Chr’val Lăng năc 1 coh 3 chr’val bha lâng choh ba kích coh chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam. Đươi choh ba kích, đha nuôr chr’val Lăng bâc năc âi mă z’lâh đha rưt, pr’ăt tr’mông ting t’ngay ting ha dưr dal.
Chr’val Lăng năc 1 coh 3 chr’val bha lâng choh ba kích coh chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam. Đươi choh ba kích, đha nuôr chr’val Lăng bâc năc âi mă z’lâh đha rưt, pr’ăt tr’mông ting t’ngay ting ha dưr dal.
Xơợng bhrợ c’lâng xa nay pay zr’lụ đha nuôr acoon coh bhrợ bha lâng âng apêê bh’rợ xa nay pa xiêr đha rưt, c’moo 2023, tỉnh Gia Lai âi xay bhrợ đoọng vă zên chính sách, zooi đoọng k’zêt r’bhâu pr’loọng đha rưt vêy pr’đơợ zên k’rong bhrợ, z’lâh đha rưt.
Xơợng bhrợ c’lâng xa nay pay zr’lụ đha nuôr acoon coh bhrợ bha lâng âng apêê bh’rợ xa nay pa xiêr đha rưt, c’moo 2023, tỉnh Gia Lai âi xay bhrợ đoọng vă zên chính sách, zooi đoọng k’zêt r’bhâu pr’loọng đha rưt vêy pr’đơợ zên k’rong bhrợ, z’lâh đha rưt.
Apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Nam âi xay bhrợ bh’rợ xa nay “Muy chr’val muy bh’nơơn” (OCOP). Bâc bh’nơơn OCOP coh zr’lụ da ding ca coong bơơn ma nưih đươi dua năl tươc, ha dưr dal râu pa chô ha đha nuôr. Chính quyền vel đong tỉnh Quảng Nam đh’rưah zooi apêê c’la bh’nơơn OCOP xay pa căh bh’nơơn, p’têêt pa zum thị trường.
Apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Nam âi xay bhrợ bh’rợ xa nay “Muy chr’val muy bh’nơơn” (OCOP). Bâc bh’nơơn OCOP coh zr’lụ da ding ca coong bơơn ma nưih đươi dua năl tươc, ha dưr dal râu pa chô ha đha nuôr. Chính quyền vel đong tỉnh Quảng Nam đh’rưah zooi apêê c’la bh’nơơn OCOP xay pa căh bh’nơơn, p’têêt pa zum thị trường.
Chr’hoong Ba Chẽ xoọc t’đui p’too p’zương, zooi đhanuôr tr’xăl, bhrợ t’bhứah zâp bh’rợ chóh crâng n’loong ga mắc lâng cr’noọ bh’rợ dưr váih đhị bha lâng đợ tơơm n’loong ga mắc lâng tơơm zanươu âng tỉnh Quảng Ninh (cr’chăl c’moo 2020 - 2025).
Chr’hoong Ba Chẽ xoọc t’đui p’too p’zương, zooi đhanuôr tr’xăl, bhrợ t’bhứah zâp bh’rợ chóh crâng n’loong ga mắc lâng cr’noọ bh’rợ dưr váih đhị bha lâng đợ tơơm n’loong ga mắc lâng tơơm zanươu âng tỉnh Quảng Ninh (cr’chăl c’moo 2020 - 2025).
Xoọc đâu, zr’lụ chóh tơơm cha p’lêê chr’nắp yêm đhị da ding k’coong tỉnh Khánh Hoà xoọc tr’xăl lêy chóh bhrợ ting c’lâng hữu cơ. Pa dưr pa xớc bh’nơơn pr’đươi đặc hữu nắc đoo c’lâng bh’rợ đoọng bhrợ pa câl têêm ngăn, zư lêy môi trường, pa dưr pa xớc nhâm mâng đhị zr’lụ đhanuôr acoon cóh tỉnh Khánh Hoà.
Xoọc đâu, zr’lụ chóh tơơm cha p’lêê chr’nắp yêm đhị da ding k’coong tỉnh Khánh Hoà xoọc tr’xăl lêy chóh bhrợ ting c’lâng hữu cơ. Pa dưr pa xớc bh’nơơn pr’đươi đặc hữu nắc đoo c’lâng bh’rợ đoọng bhrợ pa câl têêm ngăn, zư lêy môi trường, pa dưr pa xớc nhâm mâng đhị zr’lụ đhanuôr acoon cóh tỉnh Khánh Hoà.
Xơợng bhrợ apêê c’lâng bh’rợ chroi đoọng pa dưr cà phê nhâm mâng, liêm crêê lâng môi trường, cr’chăl đăn đâu, bâc đha nuôr coh Đăk Lăk âi bơơn pa chô, băn t’bâc k’xâu đoọng cha groong, zêl apêê bh’ruy bhrợ pa hư cơnh: bh’ruy jên, bh’ruy tăm,… coh tơơm cà phê. Râu đâu căh muy zooi pa xiêr zên đươi dua, zư lêy c’rơ năc dzợ pa dzooc chất lượng cà phê.
Xơợng bhrợ apêê c’lâng bh’rợ chroi đoọng pa dưr cà phê nhâm mâng, liêm crêê lâng môi trường, cr’chăl đăn đâu, bâc đha nuôr coh Đăk Lăk âi bơơn pa chô, băn t’bâc k’xâu đoọng cha groong, zêl apêê bh’ruy bhrợ pa hư cơnh: bh’ruy jên, bh’ruy tăm,… coh tơơm cà phê. Râu đâu căh muy zooi pa xiêr zên đươi dua, zư lêy c’rơ năc dzợ pa dzooc chất lượng cà phê.
Đợ c’moo đăn đâu, bh’rợ băn k’roóc ting c’roọl bh’năn bơơn bấc pr’loọng đhanuôr cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Tây Giang, tỉnh Quảng Nam lêy pay đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, pa dưr dal thu nhập ha pr’loọng đông.
Đợ c’moo đăn đâu, bh’rợ băn k’roóc ting c’roọl bh’năn bơơn bấc pr’loọng đhanuôr cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Tây Giang, tỉnh Quảng Nam lêy pay đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, pa dưr dal thu nhập ha pr’loọng đông.
Tơợ tơơm quế lâng đợ bh’nơơn pr’đươi chr’nắp âng zr’lụ k’tiếc “Cao sơn ngọc quế”, tước đâu râu t’nơơm nâu vêy ta bhrợ t’bhứah tươc ooy bấc chr’hoong k’coong ch’ngai âng tỉnh Quảng Nam. Tơơm quế ơy lâng xoọc dưr váih mưy ooy đợ râu tơơm chr’nóh bha lâng đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung pr’loọng đông, zooi đhanuôr k’coong ch’ngai dưr zi lấh đha rứt, lâng chrooi pa xoọng zêl cha groong hr’cấh ha voóh k’tiếc, zư lêy môi trường.
Tơợ tơơm quế lâng đợ bh’nơơn pr’đươi chr’nắp âng zr’lụ k’tiếc “Cao sơn ngọc quế”, tước đâu râu t’nơơm nâu vêy ta bhrợ t’bhứah tươc ooy bấc chr’hoong k’coong ch’ngai âng tỉnh Quảng Nam. Tơơm quế ơy lâng xoọc dưr váih mưy ooy đợ râu tơơm chr’nóh bha lâng đoọng pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung pr’loọng đông, zooi đhanuôr k’coong ch’ngai dưr zi lấh đha rứt, lâng chrooi pa xoọng zêl cha groong hr’cấh ha voóh k’tiếc, zư lêy môi trường.
Ooy cr’chăl hanua, chr’hoong Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng ta luôn k’rang lêy pa dưr pa xớc zâp râu tơơm chr’nóh cóh vel đông, đươi dua kỹ thuật ooy bh’rợ tr’nêng, pa dưr liêm choom pr’ắt tr’mung ha đhanuôr. Ooy đâu, k’tiếc tơơm atiso tơợ đhị chóh loọc đhoọc tước đâu nắc ơy dzoọc tước 50 héc ta lâng k’noọ 100 pr’loọng đhanuôr moót bhrợ ooy n’juông chóh lâng pa câl atiso, đơơng chô thu nhập bấc ha đhanuôr k’coong ch’ngai đhị vel đông.
Ooy cr’chăl hanua, chr’hoong Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng ta luôn k’rang lêy pa dưr pa xớc zâp râu tơơm chr’nóh cóh vel đông, đươi dua kỹ thuật ooy bh’rợ tr’nêng, pa dưr liêm choom pr’ắt tr’mung ha đhanuôr. Ooy đâu, k’tiếc tơơm atiso tơợ đhị chóh loọc đhoọc tước đâu nắc ơy dzoọc tước 50 héc ta lâng k’noọ 100 pr’loọng đhanuôr moót bhrợ ooy n’juông chóh lâng pa câl atiso, đơơng chô thu nhập bấc ha đhanuôr k’coong ch’ngai đhị vel đông.
Tơợ bh’rợ đha đhâm c’mor tơợp bhrợ cha, đhị apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Nam ting n’leh bấc apêê đha đhâm c’mor Cơ Tu pân pa chăp pân bhrợ, pa zay bhrợ cha, pa dưr ca van ta nih liêm đoọng ha c’la đay, pr’loọng đong lâng xã hội.
Tơợ bh’rợ đha đhâm c’mor tơợp bhrợ cha, đhị apêê chr’hoong da ding ca coong tỉnh Quảng Nam ting n’leh bấc apêê đha đhâm c’mor Cơ Tu pân pa chăp pân bhrợ, pa zay bhrợ cha, pa dưr ca van ta nih liêm đoọng ha c’la đay, pr’loọng đong lâng xã hội.