Cóh bhiệc chóh chr’nóh, băn bh’năn cóh đác bhiệc chớih pay m’ma liêm, crêê cr’ay nắc c’nặt bh’rợ chr’nắp bhlầng, quyết định cóh bhiệc chớih m’ma a xiu, đợ bấc a xiu. Ha dang bhrợ crêê kỹ thuật cóh bhiệc chớih pay m’ma a xiu, hân noo nắc bhrợ xiêr apêê zên bạc câl bh’năn chr’nóh, zêl cr’ay liêm, âng chô bh’nơơn kinh tế đoọng ha ma nuýh băn dal. Nâu kêi nắc bơr pêê cơnh pa ghít đhị bêl băn m’ma hân noo ha pruốt. Đhanuôr lâng pr’zợc nắc pa ghít lêy:

                  Ra văng a bóc băn:

             Cơnh lâng a bóc tmêê p'lóh a xiu tr'nợợp choom xăl đác  bơr  pêê  chu đoọng lứch đác ca dzúa, cóh n'dúp vêy muy clang lụ cơợng 10 cm - 15 cm. Xái tơợ 10 kg tước 15 kg vôi bột/100 m2 a bóc, lúc lâng lụ lâng p'tặ pa goóh đợ tước bêl goóh roon, xang n'nắc pa nong đác lơớp, tr'nơớp 0,8 m - 1 m, xang n'nắc dâng 1 c'xêê pa nong đhộ 1,2 m - 1,5 m.

               Bón lót phân bhrợ t'váih pr'hoọm đoọng ha đác lâng muy cóh pêê râu phân: êế bh'năn goóh 30 kg - 40 kg, k'tang bhơi 15 kg- 20kg cắh cậ 0,7 kg - 0,9 kg urê + 0,4 kg - 0,6 kg super lân Lâm Thao.  Xang bêl bón phân tơợ 15 - 20 t'ngay, lêy đác a bóc vêy pr'hoọm t'viêng a tuông cắh cậ t'viêng ha la prí nắc choom ặ p'lóh băn a xiu m'ma.

             Cơnh lâng a bóc ty, loọng pa  goóh  đác, coóp pa zêng a xiu zấp râu, bhrợ t'váih cớ toor đha nân, z'roóh đác. Buy k'đêêng đợ boọng (ha dang vêy), pay lơi đợ clang lụ ty, nắc muy đớc clang lụ cóh n'dúp dâng 20 cm. Bón bha lếp phân lâng vôi bột.

                 T'bil trùng cha groong cr'ay ha xiu m'ma:

              Bêl ra văng p'lóh, pa hoọm a xiu cóh dung dịch bhoóh nồng độ 2% - 3% cóh 5 - 10 phút cắh cậ đươi z'nươu bhrông (01 gram z'nươu  bhrông  lúc  cóh 50 - 100 lít đác ch'ngaach) hoọm cóh 10 - 20 phút cắh cậ dung dịch đồng sun phát (CuSO4) 0,5 - 0,7 g/m3 đác, pa hoọm a xiu cóh 20-30 phút.

              Đợ mơ ng’ băn:

           Nắc ting cr'đơơng ooy bh'rợ băn, p'lóh a xiu cóh a bóc đác ta tâng cắh cậ a bóc đác hooi cơnh lâng bấc bhlâng 3 p'nong m2 mặt đác.

              Cơnh p'lóh:

           Cr'chăl pa lóh a xiu liêm bhlâng nắc c'xêê 3 lâng c'xêê 4. Câl a xiu m'ma cóh apêê đong bấc ngai chắp đươi. Đơơng âng m'ma a xiu moọt bêl plêêng đh'ngợp.

Bêl ra văng p'lóh a xiu m'ma, chong ch'đhung nilon k'độ a xiu ooy đác a bóc, dâng 15 - 20 phút đoọng a xiu loóih lâng môi trường t'mêê, rơớt đhr'năng ha xiu crêê p'jớh.

             Xang n'nắc, ta hơ boóp ch'đhung, đoọng đác moọt hooi tr'xin, đoọng a xiu bh'luốh đớc lái xir  cóh  muy  chóch a bóc, xang n'nắc p'lóh m'ma a xiu ooy đêếc, zư x'mir lêy dâng 20 - 30 t’ngay đoọng a xiu loóih lâng môi trường t'mêê, đợ a xiu ma mông nắc bấc lấh./.

KỸ THUẬT THẢ CÁ GIỐNG VỤ XUÂN

              Trong nuôi trồng thủy sản lựa chọn con giống tốt, đúng thời vụ là khâu hết sức quan trọng, quyết định đến tốc độ tăng trưởng, chất lượng cá để cho hiệu quả năng suất cao. Nếu thực hiện đúng các kỹ thuật trong lựa chọn giống cá, vụ mùa thì sẽ làm giảm các chi phí thức ăn, phòng chống dịch bệnh, tăng hiệu quả kinh tế cho người nuôi. Sau đây là một số kỹ thuật cần chú ý khi thả cá giống vào vụ xuân. Bà con và các bạn cần chú ý:

             Chuẩn bị ao: Đối với ao mới thả lần đầu cần thay nước vài lần cho hết nước chua, đáy có lớp bùn dày 10-15cm. Rắc 10-15 kg vôi bột/100 m2 ao, trộn đều với bùn và phơi khô cho đến khi nứt chân chim, sau đó cho nước ngập, ban đầu 0,8-1m, sau khoảng 1 tháng cho ngập 1,2-1,5m. 

            Bón lót phân tạo màu cho nước bằng một trong ba loại phân sau: Phân chuồng hoai mục 30-40 kg, phân xanh 15- 20 kg hoặc 0,7-0,9 kg urê+ 0,4-0,6 kg super lân Lâm Thao. Sau khi bón phân 15-20 ngày, thấy nước ao có màu xanh vỏ đỗ hoặc nõn chuối là có thể thả cá giống.

           Đối với ao cũ, tháo cạn nước, bắt hết cá tạp, tôn tạo lại bờ, cống cấp thoát nước. Lấp kín các hang hốc nếu có, vớt bỏ bớt lớp bùn cũ, chỉ để lớp bùn đáy dày khoảng 20 cm. Bón lót phân và vôi bột.

            * Khử trùng phòng bệnh cho cá giống: 

           Trước khi thả, tắm cá trong dung dịch muối ăn nồng độ 2- 3% trong 5 -10 phút hoặc dùng thuốc tím (1g thuốc tím hoà trong 50-100 lít nước sạch) tắm trong 10-20 phút hoặc dung dịch đồng sun phát (CuSO4) 0,5 - 0,7g/m3 nước, tắm cá trong 20 -30 phút.

            *Mật độ thả: Nếu thả quá dày, môi trường nước thiếu ôxy, cá không lớn được. Tuỳ vào hình thức nuôi, thả cá trong ao nước tĩnh hay ao nước chảy với mật độ tối đa 3 con/m2 mặt nước.

            Cách thả: 

           Thời vụ thả cá tốt nhất là tháng 3-4 hằng năm. Nên mua cá giống ở những cơ sở sản xuất có uy tín. Vận chuyển cá giống vào lúc trời mát.

          Khi thả cá giống, đầu tiên bà con nên ngâm túi nilon đựng cá vào trong nước ao hồ định nuôi khoảng 15-20 phút để cá làm quen với môi trường sống mới, tránh hiện tượng cá bị sốc. Sau đó, mở một đầu túi, cho nước chảy từ từ vào, để cá bơi tự nhiên ra.

            Nếu có điều kiện, nên quây lưới mắt nhỏ vào một góc ao hồ, thả cá giống vào đó, chăm sóc khoảng 20-30 ngày cho cá quen dần với môi trường sống mới, tỷ lệ sống của cá sẽ cao hơn./.