Thị trường k’rong câl bấc bhlầng nắc đhị k’tiếc k’ruung hêê tu p’lêê na Thái ga mắc, liêm đhanuôr kiêng đươi.

Xa nay pa chô zên tỷ zập c’moo âng t’cooh Phan Văn Bịt, 62 c’moo ặt đhị phường Long Hưng, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ doọ dzợ chrih lâng đhanuôr coh đâu. Đhăm k’tiếc choh na Thái âng t’cooh Bịt zập c’moo zêng boong p’lêê lâng pa chô lãi lâh 4 tỷ đồng lâng t’vaih bhiệc bhrợ đoọng k’zệt cha nắc pa bhrợ lâng thu nhập zập c’xêê tơợ 12 – 15 ức đồng.

Choh tơơm na Thái tơợ c’moo 2015 tước nâu kêi, t’cooh Bịt ta luôn t’bhưah đhăm choh. Tơợ 1,7 ha xoọc tơợp tước nâu kêi t’cooh ơy t’bhưah k’nặ 10ha.. T’cooh Bịt xay moon, na Thái buôn choh, doọ lâh bha ruy pa hư lâng choh đhơ đhơ đhị k’tiếc cung choom, muy c’moo choh 2 hân noo, bh’nơơn dal, chr’năp pa câl tơợ 30.000 – 60.000 đồng/1kg. T’cooh Bịt đoọng năl, c’moo đâu, đợ na Thái âng t’cooh bơơn mơ 200 tấn, cr’chăl pa chô bh’nơơn tơợ xang Tết pa tước lưch c’xêê Puôn.

 “Đhăm k’tiếc cu choh mơ 90.000m2, nâu kêi mơ 70.000m2 xoọc ơy boong p’lêê. Acu đương rơơm nắc vêy thị trường động ha đhanuôr ting pâh lâng pa dưr chr’năp tr’haanh tơơm na, đoọng ha đhanuôr vêy pa chô bh’nơơn tệêm ngăn. C’moo hay coh 3 c’xêê, t’ngay tr’cuôl pazêng c’xêê muy, bơr, pêê âng c’xêê puôn, 3 c’xêê nắc đoo a cu pa câl chr’năp zăng tệêm ngăn, tơợ 40 – 45.000 đồng/kg. C’moo hay nắc a cu pa câl mơ 250 tấn, vêy pa chô mơ 7 – 8 tỷ đồng”.

T’cooh Phan Văn Bịt đoọng năl, choh na Thái bơơn bh’nơơn dal, tu cơnh đêêc nắc k’rang tước đhr’năng k’rang tơơm chr’noh, pa bhlầng cr’chăl na Thái chơh pô. Nâu năc cr’chăl quyết định tước bh’nơơn âng hân noo chr’noh. Na Thái tơợ bêl boong p’lêê tước bêl pêêh p’lêê lâh 3 c’xêê ha dợ bêl p’lêê mơ 60 t’ngay nắc lêy clum pa liêm đoọng p’lêê pậ ma mơ, liêm, pa câl chr’năp dal. Đh’rưah lâng đêêc, bhiệc g’bur phân, phun za nươu cha groong pr’luh cr’ay nắc bơơn bhrợ crêê cr’chăl.

“Cơnh lâng quận Ô Môn, phường Long Hưng tơơm na Thái nâu kêi bấc bhlầng, đhanuôr coh đâu bhrợ nắc z’zăng bấc liêm cơnh quy trình. Đhanuôr coh đâu lêy vêy đhị pa câl đoọng vêy chr’năp tệêm ngăn. Nâu kêi nắc đhanuôr rơơm pa dưr chr’năp tr’haanh đoọng ha na Thái đhị phường Long Hưng”.

Tơơm na Thái ơy tơợp choh đhị quận Ô Môn ha dợ nắc ơy bấc đhanuôr đhị nông trường Sông Hậu, chr’val Thới Hưng, chr’hoong Cờ Đỏ choh lâng vêy pa chô bh’nơơn dal tước k’zệt chu lâng choh ha roo.

T’cooh Nguyễn Thành Hải, chr’val Thới Hưng đoọng năl, xoọc đâu t’cooh choh 4ha na Thái, tơợ hân noo g’luh bơr nắc t’cooh ơy vêy pa chô bh’nơơn lâng k’nặ tước đâu nắc choh t’bhưah cớ 5 – 7ha. Ting cơnh t’cooh Hải, bh’nơơn kinh tế tơợ tơơm na Thái liêm choom lâh mơ lâng choh chr’noh rau lơơng:

“Na Thái nâu chr’năp thị trường cơnh đâu năc pa chô bh’nơơn z’zăng. Acu choh 18 c’xêê ơy pa chô bh’nơơn hân noo tr’nơợp, lâng t’mêê đâu nắc pa chô bh’nơơn g’luh bơr. Pêêh hân noo g’luh bơr nắc ơy pa chô lời, muy ha cơnh đêêc nắc bơơn lâh k’zệt tấn. Chr’năp 30 r’bhầu nắc ơy vêy pa chô zên lời, bh’nơơn dal bhlầng, t’ping lâng bhrợ ruộng nắc bấc lâh 10 chu. Nâu kêi bhươn nâu dzợ k’tứi, c’moo t’tun nắc cu choh pa xoọng 5 – 7ha dzợ, nâu kêi rơơm vêy đhị pa câl bhưah lâh mơ dzợ, pa dưr chr’năp tr’haanh lâng choom đơơng pa câl ooy k’tiếc k’ruung lơơng, cơnh đêêc đhanuôr pa zay bhrợ lâh mơ”.

Cr’noọ bh’rợ choh na Thái pa chô bh’nơơn kinh tế dal, đhơ cơnh đêêc đoọng pa dưr lưch pr’đơợ âng cr’noọ bh’rợ nâu nắc lêy vêy rau zooi tơợ apêê cơ quan chức năng đoọng đhanuôr choom t’bhưah đhăm choh, pa dưr chr’năp lâng pa đăn zập đăh pa câl t’mêê. Tơợ đêêc, chấc bơơn c’lâng đoọng đơơng pa câl ooy thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, đoọng ha đhanuôr tệêm loom choh bhrợ tơơm na Thái đanh mâng./.

NÔNG DÂN MIỀN TÂY THU TIỀN TỶ TỪ TRỒNG NA THÁI

Với diện tích gần 10 ha trồng na Thái, một nông dân ở quận Ô Môn, TP. Cần Thơ mỗi năm thu 7 - 8 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí phân, thuốc, nhân công mỗi năm ông lãi hơn 4 tỷ đồng. Thị trường tiêu thụ chủ yếu trong nước nhưng trái na Thái được người tiêu dùng ưa chuộng vì trái to, mẫu mã đẹp.

Câu chuyện thu tiền tỷ mỗi năm của ông Phan Văn Bịt, 62 tuổi ở phường Long Hưng, quận Ô Môn, TP. Cần Thơ không còn xa lạ với người dân ở địa phương. Diện tích trồng na Thái của ông Bịt mỗi năm cho trái đều và thu lãi hàng năm hơn 4 tỷ đồng và tạo công ăn việc làm cho gần chục lao động địa phương, với thu nhập bình quân mỗi tháng từ 12 – 15 triệu đồng.

Bén duyên với cây na Thái từ năm 2015 cho đến nay, ông Bịt không ngừng mở rộng diện tích. Từ 1,7 ha ban đầu đến nay ông đã nhân rộng lên gần 10ha. Ông Bịt chia sẻ, na Thái dễ trồng, ít sâu bệnh mà lại không kén đất, một năm cho 2 vụ, năng suất cao, giá bán dao động từ 30.000 đồng đến 60.000 đồng/1 kg. Ông Bịt cho biết, năm nay, sản lượng na Thái của ông đạt khoảng 200 tấn, thời gian thu hoạch sau Tết cho đến hết tháng tư.

“ Diện tích của tôi trồng cỡ 90.000 m2, thì bây giờ khoảng 70.000 m2 là đang cho trái. Mong mỏi của tôi làm sao mà mình có cái thị trường để cho bà con tham gia về thương hiệu hay cái mô hình trồng na để chi bà con được lợi nhuận ổn định. Năm ngoái trong 3 tháng, rằm tháng giêng, rằm tháng hai, rằm tháng ba, rằm tháng tư, trong 3 tháng đó tôi bán giá rất ổn định, từ 40 – 45.000/kg, giá ổn định, thành ra năm ngoái tôi làm khoảng 250 tấn, mình bán 7 – 8 tỷ”.

Ông Phan Văn Bịt cho biết, để trồng na Thái đạt năng suất, chất lượng, cần phải đặc biệt quan tâm đến quy trình chăm sóc cây, nhất là thời điểm na Thái ra hoa. Đây là giai đoạn quyết định đến năng suất của cả vụ. Na Thái từ khi đậu trái đến khi thu hoạch hơn 3 tháng nhưng khi trái được khoảng 60 ngày cần phải bao trùm để cho trái đồng đều, mẫu mã đẹp, bán được giá cao. Cùng với đó, việc bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cần được thực hiện đúng thời điểm.

“ Riêng quận Ô Môn, phường Long Hưng cây na Thái này giờ rất nhiều, nông dân ở đây làm thì tương đối đạt theo quy trình của bà con ở đây. Bà con nông dân ở đây cần đầu ra để mình bán được giá ổn định. Bây giờ mình mong mỏi bà con sắm sửa lên thương hiệu để chứng nhận cây na Thái, muốn lên thương hiệu ở phường Long Hưng”.

Cây na Thái đã bén duyên ở quận Ô Môn mà nhiều hộ dân ở nông trường Sông Hậu thuộc xã Thới Hưng, huyện Cờ Đỏ cũng đang canh tác và mang lại hiệu quả cao gấp hàng chục lần so với trồng lúa. Ông Nguyễn Thành Hải, xã Thới Hưng cho biết, hiện gia đình ông đang canh tác 4 ha na Thái, qua vụ thứ hai ông đã có lời và sắp tới sẽ nhân rộng lên 5 – 7 ha. Theo ông Hải, hiệu quả kinh tế từ cây na Thái tốt hơn nhiều so với các mô hình trồng trọt khác:

“Na Thái này giá thị trường như thế này cũng đạt lắm, kinh tế cũng cao lắm. Tôi trồng 18 tháng để trái một vụ, vụ vừa rồi là vụ thứ hai, vụ thứ hai là có lời rồi, một ha vậy mình cũng kiếm được mười mấy tấn. Giá 30 ngàn là thấy có lời nhiều rồi, cái năng suất cao lắm, so với làm ruộng gấp 10 lần. Bây giờ miếng vườn này còn nhỏ năm sau có thể làm thêm 5  -7 ha nữa, mong muốn bây giờ mình làm yêu cầu đầu ra hơi mạnh chút xíu thôi mình làm hăng hái hơn, mình muốn cũng có thương hiệu, có thể xuất khẩu thì mình mới hăng làm”.

Mô hình trồng na Thái cho hiệu quả kinh tế cao tuy nhiên để phát huy tối đa tiềm năng của mô hình này cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để người dân có thể mở rộng diện tích, xây dựng thương hiệu và tiếp cận các kênh phân phối hiện đại. Từ đó, tìm kiếm cơ hội xuất khẩu sản phẩm sang thị trường Trung Quốc, Nhật Bản để người dân an tâm gắn bó với cây na Thái./.