Covid-19 nắc muy rau virus (ghit bhlầng nức virus Corona) bơơn năl nắc rau bhrợ vaih pr’luh cr’ay c’lâng pr’hơơm bơơn ta lêy đhị thành phố Vũ Hán, Trung Quốc bêl c’xêê 12/2019.

        Cơnh n’leh

        Cơnh lâng đhr’năng bơơn năl nắc bọo Covid-19, cơnh xay moon đhr’năng n’leh âng cr’ay nắc tợơ doó ngân căh cợ doó n’leh đhr’năng rau rị tước pazêng đhr’năng crêê ngân. Apêê đhr’năng pazêng: k’hir, k’ooh, g’lếêh a chắc, căh choom huynh đăh moh. Coh bơr pêê đhr’năng, virus Corona căh n’leh k’hir, k’ooh ha dợ cung vêy ặt coh a chắc.

        Virus trơơi boọ cơnh ooy?

        Bấc rau căh ơy ghit đăh đhr’năng trơơi boọ âng chủng virus t’mêê Covid-19. Pazêng xa nay, c’năl xoọc đâu bấc bhlầng nắc lêy tợơ apêê xa nay ơy năl âng chủng virus corona mr’cơnh. Virus Corona nắc muy bhuh virus bấc, bấc bhlầng đhị apêê a đhăh dzăm lalay cơnh, pazêng lạc đà, bh’năn băn, mèo lâng a đhôr. Apêê virus Corona đhị a đhăh dzăm cơnh Mers, Sars căh bool lêy bêl trơơi ooy ma nuyh lâng doó lâh trơơi bhlưa acoon ma nuyh. Cơnh c’xu, đhr’năng trơơi boọ bhlưa acoon ma nuyh lâng ma nuyh dưr vaih bêl tr’lưm, ặt tr’đăn (mơ 2m). Đhr’năng trơơi boọ tợơ ma nuyh tước  ma nuyh bơơn ta moon nắc dưr vaih tợơ đác cr’choh bêl ma nuyh ca ay k’ooh căh cợ chếêh trơơi boọ. Đác cr’choh nâu bọo coh boóp, moh âng pazêng ma nuyh ặt đăn căh cợ ha ngệêt moọt ooy xooh.

        Cha groong:

        Rau chr’năp bhlầng nắc pa ghit bhrợ têng apêê bh’rợ đương zêl, cha groong đoọng pa xiêr đhr’năng trơơi boọ. Đhơ căh ơy pa căh nắc zư lêy doó bọo virus Corona ha dợ por boóp nắc rau lalua ta nih bhlầng zooi k’đhợơng lêy đhr’năng trơơi boọ đoọng ha ma nuyh lơơng. Rau chr’năp bhlầng nắc tệêm ngăn ahêê ta luôn zư đoọng ha têy đay liêm sạch. A hêê k’đhợơng bấc rau lâng nắc crêê ooy ma nuyh coh đong. Nâu đoo nắc cơnh virus lâng vikhuẩn trơơi bọo. Nâu đoo nắc muy bơr cơnh cha groong liêm buôn bhlầng ha dợ choom bhrợ têng zooi a hêê k’đhợơng lêy đhr’năng trơơi boọ âng virus t’vaih cr’ay c’lâng pr’hơơm.

        Rao têy ta luôn lâng xà phòng lâng đác 20 giây, pa bhlầng nắc tợơ xang lướt pr’noong; lalăm cha cha, lâng xang chếêh, dzut đác moh, k’ooh. Đọong chếêc năl cơnh rao têy crêê cơnh, nắc moọt lêy coh mạng đhị infographic căh cợ clip pa choom rao têy

        Ha dang căh vêy xà phòng lâng đác xoọc đếêc, nắc pay chất khử trùng têy vêy cồn lâng m’bứi bhlầng nắc 60% cồn. Ta luôn rao têy lâng xà phòng, đác ha dang têy nha nhự.

        Oó k’til mắt, moh, boop lâng têy bêl căh ơy rao pa sạch.

        Oó pa đăn lâng ma nuyh ca ay.

        Bêl a đay crêê cr’ay nắc ặt coh đong.

        K’bíp boóp lâng khăn bêl k’ooh căh cợ chếêh, xang đếêc nắc pay lơi đhị đớc n’noh.

  Zệê lệê lâng cr’liêng  atưch a đha đoọng chệên lalăm cha đăh.

        Oó lâh lướt ooy chợ.

        Khử trùng zập pr’đươi pr’dua ta luôn gợ têy.

        Pa dưah

        Xọoc đâu căh ơy vêy vắc xin đoọng cha groong boọ Covid-19. Ma nuyh crêê cr’ay nắc pr’hân xay moon lâng Trung tâm lêy cha mệêt cr’ay căh cợ apêê zr’lụ y tế bơơn ra pặ bh’rợ đoọng bơơn zư pa dưah đâh loon./.

Các triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh Covid-19

                                                                                 (Sưu tầm)

Virus Corona là một nhóm loại virus gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp của các loại động có vú, bao gồm cả con người. Các loài virus Corona gây ra các triệu chứng đa dạng từ nhẹ đến nặng như cảm lạnh thông thường, mệt mỏi viêm phổi, hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (SARS) và cũng có thể ảnh hưởng đến cả đường tiêu hóa.

Các chủng khác nhau của virus Corona ở người gây nên các triệu chứng nghiêm trọng và có khả năng lây lan nhanh. Vậy các triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh Covid-19 như thế nào? chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong CM “ Thầy thuốc buôn làng” nhé

COVID-19 là một loại virus (cụ thể hơn là virus Corona) được xác định là nguyên nhân gây ra dịch bệnh suy hô hấp được phát hiện ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc tháng 12/2019. Ngay từ những ngày đầu, nhiều bệnh nhân trong vụ dịch ở Vũ Hán, Trung Quốc được cho là có mối liên hệ với một chợ buôn bán hải sản và động vật lớn tại địa phương, điều đó cho thấy có sự lây lan từ động vật sang người. Sau đó, ngày càng nhiều bệnh nhân được báo cáo là không tiếp xúc với chợ hải sản, chứng minh thêm cho việc có sự lây lan từ người sang người. Tại thời điểm này, mức độ lây nhiễm dễ dàng và bền vững từ người sang người của chủng virus này vẫn chưa được xác định.

Triệu chứng

Đối với các trường hợp được xác nhận nhiễm COVID-19,  các báo cáo cho thấy các triệu chứng bệnh khá đa dạng từ nhẹ hoặc không có triệu chứng biểu hiện rõ nét nào, cho đến những trường hợp bị ảnh hưởng khá nghiêm trọng. Các triệu chứng có thể bao gồm: Sốt, ho, mệt mỏi, mất khứu giác. Trong một vài trường hợp, virus Corona không có triệu chứng sốt, cảm lạnh thông thường, nhưng vẫn tồn tại trong cơ thể.

Virus lây lan như thế nào

Nhiều điều vẫn chưa sáng tỏ về cách thức lây lan của chủng virus mới COVID-19. Những thông tin, kiến thức hiện nay phần lớn dựa vào các thông tin đã biết của các chủng virus Corona tương tự. Virus Corona là một họ virus lớn, phổ biến ở nhiều loài động vật khác nhau, bao gồm lạc đà, gia súc, mèo và dơi. Các loại virus Corona ở động vật như MERS, SARS hiếm khi lây nhiễm sang người và ít lây lan giữa người với nhau.

Thông thường, sự lây lan giữa người và người xảy ra khi có tiếp xúc gần (khoảng 2m). Sự lây lan từ người sang người được cho rằng phần lớn diễn ra qua các giọt bắn được tạo ra khi người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi, tương tự như cách bệnh cúm và các mầm bệnh đường hô hấp khác lây lan. Những giọt bắn này có thể rơi vào miệng hoặc mũi của những người ở gần hoặc có thể được hít vào phổi.

Phòng chống

Điều quan trọng cần lưu ý là thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ lây nhiễm. Mặc dù chưa được chứng minh sẽ bảo vệ được khỏi virus corona nhưng đeo khẩu trang là điều cần thiết sẽ giúp ngăn chặn cá nhân lây nhiễm cho người khác. Điều quan trọng hơn là đảm bảo rằng chúng ta luôn giữ cho tay của mình sạch sẽ. Chúng ta chạm vào rất nhiều đồ vật trong ngày và chắc chắn chúng ta chạm vào mặt hoặc thậm chí chạm vào các thành viên trong gia đình. Đây là cách virus và vi khuẩn lây lan. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa phổ biến khác mà bạn có thể thực hiện để giúp ngăn ngừa sự lây lan của virus gây bệnh viêm đường hô hấp.

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước trong ít nhất 20 giây, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh; trước khi ăn; và sau khi xì mũi, ho hoặc hắt hơi. Để tìm hiểu thêm về các bước rửa tay đúng cách, vui lòng truy cập vào dẫn link về infographic hoặc clip hướng dẫn rửa tay
• Nếu không có sẵn xà phòng và nước, hãy sử dụng chất khử trùng tay chứa cồn với ít nhất 60% cồn. Luôn rửa tay bằng xà phòng và nước nếu tay bẩn, và có thể nhìn thấy được vết bẩn.
• Tránh chạm vào mắt, mũi và miệng bằng tay không rửa sạch.
• Tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh.
• Ở nhà khi bạn bị bệnh.
• Che miệng khi ho hoặc hắt hơi bằng khăn giấy, sau đó bỏ khăn giấy vào thùng rác.
• Hãy chắc chắn rằng thịt và trứng được nấu chín kỹ.
• Tránh hoặc hạn chế đi chợ.
• Khử trùng các đồ vật và bề mặt thường xuyên chạm vào.

Điều trị

Hiện tại không có vắc-xin để chống nhiễm COVID-19. Người bị nhiễm bệnh nên ngay lập tức liên hệ Trung tâm kiểm soát bệnh tật hoăc các cơ sở y tế được phân công để được hướng dẫn điều trị./.