Ninh Thuận tơợ đanh nắc tr’haanh lâng bh’rợ băn cừu. Cóh cr’chăl ahay, p’răng puýh đanh đươnh bhrợ rau zr’nắh k’đháp ooy bh’rợ pa dưr bh’rợ băn cừu đhị zr’lụ tỉnh tu ta bhúch bh’năn lâng đác ộm. Đoọng g’đéch đhr’năng cừu chêết tu ta bhúch bh’năn, bấc ngai băn nắc đơớh xăl đhăm ruộng ha roo lâng muy bơr chr’nóh cắh lấh liêm choom n’lơơng nắc chóh bhơi đươi dua ha bh’rợ b’băn, ting n’nắc, nắc chêếc bh’rợ p’xoọng chr’na n’cam đoọng pa dưr c’lơợng âng cừu. Băn cừu l’mặ tơợ hèm bia âng a noo Huỳnh Nguyên Đăng cóh chr’val Phước Thuận, chr’hoong Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận vêy ta lêy nắc bh’rợ liêm choom bhlâng, bhrợ đoọng ha cừu dưr váih liêm choom pa bhlâng, l’mặ cóh pazêng t’ngay hân noo p’răng puýh.

Ảnh minh họa: K.T

  Tơợ đanh đươnh, hèm bia vêy ta đươi cóh bh’rợ băn c’roóc, a óc, pa xiêr zên k’rong bhrợ lâng c’roóc, a óc dưr váih liêm, l’mặ đơớh. Tơợ pr’đơợ n’nắc, a noo Huỳnh Nguyên Đăng cóh chr’val Phước Thuận, chr’hoong Ninh Phước- Ninh Thuận ơy đươi dua hèm bia đoỌng băn cừu l’mặ. Cóh tr’nơớp, a noo băn 150 p’nong cừu l’mặ ting cơnh bh’rợ đoọng cha bhơi đh’rứah lâng hèm bia. Xang 3 c’xêê b’băn lêy, cừu âng a noo dưr váih liêm, doọ lấh crêê pr’lúh cr’ăy, clơợng tơợ 3 tước 4kg t’piing lâng bh’rợ băn cơnh ty đanh.

Tơợ rau liêm choom cóh tr’nơớp, a noo Đăng nắc bhrợ t’bhứah zr’lụ băn lâng t’bấc đợ p’nong cừu tơợ 150 p’nong tước 700 p’nong. Cóh ha y, a noo nắc bhrợ têng zr’lụ băn cừu l’mặ tơợ hèm bia k’dâng 3 r’bhâu p’nong, đoọng nhâm mâng đhị zr’lụ pa câl lâng bhrợ t’váih bh’rợ tr’nêng đoọng ha manuýh pa bhrợ. A noo Huỳnh Nguyên Đăng prá: “Ha dang liêm buôn nắc acu bhrợ bh’rợ n’nâu tước k’dâng 3 r’bhâu p’nong đoọng nhâm mâng vêy zập bơơn pa câl ooy thị trường. Rau bơr cậ nắc đươi đợ bh’năn u xưa âng cừu nắc acu bhrợ bơr a bóc băn axiu đoọng zập bêl cóh c’rol công cừu công cơnh tr’đuáh đớc bh’năn sạch, bh’năn u xưa n’nắc nắc acu băn a tứch, a đha lâng bơr a bóc axiu n’tốh, ha dzợ lâng đợ phân n’nâu nắc nhâm mâng lâng acu xoọc ch’mêết lêy chóh lâng r’véh sạch ooy Sài Gòn”.

Ting cơnh a noo Huỳnh Nguyên Đăng, bh’rợ băn cừu l’mặ tơợ hèm bia nắc bhrợ ha manuýh băn doọ lấh đươi ooy đhr’năng âng pleng k’tiếc; pa xiêr tơợ 50- 70% zên k’dua manuýh cắh bhơi lâng câl bh’năn n’cam; ting n’nắc, c’lơợng âng cừu dzoóc tơợ 20- 30% t’piing lâng băn cơnh ty đanh; xóc t’liir liêm lâng doọ buôn k’ăy luôn, tu cơnh đêếc nắc doọ lấh crêê pr’lúh. Tơợ rau liêm choom âng bh’rợ n’nâu, chr’val Phước Thuận, chr’hoong Ninh Phước xoọc xay moon đớc nắc bhrợ t’bhứah cóh prang chr’val đoọng đhanuôr ting bhrợ têng. T’coóh Lê Văn Duông, cán bộ nông nghiệp chr’val Phước Thuận, chr’hoong Ninh Phước – Ninh Thuận xay moon:  “Ha dang bhrợ t’bhứah bh’rợ băn cừu tơợ hèm bia n’nâu nắc k’miáh đhăm bhơi bấc pa bhlâng, tu xoọc đâu k’tiếc cóh đâu chóh bhơi xoọc m’bứi, nắc choom bhrợ t’bhứah bh’rợ băn cừu lâng hèm bia, tu bh’năn n’nâu liêm choom pa bhlâng, ha dang apêê đoo băn bấc, k’dâng tơợ 50, 30 p’nong nắc đợ đhăm ga mắc bhứah apêê đoo chóh bhơi cắh zập đoọng băn, tu cơnh đêếc nắc pay hèm bia n’nâu đoọng đoọng băn, rau liêm choom bấc pa bhlâng, đoọng p’xoọng bh’năn n’cam lâng đoọng l’mặ đơớh pa bhlâng”.

Bh’rợ đươi dua hèm bia cóh bh’rợ băn cừu l’mặ âng a noo Huỳnh Nguyên Đăng vêy ta lêy nắc muy c’lâng lướt t’mêê, đươi dua đợ bh’năn ơy vêy cóh vel đong, chr’nắp doọ lấh bấc, pa xiêr đhr’năng đươi dua bấc ooy bh’năn t’viêng, nắc cừu công váih liêm, clơợng đơớh, tơợ đêếc, chô đơơng rau liêm choom ooy kinh tế bấc pa bhlâng đoọng ha manuýh b’băn./.

Ninh Thuận: Làm giàu từ cách sử dụng hèm bia nuôi cừu vỗ béo

                                                                 Mộng Thu – Phan Thanh-Văn Cảnh 

Ninh Thuận từ lâu đã nổi tiếng với nghề chăn nuôi cừu. Thời gian qua, nắng hạn kéo dài ảnh hưởng đến phát triển chăn nuôi cừu trên địa bàn tỉnh do thiếu thức ăn và nước uống. Để tránh tình trạng cừu chết do thiếu thức ăn, nhiều người chăn nuôi đã chủ động chuyển đổi diện tích trồng lúa và một số cây trồng kém hiệu quả khác sang trồng cỏ phục vụ chăn nuôi, đồng thời, tìm cách bổ sung thức ăn tinh nhằm giúp tăng trọng lượng cừu. Chăn nuôi cừu vỗ béo từ hèm bia của anh Huỳnh Nguyên Đăng ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước –tỉnh Ninh Thuận được xem là mô hình mang tính đột phá, giúp cừu phát triển tốt, tăng trọng cao ngay trong mùa hạn. 

       Từ lâu, hèm bia được sử dụng trong chăn nuôi bò, heo, giúp giảm chi phí đầu tư và đàn bò, heo phát triển tốt, tăng trọng nhanh. Trên cơ sở đó, anh Huỳnh Nguyên Đăng ở xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước- Ninh Thuận đã áp dụng việc sử dụng hèm bia để chăn nuôi cừu vỗ béo. Ban đầu, anh nuôi 150 con cừu vỗ béo theo cách cho ăn cỏ kết hợp hèm bia. Sau 3 tháng nuôi thử nghiệm, đàn cừu của anh phát triển tốt, ít bị bệnh, trọng lượng tăng từ 3 – 4kg so với cách nuôi truyền thống.

      Từ thành công ban đầu, anh Đăng tiếp tục mở rộng trang trại và tăng số lượng cừu từ 150 con lên 700 con. Hướng đến, anh sẽ xây dựng một trang trại chăn nuôi cừu vỗ béo từ hèm bia khoảng 3.000 con, nhằm ổn định đầu ra và giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Anh Huỳnh Nguyên Đăng nói: “Nếu điều kiện thuận lợi thì mình sẽ làm mô hình này lên khoảng 3.000 con để ổn định cái nguồn cung cấp ra thị trường. Thứ hai mình sẽ tận dụng cái thức ăn thừa của con cừu thì mình sẽ làm hai ao cá để lúc nào trong chuồng cừu cũng có máng thức ăn sạch, thức ăn thừa đó mình sẽ nuôi gà, vịt và hai ao cá kia, còn cái lượng phân này nó rất ổn định và mình đang nghiên cứu trồng và cung cấp rau sạch ở trong Sài Gòn"

      Theo anh Huỳnh Nguyên Đăng, việc nuôi cừu vỗ béo từ hèm bia sẽ giúp người chăn nuôi ít phụ thuộc vào thời tiết; giảm 50 - 70% chi phí thuê nhân công cắt cỏ và mua thức ăn tinh; đồng thời, trọng lượng cừu tăng từ 20 – 30% so với cách nuôi truyền thống; lông bóng đẹp và hệ tiêu hóa phát triển tốt nên ít bị dịch bệnh. Từ thành công của mô hình này, xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước đang dự kiến nhân rộng ra địa bàn xã để bà con nông dân học tập, làm theo. Ông Lê Văn Duông, cán bộ nông nghiệp xã Phước Thuận, huyện Ninh Phước- Ninh Thuận nhận xét:“Nếu mà nhân rộng mô hình nuôi cừu từ hèm bia này thì nó tiết kiệm diện tích cỏ rất là nhiều, tại vì bây giờ đất ở đây trồng cỏ đang rất hiếm, nên nhân rộng mô hình nuôi cừu từ hèm bia, vì thức ăn này rất là tốt, vì nếu người ta nuôi với số lượng lớn, khoảng 50, 30 chục con thì diện tích người ta trồng cỏ không đủ cung cấp thì phải đi kiếm hèm bia này về cho cừu ăn rất là tốt, để phụ thức ăn tinh và cho tăng trọng rất là nhanh”

      Việc sử dụng hèm bia trong chăn nuôi cừu vỗ béo của anh Huỳnh Nguyên Đăng được xem là một hướng đi mới, tận dụng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương, có giá thành thấp, giảm phụ thuộc vào thức ăn xanh, nhưng cừu vẫn phát triển tốt, tăng trọng nhanh, qua đó, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi./.