N’niên váih tơợ mưy pr’loọng đông vêy k’căn k’conh nắc giáo viên, học lứch phổ thông, Nghĩa thi moót Đại học lâng ngành Quản trị Kinh doanh. Xoọc bêl pa choom đại học, Nghĩa nắc lêy cha’mêết bhrợ băn a’tứch bhơi lâng băn bhrợ liêm choom, xang nặc pazao đoọng ha k’căn k’conh cóh đông lêy padưr pa’xớc tước đâu. Học xang, Nghĩa nắc t’bhlâng pa choom cớ ngành Việt Nam học đhị Trường Đại học sư phạm Đà Nẵng, xang nặc học thạc sĩ ngành nâu. Bơơn độp bằng thạc sĩ, Nghĩa nắc t’bhlâng lêy cha’mêết ngành nhân học, c’moo 2019 nắc vêy zư lêy luận án Tiến sĩ. Hân đhơ cơnh đêếc, nắc lêy cung cơnh cắh ơy zâp, ooy cr’chăl lêy cha’mêết sinh, Nghĩa nắc lêy thi váih sinh viên thứ 2 ngành luật đhị Đà Nẵng. Nghĩa moon: ting ặt học lâng bhrợ cơnh đêếc, tơợ bêl lướt học tước đâu acu cắh bêl đhêy bhiệc học. Ngành n’hâu acu lêy liêm chr’nắp đoọng ha bhiệc bhrợ âng c’la đay nắc lêy học. K’căn k’conh lêy Nghĩa ặt học cơnh đêếc nắc bấc bêl moon lêy chô, cắh cậ bhrợ bhiệc n’hâu đoọng têêm ngăn.

Cơnh đêếc nắc Nghĩa tơợp chô ooy vel đông chấc lêy năl đhị zr’lụ pr’đươi pr’dua đoọng bhrợ padưr Hợp tác xã Nông dược t’viêng Tiên Phước. Nghĩa moon, vêy g’lúh lướt vốch zâp ooy, lướt tước ooy acu cung chấc lêy tước bh’rợ pr’hay đoọn lêy ta moóh pa choom. bấc bh’rợ pr’hay bhrợ cha acu lêy pay bhrợ têng tinh dầu tơợ zâp râu t’nơơm zannươu ơy váih cóh vel đông, tu Nghĩa k’noọ lêy vêy đơơng chô bh’nơơn liêm choom.

Chô ooy đông, Nghĩa lưm đợ apêê vêy kinh nghiệm chóh zâp râu tơơm zanươu, vêy k’tiếc chóh quế, bhlăng xi, píh, a’hự, nghệ pậ bhứah nắc k’đươi moon apêê đh’rứah ting bhrợ padưr Hợp tác xã Nông dược t’viêng Tiên Phước. Apêê nắc cóh hợp tác xã, lâng cung nặc đợ đhị p’têết pazưm, âng đơơng pr’đươi pr’dua đoọng ha zâp chr’val, lâng cung nặc đợ đhị k’rong pazưm, âng đơơng pr’đươi đoọng ha bhiệc bhrợ têng tinh dầu. Tu zâp thành viên zêng vêy k’tiếc chóh zâp râu zanươu pậ chr’nắp, lâng nắc k’rang lêy câl pay pr’đươi pr’dua tơợ đợ pr’đươi pr’dua tơợ zâp chr’hoong đăn đâu. Nghĩa cung lêy cha’mêết bhrợ paliêm c’lâng bhrợ têng tinh dầu lâng đặt hàng bhrợ têng ting mưy cơnh ta la thiết kế lalay, đươi bhrợ cơnh zâp tiến bộ khoa học kỹ thuật tiên tiến ooy đắh bhiệc bhrợ têng bh’nơơn pr’đươi, kỹ thuật bhrợ têng tinh dầu, pha chế, lâng máy móc pr’đươi pr’dua hiện đại đoọng padưr dal bh’nơơn pr’đươi, liêm choom bh’nơơn pr’đươi bhrợ têng âng hợp tác xã. Lâng đợ apêê pr’zợc âng Nghĩa đắh bh’rợ du lịch nắc bhrợ pa noong p’têết âng đơơng bh’nơơn pr’đươi tước lâng apêê du lịch ch’ngai đăn.

Hân đhơ cắh ơy bhrợ têng nắc lấh 10 r’bhâu lít tinh dầu quế, píh, bồ kết, a’hự, nghệ âng Hợp tác xã Nông dược t’viêng Tiên Phước nắc ơy bơơn pa glúh thị trường. Mơ mưy t’nơơm quế, Hợp tác xã nắc ơy bhrợ têng pa glúh 22 râu bh’nơơn pr’đươi tinh dầu lâng bấc râu pr’đươi lalay cơnh, cắh cậ bhlăng xi, píh nắc bhrợ zâp pr’đươi tinh dầu xịt cóh ôtô, xịt cha’groong râu ki đhăng, k’hịp, xà phòng pra a’cọ, tinh dầu lêy đhêr đhị xơợng k’ay ga’lêếh, râu pr’âm zanươu padưah mọ n’xiêng... nắc t’mêê 3 c’xêê t’moót bhrợ têng lêy, hân đhơ cơnh đêếc, đợ bh’nơơn pr’đươi bhrợ têng bơơn bh’nơơn liêm choom, nắc tước đâu tinh dầu âng Hợp tác xã Nông dược t’viêng Tiên Phước ơy vêy đợ bhr’dzang padưr pa’xớc tr’nơợp cơnh cr’noọ âng đha’đhâm k’tiếc Tiêm zay học.

Ooy đắh bhiệc padưr pa’xớc zr’lụ za nươu nâu vêy râu zooi zúp tơợ chính sách Nhà nước âng chr’hoong Tiên Phước lâng chr’val Tiên Hà nắc bhrợ padưr đợ đhị zr’lụ zanươu liêm bấc. Năl gít bhiệc nâu, Nghĩa k’noọ lêy nắc bhrợ padưr mưy pr’ắt bh’rợ p’têết pazưm nhâm mâng lâng đhanuôr. Lâng ooy pr’ắt bh’rợ p’têết pazưm nâu nắc cắh choom cắh váih bh’rợ bhrợ pa’noong p’têết chr’nắp âng chính quyền vel đông, lêy chô bhrợ têng đoọng ha đhanuôr liêm glặp. Hợp tác xã nắc têêm ngăn lêy cha;mêết chất lượng za nươu bhrợ têng tinh dầu, câl pay bh’nơơn pr’đươi đoọng ha đhanuôr. Mưy c’lâng bh’rợ lưn lơớp tơợ bhiệc chóh zanươu tước bêl bh’nơơn pr’đươi tước têy manứih đươi dua nắc đoo mưy c’lâng lướt ha dợ đha’đhâm p’niên nâu lêy chô tơợ m’pâng c’moo pr’lứch 2018 nâu./.

Thanh niên với quyết tâm làm giàu từ sản vật quê hương

                      Theo báo Quảng Nam

Sau khoảng thời gian vừa học vừa nghiên cứu, tìm hiểu thị trường, Võ Duy Nghĩa, 29 tuổi, thôn Tú An, xã Tiên Hà,  huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam quyết định đầu tư chế biến, đưa sản vật quê hương đến với người tiêu dùng. Sản phẩm tinh dầu các loại của Hợp tác xã Nông dược xanh Tiên Phước đã dần khẳng định chất lượng, thương hiệu và đến được với thị trường, được nhiều khách hàng ưa chuộng.

  Xuất thân từ một gia đình có ba mẹ là giáo viên, học hết phổ thông, Nghĩa thi đỗ Đại học ngành Quản trị Kinh doanh. Khi còn đang học đại học, Nghĩa nghiên cứu mô hình nuôi gà rừng và áp dụng thành công, rồi giao lại cho ba mẹ ở nhà tiếp tục phát triển đến nay. Học xong, Nghĩa tiếp tục học ngành Việt Nam học tại Trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng, rồi học lên thạc sĩ ngành này. Nhận bằng Thạc sĩ, Nghĩa tiếp tục làm nghiên cứu sinh ngành nhân học, năm 2019 sẽ bảo vệ luận án Tiến sĩ. Dường như vẫn chưa đủ, trong thời gian nghiên cứu sinh, Nghĩa lại tiếp tục thi và đang là sinh viên năm thứ hai ngành Luật tại Đà Nẵng. Nghĩa bộc bạch: “Cứ vừa học vừa làm vậy đó, từ khi rời nhà đi học đến giờ tôi chưa bao giờ ngừng học cả. Ngành gì mà tôi thấy bổ ích cho công việc của bản thân thì lại học”.

Ba mẹ thấy Nghĩa học mãi như vậy nên nhiều lần hối thúc quay về, hoặc đi làm công việc gì ổn định. Vậy là Nghĩa trở về quê tìm hiểu vùng nguyên liệu để xây dựng Hợp tác xã Nông dược Xanh Tiên Phước. Nghĩa tâm sự: “Có cơ hội rong ruổi khắp nơi, đi đến đâu tôi cũng tìm đến những mô hình hay để học hỏi. Rất nhiều mô hình làm ăn, nhưng tôi chọn sản xuất tinh dầu từ các loại cây dược liệu, thảo mộc có sẵn ở quê vì nghĩ sẽ mang lại hiệu quả cao hơn”.

Về quê, Nghĩa gặp những người có kinh nghiệm trồng các loại cây dược liệu, có diện tích trồng quế, sả, bưởi, gừng, nghệ lớn, rồi kêu gọi cùng thành lập Hợp tác xã Nông dược Xanh Tiên Phước. Họ là thành viên hợp tác xã, và cũng là những đầu mối tập hợp, cung cấp nguyên liệu cho công đoạn sản xuất tinh dầu. Phần Nghĩa sẽ nghiên cứu cải tiến dây chuyền sản xuất và đặt hàng sản xuất theo một bản thiết kế riêng, áp dụng các tiến bộ kỹ thuật tiên tiến trong khâu cải tiến sản phẩm, kỹ thuật chiết xuất tinh dầu, pha chế, với máy móc trang thiết bị hiện đại để nâng cao năng suất, hiệu quả sản phẩm làm ra của hợp tác xã. Những người bạn của Nghĩa ở mảng du lịch sẽ làm cầu nối đưa sản phẩm đến với du khách gần xa.

Dù chưa chính thức khai trương nhưng hơn 10 nghìn lít tinh dầu quế, bưởi, bồ kết, gừng, nghệ... của Hợp tác xã Nông dược Xanh Tiên Phước đã được đưa ra thị trường. Chỉ riêng từ cây quế, Hợp tác xã đã sản xuất ra được 22 loại sản phẩm tinh dầu với nhiều công dụng khác nhau; hoặc sả, bưởi đã cho ra được các sản phẩm như tinh dầu xịt ô tô, xịt phòng trị côn trùng, dầu gội thảo mộc, tinh dầu xoa bóp trị nhức mỏi, loại nước uống thảo dược trị chứng béo phì... Chỉ mới ba tháng đưa vào sản xuất thử nghiệm, nhưng sản phẩm làm ra đạt chất lượng nên đến nay tinh dầu của Hợp tác xã Nông dược xanh Tiên Phước đã có những bước tiến ban đầu như mong muốn của chàng trai xứ Tiên ham học hỏi.

Trong định hướng phát triển vùng dược liệu có sự hỗ trợ từ chính sách Nhà nước của huyện Tiên Phước và xã Tiên Hà sẽ tạo nên những vùng dược liệu dồi dào. Nắm bắt được điều này, Nghĩa dự tính sẽ tạo nên một mối liên kết chặt chẽ với nông dân. Và trong mối liên kết ấy sẽ không thiếu vai trò làm cầu nối rất quan trọng của chính quyền địa phương, định hướng sản xuất cho nông dân phù hợp. Hợp tác xã sẽ đảm bảo giám sát được chất lượng dược liệu nhập về sản xuất tinh dầu, bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Một quy trình khép kín từ khâu trồng dược liệu đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng sẽ là một hướng đi mà chàng trai trẻ này hướng đến từ nửa cuối năm 2018 này./.