T’nơơm prí vêy cr’chăl âng chô bh’nơơn kinh tế ếp, zên k’rong bhrợ doó bấc, cưnh chóh bhrợ doó k’đháp. Đh’rứah lâng đếêc, thị trường pa câl prí nâu ting t’ngay ting bấ, âng chô bấc bh’nơơn. Đươi tợơ đếêc, bấc pr’loọng đong đhanuôr chóh prí vêy âng chô bh’nơơn liêm dal.

          Ra văng k’tiếc chóh”

          T’nơơm prí chắt váih liêm choom đhị zập râu k’tiếc

          Ha dưr liêm cóh k’tiếc nhuum, k’tiếc tr’lúc lâng chuốh

          Lâng zr’lụ k’tiếc t’huung bêl chóh nắc bhậ k’tiếc hân luung đoọng dal.

          Chớih m’ma

          M’ma băn mô: nắc ma bơơn ta bhrợ têng, pa trơơi m’ma zêng cóh phòng thí nghiệm liêm zập apêê pr’đợơ quy định.

          M’ma pác pay tợơ t’nơơm căn: Dal tợơ 70-1,2m, l=bha lầng liêm đhâng, doó bha ruy lâng ơy pa liêm kỹ thuật.

          Đợ bấc chóh lâng đợ ch’ngai chóh

          Đợ bấc ng’chóh lalay cơnh, lêy đhị zr’lụ k’tiếc, pr’đợơ plăng k’tiếc, cơnh chóh, cơnh bhrợ têng, đhr’năng pa bhrợ lâng cr’chăl kinh doanh âng bhươn.

          Pếch bọong: dal mơ 40cm, bhứah 40cm, đhậu 40cm

          Bhlưa apêê bọong chóh: tợơ 2m-2,5m

          Lâng pr’đợơ đhị đồng bằng, đợ bấc chóh liêm choom bhlầng nắc 1,8x1,8m ma mơ lâng 3.500 t’nơơm/ha.

          Cr’chăl hân noo chóh

          Hân noo c’lọt: c’xêê 8,9,10

          Hân noo ha pruốt: c’xêê 2,3

Tợơ lấh bêl chóh đớc pa đanhh n’nóh đoọng ha t’nơơm lâng tưới đác zư ngăn ha t’nơơn đấh chắt riáh.

          Cơnh chóh

          Pếch pay k’tiếc+phân cóh bọong

          Pay lơi bao nilon

          Đớc t’nơơm prí đhị m’pâng bọong, oó lấh đhậu mơ glặp chóh, đớc t’nơơm pa liêm đhâng

          G’lấp k’tiếc, đặ k’tiếc tr’xin

          Tợơ bêl prí váih pô nắc mơ 10-13 pơơng nắc lêy đéh pay a dul prí

          Chọ pa mâng bha lầng prí oó đoọng c’lâng bêl đhí, boo.

          Cơnh k’rang lêy

          Bhươn prí nắc ta luôn k’rang lêy tệêm ngăn đoọng ha t’nơơm dưr pậ liêm, đấh glúh pô lâng bơơn bh’nơơn liêm dal.

          Tưới đác:

          Cr’chăl cha nọong xớơt, boo m’bứi nắc lêy tưới đác. Chr’nắp bhlầngpa ghít tước cr’chăl bêl t’nơơm glúh pô ( tợơ lấh bêl chóh 8-10 c’xêê) tước bele p’lêê pậ. Dáp lêy nắc tưới 1ha tợơ 30-63m‑30m³/ha/t’ngay ( lêy đhị pr’đợơ ghít liêm đoọng tệêm ngăn 80% c’rơ zư đác đoọng ngăn âng k’tiếc chóh).

             Rếch pay m’bhộc nhuum, lâng pa liêm bhươn

          Cóh cr’chăl pứih, t’nơơm căn váih coon nhuum bấc, nắc lêy đéh lơi đớc mơ 102  a pul coon dzợ, lêy pa ghít đhr’năng dưr pậ t’nơơm căn lâng coon. Bhiệc pa liêm a pul nhuum nắc lêy bhrợ ta luôn lâng apêê bh’rợ cơ giới cắh cợ nắc đươi dua apêê hoá chất. Đh’rứah nắc đéh lơi a pul nhuum, lêy pa liêm cơnh bhiệc cắt lơi a xậ goóh, a xậ crêê cr’ay, cắt lơi pô bhong, g’lọp k’nuung prí lâng chr’đhung PE vêy bọong, zêl lơi bhơi nhấc, bhrợ c’lâng đác cóh bhươn…

          Bón phân đoọng ha t’nơơm prí

          Bhiệc đươi dua đoọng ha prí zăng bấc dal, chr’nắp bhlầng phân kali, đạm nắc râu bhrợ cắh liêm tước cr’chăl dưr pậ, bh’nơơn p’lêê lâng zêng bh’nơơn, đhr’năng âng đơơng, đớc zư p’lêê.

          Đợ phân bón đoọng ha 1 t’nơơm cơnh đâu: Đạm 100-200g, lân 20-40g, kali 300-400g; phân hữu cơ 5-10kg, bón lalăm bele chóh.

          Cr’chăl lâng cơnh bón choom bhrợ apêê g’lúh nâu:

          Bón lalăm chóh: bón phân hữu cơ lâng ½ lân+1/4 kali.

          Bón g’lúh 2: Tợơ lấh bêl chóh 2 c’xêê, bón ¼ đạm, ½ kali, bón oó đhậu, pa liêm mặt k’tiếc pa zưm lâng ủ t’nơơm đoọng ha t’nơơm.

          Bón g’lúh 4: Bón băn p’lêê lâng ¼ đạm, ¼ lân lâng ¼ kali. Apêê phân tợơ ơy bón nắc lêy g’lấp oó đoọng bil bal tu đhr’năng oxy hoá. Phân hữu cơ choom bón ting hân luung, bón lót. Choom moon pác đợ phân nâu m’bứi lấh, đh’rứah nắc lêy pa ghít tước cr’chăl lấh tợơ bêl bơơn pay, phân pa hư pô đoọng băn p’lêê. Lấh mơ, nắc dzợ pa xoọng đoọng ha t’nơơm zập râu phân vi lượng lâng bhiệc bón trực tiếp ooy k’tiếc cắh cợ nắc phun ooy hi la đh’rứah lâng za nươu zư lêy bhơi ra véh.

          Rơơm đoọng ha đhanuôr hêê bhrợ têng liêm choom!

          

 KỸ THUẬT TRỒNG CHUỐI TIÊU HỒNG

           Cây chuối có chu kỳ sinh trưởng ngắn, mức đầu tư không cao, kỹ thuật không phức tạp. Bên cạnh đó, thị trường tiêu thụ chuối tiêu ngày càng nhiều, lợi nhuận kinh tế lớn. Nhờ đó, nhiều hộ dân trồng chuối có thu nhập cao.

          1. Chuẩn bị đất trồng

- Cây chuối thích hợp với nhiều vùng đất

- Phát triển tốt trên đất phù sa, thịt nhẹ, cát pha nhiều màu

-Đối với vùng đất trũng, thoát nước kém phải lên luống cao

           2. Chọn giống

- Giống cây nuôi mô: Là giống được sản suất, nhân giống hoàn toàn trong phòng thí nghiệm đạt đầy đủ các tiêu chuẩn quy định

- Giống được tách từ cây mẹ:

Có chiều cao từ 70cm -1,2m, thân thẳng, sạch sâu bệnh và đã được sử lí kỹ thuật.

          3. Mật độ và khoảng cách trồng

- Mật độ trồng khác nhau tùy thuộc vào đất đai, điều kiện khí hậu, giống, phương thức trồng, trình độ thâm canh, khả năng lao động và chu kỳ kinh doanh của vườn.

- Đào hố : Dài 40cm, rộng 40cm, sâu 40cm

- Khoảng cách giữa các hố: từ 2m – 2.5m

Với điều kiện ở đồng bằng, mật độ trồng thích hợp là: 1,8 x 1,8 m tương đương 3.500 cây/ha.

          4. Thời vụ trồng

- Vụ Thu: Tháng 8, 9, 10

- Vụ xuân: tháng 2, 3

Sau khi trồng cần ủ rác cho các cây và tưới giữ ẩm để cây mau bén rễ.

        5. Kỹ thuật trồng

- Bới hỗn hợp đất + phân trong hố

- Tháo bỏ bầu túi nilon

- Đặt gốc chuối vào giữa hố, vừa độ nông, sâu,cây thẳng đứng

- Lấp kín đất, dùng chân giậm nhẹ

- Tưới đủ nước ngay sau khi trồng

- Sau khi chuối trổ hoa ra khoảng 10 đến 13 nải tiến hành bẻ bắp

- Cột chống buồng chuối tránh gió, bão.

              6. Kỹ thuật chăm sóc

Vườn chuối cần được thường xuyên chăm sóc đảm bảo cho cây sinh trưởng tốt, sớm ra hoa và đạt năng suất cao.

- Tưới nước

Thời gian hạn, ít mưa cần phải tưới. Đặc biệt chú ý giai đoạn khi cây phân hóa hoa (sau trồng 8 - 10 tháng) đến khi quả lớn đẫy. Theo tính toán tưới 1ha từ 30 – 63 m³/ha/ngày (tùy thuộc vào điều kiện cụ thể để đảm bảo 80% sức giữ ẩm của đất trồng).

- Tỉa mầm, định chồi và vệ sinh vườn

Trong thời kỳ nóng và ẩm, cây mẹ đẻ con chồi nhiều, cần tỉa bớt chỉ định lại 1 - 2 chồi con và khống chế mật độ trong vườn cây, điều tiết sự sinh trưởng của cây mẹ và con. Việc định chồi phải làm thường xuyên bằng các biện pháp cơ giới hay sự dụng các hóa chất.
Đồng thời với tỉa mầm, định chồi cần tiến hành vệ sinh như cắt bỏ lá khô, lá bệnh, cắt bỏ hoa đực, bao buồng bằng túi PE đục lỗ, phòng trừ cỏ dại, khơi rãnh tiêu nước cho vườn...

- Bón phân cho chuối

Nhu cầu dinh dưỡng cho chuối khá cao, đặc biệt phân kali, đạm là yếu tố ảnh hưởng rất lớn không chỉ đến thời gian sinh trưởng, năng suất quả mà còn cả đến phẩm chất, khả năng vận chuyển, cất giữ quả.

Lượng phân bón cho 1 cây như sau: Đạm 100 – 200g, lân 20 – 40g, kali 300 – 400g; phân hữu cơ 5 – 10kg, bón trước khi trồng.

Thời gian và cách bón có thể chia làm các đợt sau:

+ Bón trước khi trồng: Bón phân hữu cơ và 1/2 lân + 1/4 kali.

+ Bón lần 2: Sau khi trồng 2 tháng, bón 1/4 đạm, 1/2 kali, bón nông, xới nhẹ trên mặt kết hợp ủ gốc cho cây.

+ Bón lần 4: Bón nuôi quả với 1/4 đạm, 1/4 lân và 1/4 kali.
Các loại phân sau khi bón cần phải vùi lấp tránh mất mát do quá trình oxy hóa. Phân hữu cơ có thể bón theo rãnh, bón lót. Có thể chia lượng phân thành ít đợt hơn, song cần chú ý đến giai đoạn sau thu hoạch, phân hóa hoa và nuôi quả. Ngoài ra, còn bổ sung cho cây các loại phân vi lượng bằng cách bón trực tiếp vào đất hoặc phun lên lá cùng với thuốc bảo vệ thực vật.

              Chúc bà con thành công !