Cơnh lâng t’bhlâng bhrợ pa dưr tơơm thanh long loom bhrôông, pr’loọng đong a moó Lê Thị Hoàn âi lướt chơớc lêy đhr’năng la lua, pa choom ng’cơnh chóh lâng zư x’mir lêy, tơợp bhrợ pa dưr pr’đhang bh’rợ tơợ c’moo 2012. Nắc đhêêng 2 c’moo lấh n’nắc, 4 sào thanh long loom bhrôông âng pr’loọng đong a moó Hoàn âi pa dưr liêm lâng nắc tơợp boong. Đoọng k’đhơợng nhâm bh’rợ chóh thanh long loom bhrôoong chô đơơng rau liêm choom, pr’loọng đong a moó ra văng z’zăng ghít apêê bh’rợ bhrợ k’tiếc, ra văng t’noọl, chơớih pay m’ma… cơnh lâng zên đươi dua tr’nơợp đoọng bhrợ têng pr’đhang n’nâu nắc 60 ức đồng. Grơơ loom đươi dua khoa học kỹ thuật đhị chóh bhrợ, 170 bha lâng thanh long loom bhrôông âng pr’loọng đong a moó Hoàn âi bơơn pêếh pay. A moó Hoàn xay moon: “Đhị chơớc t’bơơn năl cóh mạng công cơnh bấc pr’đhang n’lơơng đhị vel đong, pr’loọng đong cu âi pa grơơ loom k’rong chóh thanh long loom bhrôông. Tr’nơợp lum zr’nắh k’đháp n’đắh zên lâng chóh bhrợ, zư x’mir lêy. Z’lấh đợ râu zr’nắh k’đháp n’nắc, pr’loọng đong cu âi bơơn vêy cơnh nâu câi. Cóh cr’chăll tước, pr’loọng đong vêy t’bhlâng bhrợ t’bhứah đhăm chóh thanh long loom bhrôông”.

Thanh long loom bhrôông pa bhlâng buôn chóh lâng buôn zư x’mir lêy nắc muy k’rong lêy m’ma tr’nơợp, xang n’nắc choom t’cắt pay đoong chóh p’xoọng bhrợ m’ma, đoọng p’lêê liêm, yêm, bấc u boong, bh’nơơn bấc lấh thanh long loom bhoóc lâng vêy choom u boong la lay hân noo. Cóh muy c’moo, thanh lonh loom bhrôông boong ta luôn cóh 5 c’xêê, bh’nơơn nắc dưr bấc a năm cóh apêê c’moo t’tun lâng pa bhlâng nắc tơơm thanh long n’nâu mặ ma mông lấh 20 c’moo cr’đơơng ting zư x’mir lêy. Đhị nâu câi, zấp c’moo pr’loọng đong a moó Hoàn bơơn pêếh pay k’noọ 1 tạ, zên pa câl dâng 25 r’bhâu đồng/kg. K’dâng xang g’lúh pêếh pay n’nâu, vêy chô đơơng ha pr’loọng đong a moó k’zệt ức đồng. Lâng râu bhui har lâh mơ nắc thanh long loom bhrông âng pr’lọong đong a móó xoọc âi vêy c’lâng lúh yêm têêm.

Đoọng bhrợ bhr’lậ đợ zr’nắh k’đháp công cơnh bhrợ t’bhứah pr’đhang chóh tơơm thanh long loom bhrôông cóh vel đong, a moó Trần Thị Hải Yến – Chủ tịch HLH pân đil chr’hoong Hướng Hóa đoọng năl: “Pr’đhang chóh thanh long loom bhrôông âng pr’loọng đong a moó Lê Thị Hoàn âi tơợp chô đơơng bh’nơơn liêm. Đoọng bhrợ bhr’lậ zr’nắh k’đháp lâng zooi đoọng ha pr’đhang n’nâu bơơn bhrợ t’bhứah cóh cóh vel đong,Hội Liên hiệp pân đil thị trấn âi pa zum lâng ngân hàng chính sách chr’hoong đoọng zooi zên đh’rứah lâng bhrợ t’váih lớp pa choom đoọng ha dưr dal c’năl chóh bhrợ apêê tơơm cha p’lêê. Đhị đêếc zooi ha dưr dal râu pa chô lâng bhrợ bhr’lậ pr’ặt tr’mông”.

Grơơ loom lâng chóh bhrợ liêm choom m’ma cha p’lêê đhị đhăm k’tiếc bha đưn cóh chr’hoong Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, pr’đhang chóh thanh long loom bhrôông âng pr’lọong đong a moó Lê Thị Hoàn tr’nơợp âi ha dưr dal râu pa chô choom hơnh déh  ha pr’loọng đong lâng xoọc moon ghít chr’nắp kinh tế âng râu t’nơơm n’nâu chô đơơng. P’rơơm, cóh brương tr’nu cắh đanh, tơơm thanh long loom bhrôông vêy nắc tơơm chr’nóh bha lâng, xăl đoọng ha pêê tơơm chr’nóh cắh vêy bh’nơơn chô đơơng pr’dưr pr’dzoọng lâng c’rơ t’mêê ha zr’lụ đhăm k’tiêc n’nâu./.

Hướng Hóa: Thanh long ruột đỏ mang lại hiệu quả kinh tế cao

      Bích Liên

  Nhiều hộ dân ở huyện miền núi Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đã mạnh dạn chuyển đổi mô hình trồng thanh long ruột đỏ trên diện tích cà phê kém hiệu quả. Bước đầu mô hình đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. 

Với quyết tâm muốn thành công từ cây thanh long ruột đỏ, gia đình chị Lê Thị Hoàn đã đi tìm hiểu thực tế, học hỏi kinh nghiệm và bắt tay gây dựng mô hình từ năm 2012. Chỉ 2 năm sau đó, 4 sào thanh long ruột đỏ của gia đình chị Hoàn đã phát triển rất tốt và bắt đầu cho thu quả. Để đảm bảo cho việc trồng thanh long ruột đỏ mang lại hiệu quả, gia đình chị chuẩn bị khá kỹ lưỡng các khâu làm đất, chuẩn bị cây trụ, lựa chọn cây giống... với tổng chi phí ban đầu thực hiện mô hình này là 60 triệu đồng. Mạnh dạn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng, 170 gốc cây thanh long ruột đỏ của gia đình chị Hoàn đã cho thu hoạch. Chị Hoàn chia sẻ:“Qua tìm hiểu trên mạng cũng như nhiều mô hình khác tại địa phương, gia đình tôi đã mạnh dạn đầu tư trồng thanh long ruột đỏ. Ban đầu gặp khó khăn về vốn và về kỹ thuật trồng, chăm sóc. Vượt qua những khó khăn đó, gia đình tôi đã gặt hái được thành quả như ngày hôm nay. Và trong thời gian tới, gia đình sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng thanh long ruột đỏ”.

Thanh long ruột đỏ rất dễ trồng và dễ chăm sóc chỉ cần đầu tư giống ban đầu, sau đó có thể cắt cành bố mẹ giâm làm giống, cho trái đẹp, chất lượng, sai trái, năng suất cao hơn thanh long ruột trắng và có khả năng ra trái vụ. Trong 1 năm, thanh long ruột đỏ cho thu hoạch liên tiếp trong 5 tháng, sản lượng sẽ tiếp tục tăng dần trong những năm tiếp theo và đặc biệt tuổi thọ của cây bình quân trên 20 năm tùy theo điều kiện chăm sóc. Tại thời điểm hiện nay, mỗi ngày, gia đình chị Hoàn thu hái được gần 1 tạ, giá bán trung bình 25 nghìn đồng/kg. Ứơc tính sau vụ thu hoạch này, sẽ mang lại thu nhập cho gia đình chị hàng chục triệu đồng. Và tín hiệu đáng vui mừng hơn nữa là thanh long ruột đỏ của gia đình chị hiện đã có đầu ra ổn định.

Nhằm tháo gỡ những khó khăn cũng như nhân rộng mô hình trồng cây thanh long ruột đỏ trên địa bàn, Chị Trần Thị Hải Yến - Chủ Tịch HLHPN huyện Hướng Hóa cho biết:“Mô hình trồng thanh long ruột đỏ của gia đình chị Lê Thị Hoàn đã bước đầu đem lại kết quả khá cao. Để tháo gỡ những khó khăn và giúp cho mô hình này tiếp tục được nhân rộng trên địa bàn, HLHPN thị trấn đã phối hợp với ngân hàng chính sách huyện để hỗ trợ nguồn vốn đồng thời mở các lớp tập huấn để nâng cao trình độ, kiến thức trồng và chăm sóc các cây ăn quả. Qua đó, giúp nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống”.

Mạnh dạn và áp dụng thành công giống cây ăn quả tại vùng đất đồi ở huyện miền núi Hướng Hóa, Quảng Trị, mô hình trồng cây thanh long ruột đỏ của gia đình chị Lê Thị Hoàn bước đầu đã nâng cao nguồn thu nhập đáng kể cho gia đình và đang khẳng định giá trị kinh tế của loại cây này đem lại. Hy vọng rằng, trong tương lai gần, cây thanh long ruột đỏ sẽ là giống cây trồng chủ lực, thay thế những cây trồng kém hiệu quả, đem lại diện mạo và sức sống mới ở vùng cao này./.