Tơợ 2.500 mét vuông k’tiếc âng ca conh đớc đoọng, tước nâu câi, t’coóh Phùng Ngọc Chương, ặt cóh vel Phước Hậu, chr’val An Phước, chr’hoong Châu Thành, tỉnh Bến Tre âi bhrợ c’la zr’lụ nang chr’nóh 4.000 mét vuông muy chóh píh bhung n’căr t’viêng. C’moo 1985, bêl chô n’đắh bộ đội, pr’ặt tr’mông âng pr’loọng đong t’coóh lum bấc râu zr’nắh k’đháp. Ruộng k’tiếc hắt, chóh dừa cắh liêm choom, dzang chóh ga lốc, nhãn… n’đhang c’lâng lúh cắh liêm. C’moo 1996, lêy tơơm píh bhung n’căr t’viêng vêy p’rơơm, vêy choom ặt ma mông đhị đhăm k’tiếc Bến Tre, t’coóh Chương câl 40 t’nơơm chô chóh lêy đhị k’tiếc đong. Đươi zay bhrợ têng, t’bhlâng pa choom kỹ thuật bhrợ têng tu cơnh đêếc píh bhung n’căr t’viêng ting t’ngay ting liêm lâng bấc boong. Tơợ đêếc, t’coóh nắc p’lur vặ zên, k’rong chóh píh bhung n’căr t’viêng đhị prang đhăm k’tiếc âng pr’loọng đong. Râu liêm choom bhlâng đhị bh’rợ chóh píh bhung n’căr t’viêng âng t’coóh Phùng Ngọc Chương nắc đươi dua liêm apêê râu khoa học kỹ thuật moọt bhrợ têng, pa xiêr đươi dua râu z’nươu hóa học, t’đui đoọng đươi phân bón hữu cơ, phân vi sinh ha tơơm píh bhung. Pa bhlâng nắc, đoọng nang píh bhung váih p’lêê prang c’moo, t’coóh đươi dua c’lâng bh’rợ gr’lêếh đoong, xăl tu phun z’nươu xay bhrợ cơnh bấc apêê n’lơơng. C’lâng xa nay n’nâu, bh’nơơn p’lêê píh bhung bơơn bấc, doó bhrợ râu cắh liêm crêê tước môi trường, doó đơớh u răng tơơm. Nang píh bhung n’căr t’viêng chóh ting c’lâng Gap âng t’coóh Chương xang 3 c’moo nắc choom pêếh pay. Âi m’pâng crêê nắc đoọng pêếh pay muy chu, cơnh lâng bh’nơơn dâng m’pâng tấn p’lêê. Tu chất lượng p’lêếh píh liêm, tu cơnh đêếc ma nứih tước câl đhị nang âng t’coóh cơnh lâng zên dal lấh apêê nang chr’’nóh n’lơơng tơợ 2-3 r’bhâu đồng/kg. Chr’nắp píh bhung pa câl oôy thị trường nắc 40 r’bhâu đồng/kg, moọt cr’chăl đăn tết nắc dzoóc 60 r’bhâu đồng/kg. Xay moon tước lỹ thuật chóh píh n’căr t’viêng liêm choom, t’coóh Phùng Ngọc Chương xay moon: “Chóh vêy 3 râu bha lâng: râu muy nắc đác nắc râu pa bhlâng chr’nắp, râu bơr nắc chơớih pay m’ma lâng râu pêê nắc bh’rợ zư x’mỉ rlêy. A cu bón phân cắh bón phân hóa học bấc, tơơm brương tr’nu đơớh u răng. A hêê choom đươi phân hữu cơ, phân sinh học, vước tơợ 3-4 chu/c’moo đoọng zư đớc râu g’búh âng k’tiếc”.

Tơợ zên bơơn k’rong tơợ 2 nang píh bhung t’viêng, díc điêl cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương zước câl p’xoọng 2.000 mét vuông k’tiếc ruộng âng đha nuôr đăn đêếc đoọng t’bhlâng chóh tơơm cha p’lêê. Tước nâu câi, nang pih bhung n’nâu vêy đanh tơợ 5-7 c’moo, vêy tơơm k’noọ 20 c’moo n’đhang công dzợ liêm, trọ p’lêê. Tơợ nang píh bhung, zấp c’moo pr’loọng đong t\coóh vêy pa chô lấh 500 ức đồng. Đăn đâu, Hội cựu chiến binh, Hội nông dân chr’hoong Châu Thành chơơih pay bhrợ “ pr’đhang liêm” xay trúih ha bấc ngai t’mooi cóh cr’loọng tỉnh lâng tỉnh n’lơơng tước la lêy, pa choom. T’coóh Đỗ Quang Vinh, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val An Phước moon: “Cơnh lâng apêê pr’loọng đong cốh vel đong chóh píh bhung n’căr t’viêng nắc pr’đhang chóh âng a dêy Tám Chương pa bhlâng liêm choom. Adêy nắc muy đha nuôr tr’haanh đoọng hội nông dân k’đươi đoọng Đha nuôr bhrợ cha choom tơợ cấp chr’hoong nắc a tếh tước cấp tỉnh. Pr’đhang âng a dêy bơơn liêm choom bhlâng. Muy c’moo, nang pihs bhung âng a dêy bơơn lấh 28 tấn, dal lấh apêê pr’loọng n’lơơng. A dêy pa bhlâng zay bhrợ têng cóh pa bhrợ ta têng, ghít liêm”.

  Cắh muy t’bhlâng bhrợ têng dưr van, nắc díc điêl cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương dzợ nắc tấm gương cóh bh’rợ khuyến học, khuyến tài lâng bơơn xay moon nắc pr’loọng đong zay học. tước nâu câi, 3 p’nong âng a nhi zêng âi tốt nghiệp đại học; cóh đêếc vêy 2 cha ắnc ca coon n’jứih xoọc bhrợ bhiệc đhị apêe công ty âng Nhật Bản cơnh lâng thu nhập lấh 50 ức đồng/c’xêê/cha nắc. t’coóh Võ Văn Minh, CHủ tịch Hội Cựu chiến binh chr’hoong Châu Thành, tỉnh Bến Tre đọọng năl, t’coóh Phùng Ngọc Chương  nắc muy hội viên cựu chiến binh pa bhlâng tr’haanh âng vel đong, nắc hội viên n’lơơng choom ting bhrợ lêy: “Đồng chí Phùng Ngọc Chương chóh píh bhung pa chô pa bhlâng bấc. pr’loọng đong âi băn 3 p’nong ca coon cha học, dưr xrông pậ xoọc pa brhợ đhị Nhật Bản. Thu nhập âng pr’loọng đong đoo pa bhlâng bấc. lấh bh’rợ pr’loọng đong, đồng chí Chương dzợ zooi đoọng ha vel đong bhrợ poong, c’lâng, câp bha ar x’rắ, pa đớp học bổng ha coon a đhi âng hội viên cựu chiến binh đha rựt. Tấm gương n’nâu pa bhlâng nắc tr’haanh”.

N’dhdơ pr’ặt tr’mông pr’loọng đong z’zăng ca van, n’đhang cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương công cắh âi crêê loom mơ đay âi váih. T’coóh moon  t’mêê câl p’xoọng k’rơ bhâu mét vuông k’tiếc đoọng t’bhlâng chóh píh bhung n’cẳ t’viêng; dhd’rứah t’bhlâng pa choom đoọng kỹ thuật chóh ha pêê pr’loọng n’lơơng ting c’lâng Gap: “Pr’đơợ cu nắc t’bhlâng bhrợ têng đoọng vêy pr’đơợ k’rang ha ca coon ca chau cha học dưr váih ma nứih liêm ta níh. K’noọ tước, a cu k’rong bhrợ cha zư x’mir lêy ca coon cha chau. Ha dợ tơơm píh bhung n’căr t’viêng nắc acu t’bhlâng bhrợ bhr’lậ, zư x’mir lêy. A cu t’mêê câi 2 công k’tiếc đoọng t’bhlâng chóh pa dưr pr’đhang Gap, cắh lơi”.

  Tơợ k’rang pa bhrợ ta têng, tước nâu câi pr’loọng đong cựu chiến binh Ohùng Ngọc Chương ặt cóh chr’val An Phước, chr’hoong Châu Thành, tỉnh Bến Tre âi dưr  ca van. Ma nứih cựu chiến binh chô ooy vel đong âi bơơn pa dưr loom “ Bộ đội a va Hồ”, cơnh lâng tr’pang têy, a cọ a bốc đay z’lấh zr’nắh k’dhdáp, dưr ca van pa bhlâng choom hơnh déh./.

Một cựu chiến binh trồng bưởi da xanh theo GAP làm giàu

                  Nhật Trường

Trồng cây bưởi da xanh theo tiêu chuẩn VietGap vươn lên làm giàu và nuôi con ăn học thành đạt, đó là nhân tố điển hình của ông Phùng Ngọc Chương (tức ông Tám Chương)- một cựu chiến binh, nông dân sản xuất giỏi ở ấp Phước Hậu, xã An Phước, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Mô hình trồng cây ăn quả của ông đang được nhiều nhà vườn khác ở khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đến tham quan, nghiên cứu làm theo.

Từ 2.500 mét vuông đất ruộng do cha mẹ để lại, đến nay, ông Phùng Ngọc Chương, ở ấp Phước Hậu, xã An Phước, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre đã làm chủ khu vườn hơn 4.000 mét vuông trồng bưởi da xanh chuyên canh. Năm 1985, khi rời quân ngũ về địa phương, cuộc sống gia đình ông gặp nhiều khó khăn. Ruộng đất ít, trồng cây dừa không hiệu quả, rồi chuyển sang cây mận, nhãn…nhưng đầu ra bấp bênh.

Năm 1996, thấy cây bưởi da xanh có triển vọng, có thể bén rễ trên vùng đất Bến Tre, ông Chương mua 40 gốc về trồng thử nghiệm tại đất nhà.  Nhờ cần cù lao động, tích cực học hỏi kỹ thuật canh tác nên cây bưởi da xanh ngày càng tươi tốt và say trái. Từ đó, ông mạnh dạn vay mượn vốn, đầu tư trồng cây bưởi da xanh trên toàn bộ diện tích ruộng của gia đình. Điểm nổi bật trong việc trồng  cây bưởi của ông Phùng Ngọc Chương là áp dụng tốt các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, hạn chế sử dụng phân thuốc hóa học, ưu tiên dùng phân bón hữu cơ, phân vi sinh cho cây bưởi. Đặc biệt, để cho vườn bưởi cho trái quanh năm, ông áp dụng biện pháp cắt tỉa cành, thay vì phải phun thuốc “xử lý” như nhiều nông dân khác. Phương pháp này, năng suất trái bưởi đạt cao, không làm ảnh hưởng môi trường, kéo dài tuổi thọ của cây. Vườn bưởi da xanh trồng theo hướng VietGap của ông Chương sau 3 năm cho thu hoạch rộ. Cứ nửa tháng thu hoạch một lần, với năng suất khoảng nửa tấn trái.  Do chất lượng trái bưởi đạt cao, nên thương lái đến tận khu vườn của ông để thu mua với giá cao hơn các vườn bưởi khác từ 2-3 nghìn đồng/kg.  Giá trái bưởi bán ra trung bình là 40 ngàn đồng/kg, vào thời điểm cận tết cổ truyền giá tăng lên đến 60 ngàn đồng/kg. Đề cập đến kỹ thuật trồng bưởi da xanh đạt hiệu quả cao, ông Phùng Ngọc Chương, chia sẻ: “Trồng bưởi thứ nhất khâu nước là quan trọng, thứ hai  là khâu chọn giống và thứ ba là khâu chăm sóc. Mình bón phân đừng bón phân hóa học nhiều, cây sau này mau bị xuống, bị khằn. Mình phải dùng phân hữu cơ, phân sinh học, rải từ 3-4 lần/năm để giữ  độ xốp và cải tạo đất”.

Từ nguồn vốn tích góp được từ 2 công bưởi da xanh, vợ chồng cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương sang nhượng thêm 2.000 mét vuông đất ruộng của người dân lân cận để tiếp tục trồng cây ăn quả này. Đến nay, vườn bưởi da xanh này có cây từ 5-7 năm tuổi, có cây đến gần 20 năm tuổi nhưng rất tốt tươi, trĩu quả. Từ vườn bưởi, mỗi năm gia đình ông có nguồn thu nhập trên 500 triệu đồng. Gần đây, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân huyện Châu Thành chọn làm “mô hình kiểu mẫu” giới thiệu cho nhiều đoàn khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm. Ông Đỗ Quang Vinh, Chủ tịch Hội Nông dân xã An Phước, nói: “Đối với các hộ dân trên địa bàn trồng bưởi da xanh thì mô hình trồng của chú Tám Chương rất đạt hiệu quả. Chú là một nông dân tiêu biểu để hội nông dân đề xuất về trên tặng danh hiệu nông dân sản xuất giỏi từ cấp huyện đến cấp tỉnh. Mô hình của chú đạt chất lượng, năng suất,  hiệu quả rất cao. Một năm, diện tích bưởi của chú đạt trên 28 tấn, cao hơn các hộ dân khác. Chú rất cần cù trong sản xuất, rất kỹ lưỡng trong sản xuất”.

Không chỉ tích cực chăm lo lao động sản xuất vươn lên làm giàu mà vợ chồng cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương còn là tấm gương trong lĩnh vực khuyến học, khuyến tài, và được công nhận gia đình hiếu học. Đến nay, 3 con của ông bà đều đã tốt nghiệp đại học; trong đó có 2 con trai đang làm việc ở các công ty của Nhật Bản với thu nhập trên 50 triệu đồng/tháng/ người.  Ông Võ Văn Minh, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre cho biết, ông Phùng Ngọc Chương là một hội viên cựu chiến binh rất tiêu biểu của địa phương, mà hội viên khác cần học hỏi noi theo: “Ông Phùng Ngọc Chương trồng bưởi thu nhập rất cao. Gia đình đồng chí đã nuôi 3 con ăn học, trưởng thành đang lao động tại Nhật Bản. Thu nhập của gia đình đ/c rất cao so với địa bàn xã An Phước. Ngoài công việc gia đình, đ/c Chương còn hỗ trợ cho địa phương làm cầu, đường mua tập viết, trao học bổng cho con của hội viên Cựu chiến binh nghèo.  Tấm gương này rất là tiêu biểu”.

Dù cuộc sống gia đình đã khá giả, nhưng cựu chiến binh Phùng Ngọc Chương vẫn chưa hài lòng với những gì đang có. Ông cho biết vừa sang nhượng thêm 2 nghìn mét vuông đất để tiếp tục trồng bưởi da xanh; đồng thời tích cực chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ các nông dân khác trồng bưởi theo chuẩn VietGap.

Người cựu chiến binh về địa phương đã phát huy tinh thần  “bộ độ cụ Hồ”,   bằng đôi tay, khối óc của mình  vượt qua gian khó, vươn lên làm giàu rất đáng được biểu dương và nhân rộng./.