Lâng c’lâng bh’rợ bha’lương bạt đoọng băn cha’rúah, t’coóh Ung Tấn Lịch c’moo đâu 60 c’moo cóh vel Phú Bình, chr’val Tam Xuân 1, chr’hoong Núi Thành, tỉnh Quảng Nam nắc ơy pachô k’ha riêng ực đồng zâp c’moo.

     Mưy chu pr’đoọng bơơn lêy chương trình Đhanuôr bhrợ cha k’van cóh Tivi, t’coóh Uông Tấn Lịch cóh vel Phú Bình, chr’val Tam Xuân 1, chr’hoong Núi Thành, tỉnh Quảng Nam lêy bh’rợ băn cha’rúah cóh bơr pêê đhị vel đông liêm choom lâng choom bhrợ k’van. T’coóh nắc ting k’noọ xơợng, apêê choom băn padưr hâu tu ađay cắh băn lêy. C’moo 2014, t’coóh Uông Tấn Lịch xay moon lâng k’điêl xang nặc lướt moót ooy Nam câl m’ma đơơng chô băn.

Bêl váih m’ma băn padưr, t’coóh Lịch nắc tơợp bhrợ padưr bh’rợ băn cha’rúah đhị k’tiếc đắh bhươn âng pr’loọng đông. Lâng lấh 30 ực đồng t’bhlâng chấc k’rong k’tom đợc, t’coóh Lịch câl k’noọ 3.000 p’nong acoon m’ma đoọng pay đệ băn đenh. A’bóc băn nắc t’coóh Lịch pay ta’la bạt bha’lương cóh dứp đoọng zư đạc, xang nặc xây gạch cóh toor a’bóc.

     Cr’chăl tr’nơợp bêl t’mêê băn, cha’rúah cắh ơy bool ặt đhị pr’đơợ plêệng k’tiếc cóh vel đông nắc bhiệc zư lêy zr’nắh k’đhạp lấh mơ. T’coóh Ung Tấn Lịch moon, bêl t’mêê băn nắc cắh ơy vêy râu liêm choom nắc bhrợ bấc râu cắh pr’đoọng liêm crêê. Zâp ngai cóh đông, lấh mơ nắc k’điêl t’coóh moon lêy xăl bhrợ c’lâng lalay. Hân đhơ cơnh đêếc, acu k’noọ, tu nắc tơợp băn ruúh tr’nơợp nắc cắh ơy năl liêm gít, hadang padưr liêm choom bhiệc nâu nắc liêm choom.

      Cơnh đêếc, n’jứah băn, t’coóh Lịch n’jứah lêy cóh mạng internet đoọng chấc lêy năl ooy đắh kỹ thuật, xang nặc lướt vốch tước đhị băn cha’rúah đoọng lêy pachoom ta’moóh kinh nghiệm lalua. Zâp t’ngay, t’coóh Lịch lêy cha’mêết zâp c’léh bh’rpự âng a’xiu lâng bhiệc băn bhrợ. xang lấh 6 c’xêê băn padưr, ruúh a’xiu tr’nơợp âng t’coóh băn bhrợ bơơn pachô 4 tấn a’xiu lêệ. Lêy liêm choom nắc t’coóh băn bhrợ t’bhứah lấh mơ, tước đâu, pr’loọng đông t’coóh Lịch vêy 5 a’bóc băn lâng pazêng k’tiếc bhứah k’noọ 200 mét vuông, băn lấh 40 r’bhâu p’nong a’xiu cha’rúah.

     T’coóh Lịch moon, băn a’xiu đăn k’ruung cung vêy bấc râu liêm choom tu đác cha’ngaách liêm. Hân đhơ cơnh đêếc, cóh đâu cung dưr váih bấc râu cắh liêm choom, tu bêl đác túh chô hadang cắh pa’tơơi đấh loon nắc a’xiu zêng ma loong bil ting túh. Zâp c’moo pr’loọng đông t’coóh pa’glúh pa’câl 2 g’lúh, zâp g’lúh pa’câl ooy thị trường k’noọ 20 tấn. a’xiu băn ooy cr’chăl 5-7 c’xêê nắc choom pa’câl lêệ lâng hi’lêệng mơ 0,5-0,8 ký đhị mưy p’nong. A’xiu băn padưr nắc bơơn apêê lướt câl pay tơợ zâp chợ đầu mối cóh tỉnh lâng cóh ngoai Đà Nẵng zêng lướt tước đông câl pay. Xoọc đâu, zên cóh ngaoi thị trường pa’câl mơ 40-50 r’bhâu đồng 1 ký. Lâng 2 hân noo băn bhrợ, xang bêl lơi jợ zên câl m’ma, ch’na cha, pr’loọng đông t’coóh pachô k’noọ 200 ực đồng đhị 1 c’moo.

     T’coóh Lịch đoọng năl cớ, c’moo n’đoo cung cơnh đêếc, bêl băn p’lóh m’ma, t’coóh nắc lêy cha’mêết ha cơnh đoọng bêl bơơn bhrợ nắc crêê bêl đăn tết, tu zên pa’câl dưr dzoọc mơ 60-70 r’bhâu đồng 1 ký, pa’câl đươi đấh lấh mơ bêl lơơng.

     T’coóh Lịch moon, ooy cr’chăl băn, bh’rợ chr’nắp lâng quyết định tước bh’nơơn liêm choom nắc đoo đác đoong. Đoọng pa’xiêr đợ mơ bil ta’bhứch ooy cr’chăl văn lâng cắh lêy đoọng đác nha nhự nắc buôn bhrợ pr’lúh cr’ay ha xiu, nắc lâng a’xiu bêl dzợ 1 c’xêê tuổi choom lêy1 t’ngay xăl đác 1 chu. Hân đhơ cơnh đêếc, bêl a’xiu ơy dưr pậ nắc lêy taluôn xăl đác 1 t’ngay 2 chu, tu xoọc đâu a’xiu cha bấc lấh mơ, nắc đợ chất pa’glúh lơi cung bấc. ch’na cha âng a’xiu cha’rúah lấh mơ nắc cha zâp râu lâng bột. băn mơ 1 c’xêê tr’nơợp nắc lêy đoọng cha đhơ râu vêy lêy bhrợ pa’nhoonh k’tứi. ha dợ xang lấh 1 c’xêê nắc choom đoọng cha bột đoọng liêm zâp dinh dưỡng đoọng a’xiu padưr pa’xớc đấh lấh mơ.

     Cắh mưy bhrợ cha k’van đoọng ha c’la đay, t’coóh Lịch nắc dzợ moon pachoom đoọng ha bấc đhanuôr cóh zr’lụ đắh bhiệc băn a’xiu đoọng zúp apêê dưr zi’lấh đha’rứt./.

HIỆU QUẢ MÔ HÌNH NUÔI CÁ LÓC TRONG AO LÓT BẠT

                                                            Theo Báo Quảng Nam

      Với phương pháp lót bạt để nuôi cá lóc, ông Ung Tấn Lịch  năm nay đã 60 tuổi ở thôn Phú Bình, xã Tam Xuân 1, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam đã thu về hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

     Một lần tình cờ xem chương trình Nhà nông làm giàu trên Ti vi, ông Ung Tấn Lịch ở thôn Phú Bình, xã Tam Xuân 1, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam thấy mô hình nuôi cá lóc ở một số địa phương khá phát triển và có thể làm giàu. Ông liền nảy ra suy nghĩ “họ nuôi được, sao mình không thử”. Năm 2014, ông Ung Tấn Lịch  bàn với vợ rồi khăn gói vào Nam mua con giống về nuôi.

    Khi đã có con giống, ông Lịch bắt đầu xây dựng mô hình nuôi cá lóc trên chính phần đất trống sau vườn của gia đình. Với hơn 30 triệu đồng tích góp được, ông Lịch  mua gần 3.000 con giống để lấy ngắn nuôi dài. Ao nuôi được ông Lịch dùng tấm bạt trải lót để giữ nước, rồi xây gạch bao quanh thành bờ ao.

    Thời gian đầu khi mới nuôi, cá lóc chưa quen với điều kiện khí hậu ở địa phương nên việc chăm sóc khá nhiều khó khăn. Ông Ung Tấn Lịch  chia sẻ. “Mới nuôi, chưa có lợi nhuận đã gặp nhiều bất lợi. Mọi người trong nhà, nhất là vợ ông khuyên chuyển hướng khác. Nhưng tôi nghĩ, do mình nuôi lứa đầu nên chưa có hiểu biết, nếu khắc phục được trình trạng này nhất định sẽ thành công”.

    Nghĩ vậy, nên vừa nuôi, ông Lịch vừa lên mạng internet để tìm hiểu về kỹ thuật, rồi lặn lội đến tận những nơi nuôi cá lóc để học hỏi kinh nghiệm thực tế. Hàng ngày, ông Lịch quan sát tỉ mỉ từng dấu hiệu, phản ứng của đàn cá với điều kiện nuôi. Sau hơn 6 tháng nuôi, vụ cá đầu tiên ông thu được gần 4 tấn cá thịt. Thấy hiệu quả tốt, ông tiếp tục nhân rộng quy mô nuôi, đến nay gia đình ông Lịch có 5 ao với tổng diện tích gần 200m², thả hơn 40.000 con cá lóc.

    Ông Lịch cho biết, nuôi cá gần sông cũng có nhiều lợi thế vì nguồn nước khá cố định. Tuy nhiên, nơi này cũng tiềm ẩn ít nhiều rủi ro, vì khi nước lũ đổ về nếu di chuyển không kịp cá rất dễ bị nước lũ cuốn. Mỗi năm gia đình ông xuất bán 2 vụ, mỗi vụ bán ra thị trường gần 20 tấn cá. Cá nuôi trong vòng 5 - 7 tháng là có thể xuất bán thịt với trọng lượng khoảng 0,5 - 0,8kg/con. Cá nuôi được thương lái từ các chợ đầu mối trong tỉnh và ngoài Đà Nẵng đều đến tận nhà thu mua. Hiện nay, giá ngoài thị trường dao động 40 - 45 nghìn đồng/kg. Với 2 vụ cá nuôi, sau khi trừ chi phí giống, thức ăn, gia đình ông thu về gần 200 triệu đồng/năm.

    Ông Lịch cho biết thêm: Năm nào cũng vậy, trước khi thả con giống, ông thường tính toán sao cho khi thu hoạch sẽ trúng vào thời điểm giáp tết, vì giá cá tăng cao khoảng 60 - 70 nghìn đồng/kg, hàng bán lại nhanh chóng hơn những dịp khác” .

    Ông Lịch nói, trong quá trình nuôi, khâu quan trọng và quyết định đến hiệu quả chính là nguồn nước. Để giảm tỷ lệ hao hụt trong quá trình nuôi và không để nguồn nước bị bẩn dễ gây bệnh cho cá, thì đối với cá khi còn 1 tháng tuổi có thể một ngày thay nước 1 lần. Nhưng khi cá đã lớn thì phải thường xuyên thay nước 2 lần/ngay vì lúc này cá ăn nhiều nên chất bẩn cá thải ra cũng rất nhiều. Thức ăn của cá lóc chủ yếu là cá tạp và bột. Nuôi trong vòng một tháng đầu tiên nên cho ăn cá tạp xay nhỏ. Còn sau hơn một tháng thì có thể cho ăn bột để đáp ứng đầy đủ chất dinh dưỡng để cá phát triển nhanh hơn.

    Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Lịch còn hướng dẫn kỹ thuật cho nhiều người dân trong vùng về cách thức nuôi cá để giúp họ vươn lên thoát nghèo./.