Zập t’ngay, tơợ 5 giờ ha bu, tang chùa Bâng Cro Chăp Thmây bhui har x’nưl nhạc âng đhanuôr Khmer. Ma nuyh tơợp bhrợ pa dưr chr’năp văn hóa năc đoo năc amoó Lâm Thị Hậu, muy cha nắc Khmer ặt đhị chr’val Tân Hưng, chr’hoong Long Phú, tỉnh Sóc Trăng ty, nâu kêi nắc chr’val Tân Thạnh, thành phố Cần Thơ.

Amoó Hậu đoọng năl, amoó chăp kiêng nghệ thuật ty đanh Khmer tơợ k’tứi, bêl dưr pậ, amoó kiêng tân đôr nghệ thuật múa ty chr’năp năc đoo tước lang p’niên k’tứi, tu nâu căh muy rau nghệ thuật, năc dzợ chr’năp, năc rau hâng hơnh âng coon ma nuyh.“Học xang đại học chuyên ngành văn hóa đhị Thành phố Hồ Chí Minh, acu kiêng chô ooy vel đong đoọng zooi vel bhươl zư pa dưr chr’năp văn hóa ma nuyh đay. Xoọc tơợp, acu pa choom đoọng bơr pêê p’niên đhị đong, t’tun đêêc nắc acu zươc tơợ trụ trì chùa động bhrợ lớp lang t’pâh pa xoọng p’niên k’tứi ting pâh lớp học, ting t’nay ting bấc p’niên pa choom múa”.

Zập hu bu, lớp học múa doọ bil zên đhị chùa Bâng Cro Chắp Thmây zooi apêê a đhi k’tứi năl ghit lâh lâng chăp lâh mơ chr’năp văn hóa, pr’múa truyền thống âng ma nuyh đay. Ting học lớp âng amoó Hậu pa choom đọong, zập t’ngay vêy tơợ 20 tước 30 ađhi, bấc bhlầng nắc mơ 50 ađhi. Căh vêy bha ar bha tơ, căh vêy sân khấu laliêm, năc muy vêy tang chùa, muy bêệ loa lâng loom chăp kiêng văn hóa âng apêê a đhi Khmer coh lớp học. Amoó Lâm Thị Hậu pa choom đoọng ha pêê a đhi đăh pr’múa ty chr’năp cơnh rom vong, saravan, lăm leo,… bhui har lâng zêng vêy nghệ thuật múa Rô-băm dzợ. Ađhi Huỳnh Thảo Nhi bhui har moon: “Acu pa choom múa lâh 2 c’moo đâu. Acu lêy amoó Lâm Thị Hậu pa căh coh mạng xã hội ooy lớp múa truyền thống Khmer, acu kiêng lâng zước ting moọt học”.

Căh muy đhị zư chr’năp nghệ thuật truyền thống, lớp múa đhị chùa Bâng Cro Chăp Thmây âng amoó Hậu pa choom đoọng dzợ năc đhị pa têệt loom đhanuôr. Tơợ pazêng g’luh học, apêê a đhi ting mâng loom, ting chăp lâh mơ chr’năp văn hóa âng đay xoọc bơơn pa choom tơợ zập bhr’dang dzung lướt. Lớp học dzợ zooi đoọng ha pêê ađhi vêy tang cha ơh pr’hay bhlầng coh cr’chăl đhêy cha noọng tơợ lâh muy c’moo học. Đại đức Thạch Thươl trụ trì chùa Bâng Cro Chăp Thmây đoọng năl: “Chùa bhrợ lớp pa choom múa đoọng đh’rưah zư pa dưr văn hóa truyền thống âng manuyh Khmer. Múa romvong, lăm leo, saravan… zập pr’múa lâng nhạc ngũ âm dzợ, pa choom đoọng ha pêê ađhi múa, cha ơh đoọng biểu diễn đhị zập bhiệc bhan”.

Tơợ k’nặ 3 c’moo pa choom múa, xoọc đâu lớp cung ơy t’vaih c’bhuh múa đoọng buôn lướt biểu diễn đhị zập xa nay bh’rợ  ga mắc căh cợ zập bhiệc bhan âng đhanuôr Khmer, cơnh Tết Chol Chnăm Thmây, Sene Đôn-ta, pa xập xa nập Kathina… Căh muy bhrợ têng đoọng ha xa nay bh’rợ đhị vel đong, c’bhuh múa dzợ tak’đươi lướt biểu diễn apêê tỉnh lơơng. Amoó Lâm Thị Hậu xay moon: “Xoọc tơợp  lớp nâu acu chơih pay 15 cha nắc đoọng t’vaih c’bhuh múa. Nâu kêi năc apêê cung ơy choom zooi chùa pa choom cớ đoọng ha pêê p’niên k’tứi lơơng”.

Tơợ zập ha bu pa choom múa đhị chùa Bâng Cro Chắp Thmây, nghệ thuật múa Khmer xoọc bơơn pa têệt pa dưr tơợ zập lang p’niên, đơơng loom chăp kiêng âng đay cơnh lâng vel đong lâng chr’năp văn hóa âng k’tiếc k’ruung./.

GÌN GIỮ VÀ LAN TOẢ ĐIỆU MÚA TRUYỀN THỐNG KHMER

Ở một góc yên bình thuộc xã Tân Thạnh, thành phố Cần Thơ, có những con người âm thầm gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống. Tại chùa Bâng Cro Chắp Thmây, tiếng nhạc Khmer ngân vang cùng những điệu múa uyển chuyển của các em nhỏ dưới sự hướng dẫn tận tình của cô giáo trẻ Lâm Thị Hậu.

Cứ đều đặn mỗi ngày, từ 17 giờ, sân chùa Bâng Cro Chắp Thmây lại rộn ràng tiếng nhạc truyền thống của đồng bào Khmer. Người khơi nguồn cho không gian văn hóa ấy là chị Lâm Thị Hậu, một người con dân tộc Khmer ở xã Tân Hưng, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng cũ, nay là xã Tân Thạnh, thành phố Cần Thơ.

Chị Hậu cho biết, chị đam mê nghệ thuật truyền thống Khmer từ nhỏ, khi lớn lên, chị mong muốn lan tỏa nghệ thuật múa truyền thống ấy đến các thế hệ em nhỏ, bởi đây không chỉ là một loại hình nghệ thuật, mà còn là bản sắc, là niềm tự hào của dân tộc. “Học xong đại học chuyên ngành văn hoá ở Thành phố Hồ Chí Minh, em luôn muốn về quê để giúp quê hương bảo tồn văn hóa dân tộc. Ban đầu, em chỉ dạy múa cho vài trẻ nhỏ tại nhà thôi, sau đó thì em có xin phép sư trụ trì chùa để mở lớp và vận động thêm các em nhỏ để tham gia lớp học, thế là ngày càng thu hút đông các em học múa”.  

Mỗi buổi chiều, lớp học múa miễn phí tại chùa Bâng Cro Chắp Thmây giúp các em nhỏ hiểu rõ hơn và yêu hơn về giá trị văn hóa, yêu điệu múa truyền thống của dân tộc mình. Theo học lớp học của chị Hậu, mỗi ngày có từ 20 đến 30 em, nhiều nhất khoảng 50 em. Không giáo trình, không sân khấu hào nhoáng, chỉ có một khoảng sân trong chùa, một chiếc loa cùng niềm đam mê văn hóa của các em Khmer trong lớp học. Chị Lâm Thị Hậu dạy các em về những điệu múa truyền thống như romvong, saravan, lăm leo, … rộn ràng, vui tươi và có cả nghệ thuật múa Rô-băm nữa. Em Huỳnh Thảo Nhi phấn khởi nói: “Em học múa được hơn 2 năm rồi. Em thấy chị Lâm Thị Hậu đăng lên mạng xã hội về lớp dạy múa truyền thống Khmer, em thấy thích và xin vào học chung”.

Không chỉ là nơi giữ gìn nghệ thuật truyền thống, lớp múa tại chùa Bâng Cro Chắp Thmây do chị Hậu dạy còn là không gian kết nối cộng đồng. Từ những buổi học, các em thêm tự tin, thêm yêu mến nét đẹp văn hóa của mình đang được truyền lại qua từng bước chân nhỏ. Lớp học còn giúp cho các em có sân chơi lành mạnh trong dịp nghỉ hè sau một năm học. Đại đức Thạch Thươl, trụ trì chùa Bâng Cro Chắp Thmây cho biết: “Chùa mở lớp dạy múa để cùng chung tay bảo tồn, giữ gìn văn hoá truyền thống của đồng bào Khmer. Múa romvong, lăm leo, saravan… các điệu múa và cả nhạc ngũ âm nữa, dạy các em múa, các em chơi đê biểu diễn vào các dịp lễ hội”.

Sau gần 3 năm dạy múa, hiện nay, lớp cũng đã thành lập được đội múa để đi biểu diễn vào các sự kiện hay trong dịp lễ hội của đồng bào Khmer, như Tết Chôl Chnăm Thmây, lễ Sene Đôn-ta, lễ Dâng y Kathina…. Không chỉ phục vụ các sự kiện tại địa phương, đội múa còn được mời đi diễn ở các tỉnh ngoài. Chị Lâm Thị Hậu chia sẻ thêm: “Ban đầu thì mở lớp dạy thì chọn được 15 người để thành lập đội múa, có dịp thì đi diễn, lễ hội. Bây giờ thì các em này cũng qua giúp chùa để hỗ trợ dạy các em nhỏ múa”.  

Từ những buổi chiều đầy say mê ở chùa Bâng Cro Chắp Thmây, nghệ thuật múa Khmer đang được tiếp nối qua từng thế hệ, chan chứa tình yêu quê hương và giàu bản sắc văn hoá của dân tộc./.