Ting cơnh Cục k’đhợơng lêy môi trường y tế, moọt hân noo p’răng puih, ma nuyh pa bhrợ buôn lưm rau căh liêm crêê tước c’rơ tr’mông cơnh: bọol p’răng căh cợ la ngặt tu lalâh p’răng puih. Dưr vaih đhr’năng nâu tu ặt pa tặ đhị p’răng lalâh đanh, căh cợ pa bhrợ đhị pleng p’răng lalâh puih paih lâng nắc dzợ tu nhiệt độ tr’xăl pâm bhroọt. Pazêng ngai buôn lưm nắc cơnh: Ma nuyh t’cooh t’ha, p’niên k’tứi, pân đil a chắc ặt k’đhap; pazêng ngai pabhrợ coh nguôi tang ha dợ pleng lalâh p’răng puih; apêê pa bhrợ coh clung ha rêê, công nhân pa bhrợ đhị apêê lò gạch, lò luyện gang thép…; Pazêng ngai crêê apêê cr’ay mãn tính: huyết dáp dal, cr’ay xooh, k’hươn, đái tháo đường…

         Pazêng cơnh n’leh bêl crêê tước c’rơ đhị đhr’năng pleng p’răng puih

         Đhr’năng doó ngân: G’lếêh a chắc a zân, vil moh mắt, p’hơơm đâh, ta kệêt x’xêê.

        Đhr’năng ngân: Ca ay bhlầng a cọ, k’đhap p’hơơm, kieng k’tặ căh cợ k’tặ, c’rơ đhưr căh cợ liệt m’pâng a chắc, jưch a chắc a zân, la ngặt căh cợ căh năl ma nuyh, da dul xó đâh, huyết áp xiêr… lâng choom bhrợ chệêt bil.

        Cơnh zư pa dưah: Bêl lưm đhr’năng c’rơ cơnh đếêc tu p’răng puih, nắc pa ghit lêy đhr’năng đoọng vêy cơnh bhrợ têng crêê liêm:

        Ha dang doó lâhngân: Đọong ma nuyh n’nặc bếch đhị l’thai, áih mát; luôh lơi xa nập coh nguôi. Xang đếêc dzut a chắc a zân lâng khăn mát căh cợ pa họom đác mát xang nắc dzut pa gooh. Pay khăn dzệêp đác căh cợ đác đá đớc đhị k’đoo, ca vang, mị đăh tuôr zooi đoọng đâh pa xiêr nhiệt tợơ a chắc a zân. Ha dang ma nuyh ca ay mặt lơơn đác nắc đoọng âm đác mát. Liêm choom  bhlầng nắc pa xoọng bhoóh lâng khoáng chất cơnh Oresol pha mơ apêê pa choom cơnh đươi dua. Ha dang crêê ta kệêt x’xêê, nắc k’poóc đhị ta c’kệêt x’xêê nắc. Pa ghit lêy oó đoọng bấc ma nuyh ặt đăn đếêc. Lâh mơ 10-15 phút nắc apêê n’leh ta moon n’tếh xiêr r’dợ.

       Cơnh lâng đhr’năng ngân: pa đâh t’đang cấp cứu 115 căh cợ đâh đơơng ma nuyh ca ay tước zr’lụ  y tế đăn đếêc. Pa ghit lêy coh đhr’năng âng đơơng ta luôn dzút lâng đá mát ooy a chắc ma nuyh ca ay.

       Cơnh ooy đoọng cha groong apêê cr’ay tu p’răng puih?

       Apêê chuyên gia moon pa rớơt, đhanuôr, ma nuyh pa  bhrợ nắc oó lâh gluh ooy nguôi tang bêl pleng p’răng puih, pa bhlầng nắc cr’chăl tợơ 10 giờ ra diu tước 4 giờ ha bu.

       Pazêng ngai xoọc ặt đhị phòng điều hoà chrộ oó gluh ooy nguôi pâm bhrọot nắc lêy ặt pa đanh muy xị dzợ đoọng a chắc hêê liêm choom lâng môi trường đăh nguôi, căh cợ lalăm gluh ooy nguôi nắc pa dzoóc nhiệt độ coh phòng ặt ma mơ lâng nhiệt độ coh nguôi tang.

        Lêy xập apêê xa nập vêy pr’họom ang, mát, dzọong cr’hấu.

       T’bhlầng cha apêê ch’na vêy bấc bhơi rơ veh lâng p’lêê p’coo, lêy cha x’rọong đhị zập g’luh cha cha. Pabhlầng nắc pa ghit lêy âm đác t’bấc. Âm bấc chu, oó âm bấc coh muy chu.

       Pa gớt a chắc a rang đoọng pa dưr dal c’rơ zâng lâng đhr’năn gpleng p’răng puih.

       Por g’lọp moh boop lâng xập xa nập cợơng mơ đhiệp bêl gluh ooy c’lâng. Pa bhlầng, xập đoo xa nập bhai aih l’thai, buôn dzọong cr’hấu, n’jưah đoọng liêm n’căr tợơ tia cực tím, n’jưah choom hấp thụ vitamin D tợơ clá p’răng./.

Bí quyết bảo vệ sức khỏe khi làm việc giữa trời nắng nóng

Nhiệt độ quá nóng gây cho cơ thể con người nhiều khó chịu, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe hoặc thậm chí tử vong.

Theo Cục Quản lý môi trường y tế, vào mùa nắng nóng, người lao động có thể gặp phải một số vấn đề sức khỏe thường gặp là: Say nắng, say nóng hoặc đột quỵ do nóng. Nguyên nhân chủ yếu do phải tiếp xúc quá lâu hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, nhiệt độ cao hoặc cũng có thể do thay đổi nhiệt độ đột ngột. Những đối tượng có nguy cơ cao gồm: Người già, trẻ nhỏ, phụ nữ có thai; Những người làm việc, luyện tập với cường độ cao ở ngoài trời nắng lâu hoặc trong môi trường nóng bức: người lao động nông nghiệp, công nhân làm việc ở các lò gạch, lò luyện gang thép…; Những người mắc các bệnh mãn tính: tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, hen phế quản, đái tháo đường…

Những biểu hiện khi gặp vấn đề sức khỏe trong thời tiết nắng nóng

• Mức độ nhẹ: mệt mỏi, khát nước, hoa mắt, chóng mặt, tăng nhịp tim, tăng nhịp thở, hồi hộp đánh trống ngực, chuột rút.
• Mức độ nặng: đau đầu dữ dội, khó thở tăng dần, cảm giác buồn nôn hoặc nôn, yếu hoặc liệt nửa người, co giật, ngất xỉu hoặc hôn mê, trụy tim mạch (tim đập nhanh, huyết áp tụt, …) và có thể tử vong.

Biện pháp xử trí: Khi gặp vấn đề sức khỏe do nắng nóng, tùy theo mức độ biểu hiện mà cần nhanh chóng áp dụng những biện pháp xử trí phù hợp như sau:

Mức độ nhẹ: Chuyển ngay nạn nhân vào chỗ mát, thoáng gió; Nới lỏng quần áo hoặc cởi bỏ bớt quần áo bên ngoài của nạn nhân. Sau đó, lau cơ thể nạn nhân bằng khăn mát hoặc có thể dội nước nước mát vào cơ thể nạn nhân rồi lau khô. Đặt khăn thấm nước mát hoặc nước đá tại các vị trí như vùng nách, vùng bẹn, hai bên cổ để giúp nhanh chóng giảm nhiệt độ cơ thể. Nếu nạn nhân uống được nước, cho uống từng ngụm nhỏ nước mát. Tốt nhất là uống nước có bổ sung muối và khoáng chất như nước Oresol pha đúng liều lượng theo hướng dẫn sử dụng. Nếu nạn nhân bị chuột rút, cần xoa bóp nhẹ nhàng vùng cơ bị chuột rút. Lưu ý không để cho nhiều người vây quanh nạn nhân. Sau khoảng 10 - 15 phút các biểu hiện sẽ giảm dần.

Mức độ nặng: cần gọi ngay cấp cứu 115 hoặc nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Lưu ý trong quá trình vận chuyển thường xuyên chườm mát cho nạn nhân.

Phòng ngừa các bệnh do nắng nóng thế nào?

• Các chuyên gia khuyến cáo, người dân, người lao động nên hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong những ngày nắng nóng, đặc biệt trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. 
• Những người đang ở trong phòng điều hòa nhiệt độ thấp không nên đi ra ngoài trời nắng đột ngột mà cần phải có một khoảng thời gian để cơ thể thích nghi với môi trường bên ngoài bằng cách tăng nhiệt độ điều hòa trong phòng hoặc ngồi nghỉ trong bóng mát trước khi đi ra ngoài trời.
• Nên mặc quần áo sáng màu, thoáng mát, thấm mồ hôi.
• Tăng cường ăn các loại rau xanh và hoa quả, nên có món canh trong bữa ăn hàng ngày. Đặc biệt cần uống đủ nước. Nên uống thành nhiều lần trong ngày, không nên uống quá nhiều nước trong một lần.
• Rèn luyện thân thể để nâng cao sức đề kháng và sức chống chịu của bản thân với điều kiện thời tiết nắng nóng.
• Hãy đeo khẩu trang và che chắn bằng quần áo có độ dày thích hợp khi ra đường. Đặc biệt, hãy chọn những chất liệu vải thông thoáng, dễ thấm hút mồ hôi để có thể bảo đảm vừa bảo vệ được da từ tia cực tím, vừa không ngăn cản việc hấp thụ được vitamin D từ trong ánh mặt trời./.
  Theo Sức khỏe và Đời sống