, 00:00, 22/02/2015


        Ninh Thụân nắc zr’lụ k’tiếc goóh gooi, bấc p’răng-hắt boo, cắh liêm choom đoọng bhrợ têng chr’nóh chr’bếêt. Đhơ cơnh đếêc nắc bh’rợ băn bé, cừu nắc ha dưr liêm choom zooi đoọng k’ra bhầu đhanuôr đhị vel đong vêy âng chô bh;nơơn bh’rợ, ha dưr pr’ắt tr’mông liêm dal. Cung đươi vêy tợơ bh’nơơn băn bé, cưù nắc ơy bấc pr’loọng đong đhanuôr bhrợ pa dưr ca van tọơ zr’lụ k’tiếc mốp bênh âng vel đong. Đhị bêl ha pruốt c’moo Bé, Việt Quốc- PV Đaì TNVN vêy bh’ar xrắ đắh bhiệc bhrợ pa dưr ca van tợơ bh’rợ băn bé:

        Quán Thẻ nắc muy vel k’tứi truíh c’lâng bhlầng 1 âng chr’val Phước Minh, chr’hoong Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. đhị đhr’năng pleng ang t’viêng âng hânnoo ha pruốt, k’năn cừu bé xọoc pa dưr c’rơ tr’mông đoọng ha zr’lụ k’tiếc zêng pleng p’răng lâng đhí âng tỉnh Ninh Thuận. ma nuýh băn bé tr’nợơp azi lưm nắc a noo Phan Xuân Thăng, đong ắt đhị vel Quán Thẻ xoọc pa tang k’năn bé k’nặ 300 p’nog âng pr’loọng đong. A noo Thăng đoọng năl:

        Bé nắc bh’năn băn ơy băn tợơ đanh a hay, ơy lóih lâng zi. A đoo âng chô đoọng bh’nơơn  tr’mung tr’méh  đhanuôr đhị Ninh Thuận zi. Nắc râu bh’năn băn ơy pa tếêt lâng đhanuôr zi.

        15 c’moo hay, tợơ lấh bêl nông trường chóh pô Quán Thẻ ap đhêy bhrợ têng, díc điêl anoo Thắng cắh râu chấc bhrợ, pr’đoọng bhlầng a noo bơơn vắ zên đắh ta bil ha ul pa xiêr đha rựt, câl 5 p’nong bé m’ma đoọng tợơp bhrợ cha. Đhị lấh 3 c’moo, bh’rợ băn bé ơy zooi đoọng ha pr’lọông đong a noo Thăng chóh bhrợ muy đhr’nong đong pậ, liêm mâng. Pazêng c’moo 2005-2007, bé, cừu chr’nắp cắh vêy dal. Chr’nắp pa câl muy p’nong bé nắc mơ muy p’nong a tứch. Bấc pr’loọng đong cắh băn dzợ, đhơ cơnh đếêc nắc a noo Thăng cung dzợ pa zay băn tước x’ría. Bhiệc pa zay âng a noo nắc ơy zooi độong ha noo vêy bơơn bh’nơơn liêm dal cơnh t’ngay đâu. Lấh mơ băn bé, pr’loọng đong a noo dzợ băn pa xoọng cừu. Zập c’moo cắh dáp lâng zên băn, pr’loọng đong a noo dzợ bơơn lãi lấh 100 ức đồng. Nắc đoo bh’nơơn đui cơnh pâm poo âng đhanuôr đha rựt cóh zr’lụ goóh gooi nâu. A moó  Nguyễn Thị Bình- k’điêl a noo Thăng moon:

        Pr’loọng đong zi moon za zưm nắc zêng đươi g’nưm tợơ băn bé. K’tiếc k’bunh cắh vêy, tợơ bêl zi tr’pay cắh vêy k’tiếc chuốh ốt, đươi vêy băn bé nắc vêy cơnh t’ngay đâu.

        Đhị Ninh Thuận, cắh muy apêê zr’lụ đồng bằng cơnh: Thuận Bắc, Thuận Nam lâng Ninh Phước, nắc đhị apêê zr’lụ da ding k’coong Ninh Sơn lâng Bác Ái cung ha dưr bh’rợ băn bé. Cóh đhr’năng ta bhúch đác bhrợ têng ta luôn, bh’rợ chóh bếêt cắh liêm, bé nắc váih pr’đợơ liêm đoọng trôông dấc bấc pr’loọng đong đhanuôr acoon cóh đha rựt. Bấc pr’loọng đươi vêy k’rong kinh nghiệm, năl cơnh k’rang lêy bé liêm, tợơ dzợ đha rựt đha rắh zr’nắh k’đháp nắc ơy z’lấh bhrợ pa dưr ca van.

        Pr’loọng đong t’coóh Sằn Quang Dưỡng ắt đhị chr’val Phước Trung, chr’hoong Bác Ái, nắc muy pr’loọng liêm choom đắh bhiệc băn bé nâu. Moót pazêng c’moo 90, cr’van muy a năm âng pr’loọng đong t’coóh nắc muy bệê pớ chr’tốp lâng hi la crâng. Ha rêê cóh đhăm k’tiếc mốp bênh t’luôn bil bal cắh bơơn râu rị, bhrợ têng zr’nắh k’đháp vêy ha dợ cắh râu cha. Đhị đanh c’moo k’rong k’tom tr’bứi lâng vặ pa xoọng, t’coóh câl k’năn bé lấh 10 p’nong. Lêy băn bé zăng lấh bhrợ ha rêê nắc t’coóh Dưỡng câl pa xoọng bé pa trơơi bách thảo đoọng pa dưr tr’mung tr’méh pr’loọng đong. Cắh mơ đanh nắc t’coóh Dưỡng ơy z’lấh đha rựt lâng váih nắc muy cóh pazêng pr’loọng z’zăng ca van đhị chr’val Phước Trung. T’coóh Sằng Quang Dưỡng đoọng năl:

        Muy c’moo lơi zên bạc câl za nươu tr’hau nắc cung dzợ bơơn âng chô lấh 80 ức đồng. Cung đươi vêy k’năn cừu, bé, chr’nắp pa câl zăng, pác đoọng ha pêê ca coon câl k’tiếc ắt. apêê ca coon nâu kêi zêng ơy vêy đong xây.

        Đăn đâu, đh’rứah lâng băn bé, đhanuôr tỉnh Ninh Thuận dzợ pa dưr băn cừu muy râu bh’năn băn k’nặ đui  cơnh băn bé. T’coóh Đinh Công Dư ắt đhị chr’val Phước Minh- chr’hoong Thuân Nam xoọc băn 400 p’nong cừu lâng bh’nơơn ầng chô lấh 150  ức đồng muy c’moo, t’coóh đoọng năl:

        Pr’loọng đong moót bhrợ bhiệc băn cừu nắc dâng 18 c’moo ơy. Pr’đợơ đoọng pa dưr k’năn cưù liêm buôn pa bhlầng. vêy bhơi t’mêê nắc đoọng cha bhơi t’mêê- Cắh nắc đọong cha bhơi răng, n’jăng lâng hi la, đhơ đhơ rau cung choom cha. Bh’nơơn âng chô nắc tệêm ngăn bhlầng.

        Bé lâng cừu nắc pazêng bh’năn băn liêm choom bhlầng âng tỉnh Ninh Thuận. prang tỉnh xoọc vêy pazêng k’năn bé, cừu k’nặ 200 r’bhầu p’nong. Ting cơnh đhanuôr cóh đâu moon, bé, cừu nắc râu bh’năn buôn băn bhlầng. muy bil g’l’ếh lướt pa tang năm tước clung cắh cợ đhị vêy bhơi  k’tang nắc đớc a đoo tự chấc lêy ch’na cha. N’đoo p’nong pậ nắc rứah 2 chu cóh muy c’moo. Xoọc đâu, muy p’nong bé pa câl vêy tợơ 2-2,5 ức đồng. lâng thị trường pa câl nắc chr’nắp pa câl cung tệêm ngăn cơnh xoọc đâu, bh’rợ băn bé, cừu lêy ha dưr liêm. T’coóh Đỗ Hồng Kỳ- Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Ninh Thuận moon:

        Tỉnh uỷ, HĐND tỉnh, UBD tỉnh năl ghít nâu đoo nắc bh’năn băn âng chô bh’nơơn dal đoọng ha đhanuôr lâng pa bhlầng nắc đhanuôr đha rựt. cr’noọ bh’rợ tam nông ơy dưr váih tợơ t’nooi chr’nắp pa tếêt pa zưm bhlưa ma nuýh b’băn, đong khoa học, ma nuýh bhrợ têng lâng ma núyh câl đươi, a zi pa chắp lêy nắc bhiệc băn bé, cừu âng tỉnh Ninh Thuạn nắc ha dưr liêm lâng tệêm ngăn bh’nơơn đoọng ha đhanuôr.

        Cóh c’moo t’mêê bé, đhanuôr tỉnh Ninh Thuận rơơm kiêng pr’đươi âng đay bhrợ têng nắc bơơn bấc ngai câl đươi. Đoọng tợơ đếêc nắc bấc pr’loọng đong đhanuôr đhị zr’lụn k’tiếc goóh gooi Ninh Thuận vêy c’lâng ha dưr bhrợ ca van tợơ bhiệc băn bé, cừu cóh đhăm k’tiếc âng vel đong đay./.

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC