Crâng quế Giàng Cài
Thứ năm, 00:00, 18/12/2014


        Tước vel Giàng Cài, chr’val Nậm Lành, chr’hoong Văn Chấn, tỉnh Yên Bái nắc bơơn xâng đh’hum quế. Đhanuôr chóh quế cóh đâu đoọng pa dưr tr’mung tr’méh. Muy t’nơơm quế âng chô bh’nơơn tợơ n’căr, bha lầng lâng zêng hi la cung vêy ma nuýh k’rong câl. Tu cơnh đếêc, crâng quế Giàng Cài bơơn đhanuôr lêy nắc cr’van pậ pa bhlầng ắt cóh crâng cóh crâng âng prang chr’val. Zêng 87ha crâng quế nắc ngân hàng âng vel Giàng Cài. Tiết mục “ jưn jứah xay moon cơnh choom bhrợ cha” t’ngay đâu, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah đương xâng đắh tơơm ríah cr’van ca bhố nâu âng đhanuôr vel Giàng Cài nâu ấ!

        Ting moÓt đhậu ooy crâng quế Giàng Cài, t’nơơm quế ting pậ, dal lấh mơ. Vêy đoo t’nơơm quế đanh c’moo pậ tước 2 ch’nắc ga vặt. dứp t’nơơm quế pậ vêy bấc t’nơơm n’loong râu lơơng chắt váih. PCT UBND chr’val Nậm Lành, a moó Bàn Thị Náy, xay truíh đhị 20 c’moo a hay: “ cr’chăl đếêc đhanuôr t’mêê chóh bhrợ quế. Công nhân lâm trường chô pa choom cơnh chóh bhrợ, tợơ đếêc nắc ơy váih crâng quế cơnh t’ngay đâu”.

        Crâng quế âng đhanuôr cóh vel Giàng Cài ( Nậm Lành, Văn Chấn, Yên Bái) xoọc vêy k’nặ 90ha. 160 pr’loọng đong ma nuýh Dao đh’rứah k’rang lêy, zư lêy lâng đh’rứah bhrợ têng. Quy ước âng vel quy định gít râu đâu.

        Tước vel Giàng Cài nắc bơơn xâng đha hum quế. Cóh toor đong đớc t’pếh, a moó Triệu Thị Lưu t’mêê câm cớ óih đh’rứah prá xay: “ t’ngay nua t’mêê lướt lêy quế, bơơn pếh m’bứi hi la, nâu kêi nắc p’loon zệê đoọng pay m’bứi tinh dầu, đhơ đhơ ngai zêng lướt k’rang lêy quế. Ngai vêy lướt nắc bơơn ta chấm công, bhrương tr’nu ló n’căr quế nắc vêy bơơn zên.

        A noo Phùng Sinh Xương, trưởng vel Giàng Cài trực tiếp bhrợ lịch r’pắ ma nuýh lướt k’rang lêy crâng quế: “ lướt goon lêy nắc r’pặ 3-4 ch’nắc muy k’bhúh. Pác ting pr’loỌng đong. T’ngay đâu pr’loọng đong nâu lướt k’rang lêy, t’ngay tốh nắc pr’loọng đong lalay lướt lêy. Tước bêl quế choom pay lọ n’căr nắc lướt zư lêy. Cơnh c’xu đhị hânnoo ha ót nắc cắh choom lọ n’căr nắc doó k’đươi ma nuýh lướt goon lêy. Lấh tết, x’ría c’xêê 2 nắc tợơp lướt zư lêy, pa tước lứch c’xêê 9”.

        Muy t’nơơm quế, n’căr ơy ta lọ nắc pa câl n’căr. Bha lầng ắc pa câl đoọng ha đong máy xẻ. đoong nắc pa câl đoọng ha pêê câl zệê pay tinh dầu. hi la cung pay zêng, pa câl đoọng ha pêê zệê pay tinh dầu quế.

        Ma nuýh Dao đhị Giàng Cài nắc lêy bhrợ quế ting c’lâng chóh lươu đoọng têêm ngăn ha k’tiếc doó crêê đác pa loong đhị bh’đưn lâng vêy âng chô bh’nơơn đhị zập c’moo. Ma nuýh vêy kinh nghiệm, đha đhâm vêy c’rơ nắc lướt chớih pay đoo t’nơơm quế zập c’moo đoọng bơơn bhrợ. Bêl ơy ló pay lứch n’căr cóh dứp t’nơơm tước mơ a cọ hêê nắc apêê col bha lầng n’nặc. col n’loong nắc lêy đoọng c’lâm crêê cơnh, pa gít lêy oó pa hư đoo t’nơơm k’tứi. Muy t’nơơm quế ơy cool lơi đoọng pay bhrợ nắc bơơn xăl chóh bấc t’nơơm quế t’mêê. Tu cơnh đếêc, crâng quế Giàng Cài zập t’ngay zêng plum g’lọp muy pr’hoọm t’viêng. C’moo 2013, zêng vel Giàng Cài bơơn bh’nơơn k’rong tước k’tỷ đồng zên quế.

        Trưởng vel Giàng Cài moon: “Đhanuôr đh’rứah lướt chóh bhrợ quế. Apêê t’coóh đhưr cung ting pa zay lướt chóh. Nâu kêi apêê lướt chóh, t’coóh đhưr cắh mặ lướt ló n’căr nắc đớc đoọng ha coon ch’châu ló bơơn. Lang nâu đớc ha lang t’tun, zư liêm hớơ crâng quế nâu cơnh đếêc. 2-3 zệt c’moo ơy, doó ơy bơơn xâng boóp p’rá cắh liêm n’đoo đắh bhiệc pác n’loong,pác đhăm đoọng k’rang lêy, doó ơy bơơn xâng apêê moon ngai bhrợ m’bứi, bhrợ bấc”

        Quế bơơn bhrợ têng lâng pa câl đoọng ha muy công ty. Công ty nâu zập đoo c’moo cung pay cớ đoọng ha vel m’bứi đoọng bêl bhrợ  têng c’lâng nắc apêê vêy zên đoọng bhrợ c’lâng. Zên bạc âng vel cung bơơn pay k’rong m’bứi  tợơ zên pa câl quế: “ zêng 87ha nâu nắc muy quỹ pậ âng vel, nắc muy ngân hàng cóh crâng” a noo Xương xay moon cơnh đếêc./.

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC