Xang lấh 7 c’moo băn axiu chép k’drum, đhanuôr Phạm Đăng Thập ắt cóh cr’noon Đông Thạnh A, phường Mỹ Thạnh, TP Long Xuyên, tỉnh An Giang nắc manuýh tr’nơớp cóh zr’lụ đông bằng k’ruung Cửu Long dưr váih manuýh k’van pa bhlâng tơợ bh’rợ băn axiu chép k’drum. Cóh quý I c’moo 2016, t’coóh Thập nắc đơơng pa câl 60 tấn axiu chép giòn tr’nơớp ooy k’tiếc k’ruung Nga. Nâu đoo nắc rau bhui har lâng xay moon gít axiu chép k’drum xoọc vêy manuýh đươi dua cóh k’tiếc k’ruung lâng tơợ k’tiếc k’ruung n’lơơng kiêng đươi. T’ruíh: Jưn jứah xay moon h’cơnh choom bhrợ cha bêl đâu, đhanuôr lâng pr’zớc đh’rưáh chêếc n’năl ooy bh’rợ băn axiu chép k’drum âng t’coóh Phạm Đăng Thập ớ.

 T’coóh Phạm Đăng Thập xay truíh, l’lăm ahay ađoo băn a đúh, coÓp nắc pazêng bh’năn n’nắc công dưr váih cóh muy cr’chăl n’năm, ting n’nắc chr’nắp n’tộ tu bấc ngai ting băn cơnh phong trào, bhrợ băn bấc m’bứi vêy ta câl đươi. Kiêng g’lúh n’đắh rau cắh liêm crêê n’nắc, ađoo k’noọ nắc chêếc c’lâng lướt la lay ha đay nắc băn đợ bh’năn t’mêê, cắh ơy ngai băn. Bêl muy chu lướt lum lêy pr’zớc xoọc pa bhrợ cóh Trường đại học Nông nghiệp I cóh Hà Nội, đhị zr’lụ b’băn âng Trường đại học NN I, t’coóh Thập bơơn lêy bh’rợ băn axiu chép k’drum.

Nắc bh’rợ băn axiu chép k’drum tước ooy t’coóh Thập bêl vêy pr’zớc k’dua đắh xơợng axiu chép k’drum yêm pa bhlâng. Xoọc đêếc, t’coóh Thập nắc k’noọ tước ooy bh’rợ băn axiu, xang n’nắc ađoo nắc tơớp chêếc n’năl bh’rợ băn. Lâng đợ rau c’năl ơy vêy, ađoo t’bhlâng lướt ooy zr’lụ băn axiu giòn cóh cóh Hải Dương, Hà Nội… đoọng chêếc n’năl rau la lua, xang n’nắc chô ooy An Giang băn lêy. Cóh tr’nơớp, tu cắh ơy vêy kinh nghiệm, t’coóh Thập nắc đhiệp p’lóh m’bứi a năm. Cắh k’noọ, rau liêm choom lấh mơ cr’noọ, ađoo t’bhlâng bhrợ t’bhứah bh’rợ băn lâng băn t’bấc axiu.

Bêl t’mêê tơớp băn, t’coóh Thập câl m’ma axiu tơợ miền Bắc nắc zên đơơng âng bấc pa bhlâng. Nắc cóh muy cr’chăl, t’coóh Thập tơớp băn lêy axiu chép rơợc ơy vêy cóh miền Tây, bh’nơơn bh’rợ x’rịa nắc vaíh đợ axiu chép giòn, lêệ yêm bấc lấh mơ. Lâng rau liêm choom n’nắc, tơợ c’moo 2012, t’coÓh Thập lêy pay đợ axiu chép cóh vel đông đoọng bhrợ m’ma đoọng vêy m’ma cóh bh’rợ băn bhrợ. T’coóh Phạm Đăng Thập xay moon, hau tu ng’đớc axiu chép giòn nắc tu m’ma axiu chép cơnh c’xu, xang n’nắc đoọng cha a tuông ch’mặt nắc lêệ axiu u k’drum. Axiu n’nâu ha dang ng’năl gít ooy bh’rợ băn, băn crêê cơnh nắc doọ buôn u váih pr’lúh lâng chô đơơng rau liêm choom bấc lấh mơ.

Cóh tr’nơớp tơớp băn axiu chép m’ma nắc ng’băn cơnh axiu chép c’xu. Tước k’dâng 6 c’xêê ( bêl axiu clơợng mơ k’dâng tơợ 600 – 700 gram nắc ha dzợ vêy ng’lêy pay đợ axiu z’zăng ga mắc đoong cha chr’na a tuông tằm cóh cr’chăl mơ 3 c’xêê, bêl axiu pậ clơợng tơợ 1 -2 kg cóh muy p’nong xoọc đêếc đhr’năng k’drum lâng lêệ u yêm. Ha dang đoọng cha a tuông pa bhlâng đơớh, axiu nắc đơớh vêy đhr’năng k’drum, đhr’năng u pậ nắc k’zị. axiu vêy ta lêy k’drum mơ 100% bêl ng’coóp axiu nắc dzợ cr’péh nắc lêệ axiu cắh ơy k’drum crêê cơnh. T’coóh Thập xay moon p’xoọng.

Ting cơnh t’coóh Thập, l’lăm ahay, a tuông a đoo câl tơợ Autralia, Nga lâng Trung Quốc nắc zên bấc pa bhlâng, ting n’nắc cắh zập đoọng chô đơơng băn. Xang bấc chu chêếc năl, chóh bhrợ lêy, công cơnh ta moóh apêê bhrợ têng bh’rợ khoa học, t’coóh Thập nhăn vặ k’tiếc cóh zr’lụ Bảo Lộc ( Lâm Đồng) lâng zr’lụ Lâm viên da ding Cấm ( chr’hoong Tịnh Biên, tỉnh An Giang) lâng đhr’năng pleng k’tiếc ch’ngaách liêm, chóh a tuông tằm. t’nơơm a tuông tằm chóh cóh VN ooy rau liêm choom công ma mơ lâng a tuông câl tơợ k’tiếc k’ruung n’lơơng, nắc zên câl m’bứi, ting n’nắc bơơn ch’mêết lêy gít ooy rau liêm choom âng cr’liêng a tuông, tơợ đêếc pa dưr rau liêm choom đoọng ha manúyh băn.

A chắc a rang âng axiu chép k’drum công cơnh axiu chép n’lơơng, nắc đoo bêl zêệ bhrợ, lêệ axiu u griing lấh mơ, xân xiêng, yêm lâng ngam lấh mơ, k’drum lấh mơ. Axiu n’nâu xoọc đâu dzợ t’mêê lâng bấc ngai nắc chêếc zr’lụ đoọng pa câl công cắh lấh buôn, ting cơnh t’coóh Thập xay moon. Cóh cr’chăl tr’nơớp, bêl ađoo chêếc ta moóh ooy zr’lụ pa câl chr’na đha nắh, xay p’cắh axiu k’drum, ađoo đoọng apêê đoo đắh xơợng đoọng vêy p’xoọng c’năl ooy rau đơ chríh âng axiu n’nâu, tơợ đêếc lêy cơnh apêê đoo k’noọ, công cơnh thị trường đương câl.

Xoọc đâu, t’coóh Thập xoọc p’lóh băn cóh 6 rốh axiu chép k’drum lâng k’dâng 4 hecta a bóc băn, muy g’lúh a đoo pay pa chô k’dâng 60 tấn axiu chép k’drum, chr’nắp bêl pa câl tơợ 180- 230 r’bhâu đồng cóh muy kg, pác lơi zên băn bhrợ zập c’moo ađoo bơơn pay pa chô lấh 2 tỷ đồng. đợ zên bơơn pay pa chô tơợ bh’rợ băn axiu chép k’drum nắc bơơn tơợ 80 – 100%, ha dang băn pa bhlâng nắc buôn dưr váih rau cắh liêm crêê bêl cắh ơy vêy đợ bh’năn băn lâng thị trường đương câl nhâm mâng, t’coóh Thập xay moon.

Ting cơnh TS Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Trung tâm lêy pay m’ma ãiu rô phi, Viện pa chắp ch’mêết lêy bh’rợ băn achông axiu 1 ( Hà Nội), bêl ng’băn axiu lâng a tuông nắc zập c’xêê tơợ 5 – 6 c’xêê, lêệ axiu nắc u griing lấh mơ lâng axiu ng’băn lâng bh’năn cơnh lơơng. Lấh n’nắc, a tuông tằm nắc rau a tuông vêy cr’liêng nắc vêy ta chóh bấc cóh zr’lụ vêy pleng k’tiếc ôn đới. Cr’liêng a tuông tằm nắc vêy cóh crâng k’coong lâng bấc dinh dưỡng; ha dang vêy ta bhrợ têng crêê cơnh, a tuồng tằm vêy ta đươi đoọng ha manúyh lâng ha bh’năn băn nắc doọ rau choom k’rang k’pân ooy rau cắh liêm crêê âng chr’na đha nắh./.

TỶ PHÚ TỪ NUÔI CÁ CHÉP GIÒN

Sau 7 năm nuôi cá chép giòn, lão nông Phạm Đăng Thập ở khóm Đông Thạnh A, phường Mỹ Thạnh, thành phố Long Xuyên, tỉnh An Giang  là ng ười đầu tiên ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long trở thành tỷ phú từ nghề nuôi cá chép giòn. Trong quý I năm 2016, ông Thập sẽ xuất đơn hàng 60 tấn cá chép giòn đầu tiên sang Nga. Đây là tín hiện vui và khẳng định cá chép giòn đang dần được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng. Tiết mục “ Cùng nhau bàn cách làm ăn” hôm nay, bà con và các bạn cùng tìm hiểu về mô hình nuôi cá chép giòn của ông Phạm Đăng Thập nhé !

  Ông Phạm Đăng Thập chia sẻ, t rước đây ông từng nuôi ếch, ba ba nhưng giống nào cũng chỉ phát triển được một thời gian ngắn r ồi gặp cảnh rớt giá do nhiều người ồ ạt nuôi theo phong trào, khiến cung vượt cầu. Muốn thoát khỏi vòng luẩn quẩn đó, ông tự nhủ phải tìm hướng đi cho riêng mình là nuôi những giống mới, chưa ai nuôi. Trong một lần tình cờ ra thăm người bạn công tác ở Trường đại học Nông nghiệp 1 ở Hà Nội, tại trại thực nghiệm của Trường đại học Nông nghiệp 1, ông Thập tình cờ phát hiện mô hình nuôi cá chép giòn. 

Nhưng cơ duyên với con cá chép giòn đến với ông Thập khi được bạn mời ăn thử món cá chép giòn rất ngon. Bấy giờ, ông Thập chỉ nghĩ kế hoạch h ình thành mô hình, sau đó mới bắt đầu mày mò tìm hiểu ph ương pháp kỹ thuật nuôi. Với những kiến thức có được, ông tiếp tục xuống các vùng nuôi cá chép giòn ở Hải Dương, Hà Nội… để tìm hiểu thực tế, rồi quyết định trở về An Giang nuôi thử nghiệm. Lúc đầu, do chưa có nhiều kinh nghiệm, ông Thập chỉ thả nuôi số lượng hạn chế. Không ngờ, hiệu quả thành công ngoài mong đợi, ông tiếp tục nhân rộng cả về diện tích nuôi lẫn sản lượng. 

Khi mới nuôi, ông Thập phải nhập cá giống từ miền Bắc vào nên chi phí rất cao. Nhưng sau một thời gian, ông Thập bắt đầu nuôi thử loài cá chép vàng sẵn có ở miền Tây, kết quả cho ra sản phẩm thịt giòn, chắc, ngon và ngọt không kém. Với thành công đó, từ năm 2012, ông Thập chọn loài cá chép ở địa phương cho lai tạo sinh sản để tự chủ động về nguồn giống. Ồng Phạm Đăng Thập cho biết, sở dĩ gọi là chép giòn là vì đó là giống cá chép thường nhưng sau khi nuôi và cho ăn hạt đậu tằm ủ chớm nảy mầm thì thịt cá trở nên gi òn. Loài cá này nếu nắm vững kỹ thuật, nuôi đúng cách th ì ít bệnh và cho lợi nhuận khá cao. 

“Lúc đầu mua cá chép giống thả nuôi cho chúng ăn như cá chép thường. Đến khoảng 6 tháng (khi cá đạt trọng lượng khoảng 600 - 700gram mới tuyển lựa ra cá đồng kích cỡ rồi cho ăn đậu tằm trong thời gian hơn 3 tháng , khi trọng lượng cá đạt từ 1 - 2 kg/con lúc này cá sẽ có độ gi òn và ngon thì . Nếu cho ăn đậu sớm quá, cá sẽ nhanh chóng có độ giòn, dẻ thịt bắt buộc tăng trọng chậm. Con cá được xem là giòn 100% khi bắt lên cầm trên tay cá nằm im, không giãy giụa. Nếu khi cho cá ăn đậu tằm mà cá vẫn còn nhảy chứng tỏ thịt cá ch ưa đạt tới độ gi òn", ông Thập cho biết thêm. 

Theo ông Thập, trước đây, nguồn đậu tằm ông phải nhập từ Australia, Nga và Trung Quốc nên giá thành cao, lại không chủ động về nguồn thức ăn và chất lượng. Sau nhiều lần mày mò thử nghiệm, tìm hiểu tài liệu, cũng như tham vấn ý kiến các nhà khoa học, ông Thập quyết định thuê đất ở vùng Bảo Lộc (Lâm Đồng ) và khu vực Lâm viên núi Cấm ( huyện Tịnh Biên , tỉnh An Giang) với khí hậu mát mẻ, trồng đậu tằm. C ây đậu tằm ở những vùng này cho năng suất cũng khá ổn định. Đặc biệt, hạt đậu tằm trồng ở Việt Nam về chất lượng không thua kém gì hạt đậu tằm nhập khẩu, nhưng giá thành rẻ, lại chủ động giám sát được chất lượng của hạt đậu, từ đó làm tăng lợi nhuận cho người nuôi. 

"Hình dạng cá chép giòn giống loài cá chép thông th ường, nhưng khi chế biến th ì thịt cá rất dai, béo, ngon và ngọt h ơn, gi òn h ơn. Loài này hiện vẫn c òn mới với nhiều ng ười nên việc tìm thị trường tiêu thụ cũng không mấy dễ dàng", ông Thập cho biết. Thời gian đầu, khi ông tìm đến các nhà hàng giới thiệu sản phẩm cá chép giòn, ông phải thuyết phục họ bằng cách cho mọi ng ười dùng thử để có thể cảm nhận được sự khác lạ của “ đặc sản ”, qua đó ông đánh giá phản ứng của khách hàng, cũng như thị trường tiêu thụ. 

Hiện tại, ông Thập đang thả nuôi 6 bè cá chép giòn và khoảng 4 ha ao nuôi mặt nước, mỗi đợt ông thu hoạch khoảng 60 tấn cá chép giòn, giá bán dao động 180.000 - 230.000 đồng/kg, trừ chi phí mỗi năm ông thu lãi hơn 2 tỷ đồng. “Lợi nhuận từ việc nuôi cá chép gi òn có thể đạt từ 80 - 100%, nhưng nếu nuôi ồ ạt sẽ rất dễ xảy ra rủi ro khi ch ưa có được nguồn thức ăn đậu tằm và thị trường tiêu thụ ổn định”, ông Thập chia sẻ. 

Theo TS. Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Trung tâm chọn giống cá rô phi, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 (Hà Nội), khi nuôi cá bằng đậu tằm đủ thời gian từ 5 đến 6 tháng, cơ thịt cá sẽ săn chắc hơn cá nuôi bằng thức ăn thông thường. Hơn nữa, đậu tằm là loại cây có hạt họ đậu đỗ được trồng nhiều ở vùng khí hậu ôn đới. Hạt đậu tằm hoàn toàn có nguồn gốc từ tự nhiên và rất giàu dinh d ưỡng ; nếu được chế biến đúng cách, đậu tằm sử dụng an toàn cho con người và động vật nuôi nên không có g ì đáng lo ngại về mặt an toàn vệ sinh thực phẩm./.