Pr’lúh bhíh buunh boóp tr'ploóc chr'coóp nắc pr’lúh trơơi bọo cấp tính, trơơi boọ đấh cóh cr’năn bh’năn. Bấc pr’loọng đong đhanuôr bil bal bấc pabhlầng tu t’rí k’roọc crêê pr’lúh ha dợ cắh năl cơnh padứah, zêl cha groong. C’nặt t’ruíh “jưn jứah xay moon h’cơnh choom bhrợ cha” t’ngay đâu, xay moon đắh cơnh đương zêl cha groong, pa dứah pr’lúh bhíh buunh boóp tr'ploóc chr'coóp đhị t’rị k’roóc. Đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah đương xợơng.

                  Bhíh buunh boóp tr'ploóc chr'coóp nắc muy rau pr'lúh trơơi boọ bhrợ bil bấc ooy kinh tế ha manuýh băn t'rí c'roóc. Pr'lúh nắc tu  virút bhí buunh boóp tr'ploóc chr'coóp bhrợ t'váih lâng trơơi boo cóh c'lâng pr'hơơm, c'lâng cha cha.

        * Đhr'năng n'léh váih:

           T'rí, c'roóc dưr váih pr'lúh nắc tơợ 2- 7 t'ngay, k'hir, cha m'bứi, ộm bấc đác, đác ha vi nắc buôn váih pa pô cơnh pa pô xà phòng. Xang bêl bh'năn váih k'hir tơợ 2 - 3 t'ngay, nắc tơớp dưr váih pr'đôm cóh n'tác, cóh boóp, móh. Pr'độm cóh k'riáh lâng cr'chăl âng c'riáh crêê ha voóh, bhí, crêê vi trùng lâng tr'ploóc c'riáh, bhrợ ha t'rí c'roóc lướt zr'nắh k'đháp.

           * Pa dứah:

           Pr'lúh bhíh buunh boóp tr'ploóc chr'coóp xoọc cắh vêy z'nươu pa dứah n'tiêng. Nắc choom đươi đác k'chêết vi trùng, ciưnh: đác t'viêng Methylen 5%0, Lodin 1%0, đác âng axậ axêệp ( axậ ổi, axậ sim) xụt ooy đhị zr'lụ váih bhíh cóh boóp lâng cóh k'riáh. Xang tơợ 10- 12 t'ngay, t'rí, c'roóc vêy cơnh nắc công z'zăng.

         * Zâl cha groong pr'lúh:

             Bhrợ têng liêm choom bh'rợ pa liêm pa sạch thú y, zư c'rol ta luôn u goóh, sạch lâng ngăn. Bhrợ têng bh'rợ t'bil lơi độc, vi trùng, bhrợ phân sinh học.

            - T'bhlâng zư lêy, băn crêê cơnh t'rí, c'roóc, pa bhlâng nắc cóh hân noo đhí boo, cha cêết. P'xoọng chr'na n'cam lâng chr'na đơ goóh, bhơi xấc.

        - Tiêm vắc xin zâl cha groong bhíh buunh boóp tr'ploóc chr'coóp 6 c'xêê muy chu.

           - Bhrợ têng liêm choom bh'rợ ch'mêết lêy pr'lúh bêl ng'đơơng âng t'rí, c'roóc.

Phòng, trị bệnh Lở mồm long móng ở trâu bò

         Lở mồm long móng là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan nhanh trong đàn gia súc. Nhiều hộ dân thất thu nặng vì trâu bò nhiễm bệnh mà không biết cách điều trị, phòng ngừa. Tiết mục “Cùng nhau bàn cách làm ăn” hôm nay, thông tin về cách phòng, trị bệnh lở mồm, long móng ở trâu bò. Kính mời bà con và các bạn tham khảo.

                Lở mồm long móng (LMLM) là một bệnh truyền nhiễm gây nhiều thiệt hại kinh tế cho người nuôi trâu, bò. Bệnh do virut LMLM gây ra và lây qua đường hô hấp, đường tiêu hóa.

             + Triệu chứng:

        Trâu, bò ủ bệnh từ 2 - 7 ngày, sốt cao, ăn ít, uống nhiều nước, nước dãi chảy như bọt xà phòng. Sau khi con vật sốt 2 - 3 ngày, bắt đầu xuất hiện các mụn nước ở lưỡi, hàm trên, miệng, mũi. Mụn ở chân móng và kẽ móng vỡ, loét, bị nhiễm trùng và bong móng chân, làm cho trâu, bò đi lại khó khăn.

        + Điều trị:

Bệnh LMLM hiện không có thuốc điều trị đặc hiệu. Có thể dùng các dung dịch thuốc sát trùng như: xanh Methylen 5%o, Lodin 1%o, các dịch lá chát (lá ổi, lá sim) bôi vào các ổ lở loét ở miệng và chân móng. Sau 10 - 12 ngày, trâu, bò có thể khỏi bệnh về lâm sàng.

       + Phòng bệnh:

          - Thực hiện tốt vệ sinh thú y, giữ chuồng khô, sạch và ấm áp. Thực hiện định kỳ tiêu độc khử trùng, ủ phân sinh học.

          - Tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng trâu, bò, đặc biệt trong mùa mưa, rét. Bổ sung thức ăn tinh và thức ăn thô xanh.

           - Tiêm vắc xin LMLM 6 tháng/lần.

            - Thực hiện kiểm dịch nghiêm ngặt khi phải vận chuyển trâu, bò./.