Đha nuôr lâng pr’zớc da dêr! xang muy cr’chăl crêê đha nuôr col lơi đoọng xăl chóh tơơm táo lâng apêê tơơm chr’nóh n’lơơng, nâu câi, tơơm nho Ninh Thuận xoọc pa dưr k’rơ cớ. cắh dzợ  chóh ting cơnh la lêếh ma múuch, đha nuôr âi năl chóh bhrợ nho ting c’lâng têêm ngăn lấh, vêy c’lâng đanh mâng. Phóng viên Đài PRVN vêy bha ar xrắ “ Ninh Thuận pa dưr nhâm mâng tơơm nho”. Đha nuôr lâng pr’zớc đh’rứah xơợng:

T’coóh Nguyễn Văn Mọi ặt cóh chr’val Phước Thuận, chr’hoong Ninh Phước nắc muy đhị bấc ngai tr’nơợp chóh nho âng chr’val lâng âi vêy tước 30 c’moo ặt bhrợ. Công vêy bêl zr’nắh k’đháp, n’đhơ cơnh đêếc t’coóh công t’bhlâng mâng loom, n’jứah bhrợ n’jứah pa choom n’đắh khoa học kỹ thuật đoọng choom mặ ma mông lâng tơơm Nho. Tước nâu câi, t’coóh Nguyễn Văn Mọi  âi vêy muy bhương choh bhrợ nho bhứah ga mắc, đơơng đoọng n’đhơ nắc nho t’mêê lâng bấc bh’nơơn bhrợ têng tơợ nho tước thị trường. lấh đhị 1, 5 hecta chóh bhrợ nho têêm ngăn ting cr’noọ VietGAP, t’coóh dzợ vêy 10 hecta nang nho vệ tinh. Thương hiệu “ Nho Ba Mọi” âi vêy đhị dzoọng cóh thị trường lâng nang nho âng pr’loọng đong t’coóh nắc đhị lướt du lịch, đhị pa chắp ch’mêệt lêy âng apêê đong khoa học. t’coóh âi bhrợ t’váih bh’rợ tr’nêng têêm ngăn đoọng ha k’zệt ma nứih pa bhrợ đhị vel đong, zooi đoọng kỹ thuật lâng đươi dua bh’nơơn đoọng ha đha nuôr n’lơơng:

Cr’noọ têêm ngăn nắc râu apêê đoo moon pa bhlâng ha lêêng. Tu cơnh đêếc, n’đhơ k’đháp, n’đhơ cơnh đêếc acu pa chắp c’lâng lướt nâu câi nắc đoo VietGAP. Lâng bêl bhrợ VietGAP nắc râu âng ghít bhlâng râu mâng đanh âng chr’nắp bh’nơơn cóh thương trường, cắh vêy bh’rợ bêl đâu nắc 2 đồng, ra diu nắc xiêr 5 cắc. tu bêl bhrợ VietGAP nắc cắh muy ahêê zư đoọng ha ma nứih đươi dua nắc dzợ zư đoọng ha c’la hêê.

Thương hiệu nho Ninh Thuận bơơn năl tơợ đanh ặ, n’đhơ cơnh đêếc ta luôn lum bấc cr’chăl zr’nắh k’đháp. Bấc c’moo tơợ 1996 tước 1998, Ninh Thuận pa dưr k’rơ tơơm nho cơnh lâng 2.400 hecta lâng xang n’nắc đhăm chóh nho âi dưr bhứah. Tước c’moo 2009, prang tỉnh nắc dzợ lấh 550 hecta nho. Nâu câi, Ninh Thuận vêy 727 hecta nho, bh’nơơn 250 tạ/hecta, bh’nơơn 17 r’bhâu tấn… râu zr’nắh k’đháp âng tơơm nho bấc bhlâng nắc tu: bh’nơơn lâng chất lượng nho crêê xiêr đệ, râu đha rựt đha rắh n’đắh m’ma, bh’rợ đươi dua z’nươu zư lêy n’loong n’cuông, đươi dua phân bón cắh liêm crêê.

Tu cơnh đêếc, đoọng pa dưr thương hiệu nho Ninh Thuận, cr’chăl ha nua, Viện pa chắp ch’mêệt lêy Bông lâng pa dưr Nông nghiệp Nha Hó lâng Trung tâm p’too p’zương pa dưr tr’mông trt’mêếh pr’ặt tr’nợt trúih toor biển miền Trung âi k’rong pa chắp lêy bấc m’ma nho t’mêê liêm crêê lâng pr’đơợ k’tiếc k;bunh. Nâu câi Viện pa chắp ch’mêệt lêy Nha Hố zư đớc 131 m’ma nho âng cr’loọng k’tiếc k’ruung hêê lâng t’mật tơợ k’tiếc k’ruung n’lơơng, bơơn chơớih pay bhrợ t’váih muy bơr m’ma nhơ cha t’mêê lâng nho bhrợ a lắc đoọng t’bhứah. T’coóh Phạm Văn Phước, Giám đốc Trung tâm pa choom đoọng lâng pa dưr công nghệ, Viện pa chắp ch’mêệt lêy Bông lâng pa dưr nông nghiệp Nha Hố moon:

Cóh 131 m’ma n’nắc vêy dzợ vêy bấc m’ma choom p’rơơm. Lâng xang n’nắc ahêê vêy chơớih pay. Nâu đoo nắc cắh vêy đợ m’ma lai nắc đoo đợ m’ma nhân vô tính. Ha dang âi bơơn chơớih bhrợ nắc bêl  ra văng xay moon m’ma, ahêê vêy pa zum lâng apêê đơn vị vêy thẩm quyền đoọng khảo nghiệm, p’rơớt đoọng ha đha nuôr lâng bhrợ t’bhứah đhăm chóh.

Ting cơnh c’lâng qui hoạch pa dưr tơơm nho âng Ninh Thuận, tước c’moo 2020, đhăm chóh nho âng tỉnh nắc 2.500 hecta, bh’nơơn lấh 55 r’bhâu tấn, bh’nơơn bơơn lấh 270tạ/hecta. Cóh đêếc, tỉnh vêy k’rang tước bhrợ t’bhứah đhăm chóh nho bhrợ a lắc tước 20% đhăm chóh, đơơng âng tơơm nho dưr váih tơơm chóh bha lâng. Nâu câi Ninh Thuận xoọc k’rong bhrợ t’bhứah đhăm chóh nho đhị apêê zr’lụ k’tiếc bha đưn, âng zr’lụ tưới kênh Nam, Kênh Bắc, a bóc Lang Ra, Tân Giang, Sông Biêu…. Lâng c’xêê 7 ha y, tỉnh vêy bhrợ Festivel Nho lâng vang quốc tế Ninh thuận, đoọng bhrợ t’bhứah thị trường, chroi đoọng chơơc slêy c’lâng lướt ha bh’nơơn nho. T’coóh Châu Thăng Long, Phó giám đốc Sở nông nghiệp lâng PTNT Ninh Thuận moon:

Azi âi ch’mêệt lêy apêê zr’lụ k’tiếc liêm glặp lâng tơơm nho, k’rang tước pa chắp ch’mêệt lêy đươi dua khoa học kỹ thuật, m’ma nho liêm glặp, pa choom đoọng kỹ thuật liêm crêê cơnh lâng zấp râu k’tiếc, p’têệt lâng bh’rợ vel bhươl t’mêê đoọng k’rong bhrợ cơ sở hạ tầng. p’têệt lâng doanh nghiệp cóh đươi dua lâng p’ghít đợ zr’lụ nho têêm ngăn, bhrợ t’váih thương hiệu nho Ninh Thuận pa zum lâng bh’rợ zư nhâm râu ch’ol moon k’tiếc k’bunh âi bơơn xay moon.

âi z’lấh cắh năl dợ zr’nắh k’đháp, tơơm nho công dzợ xoọc pa cắh a đay nắc bh’nơơn bha lâng, liêm glặp bhlâng lâng pr’đơợ k’tiếc k’bunh âng Ninh Thuận. pa dưr nhâm mâng tơơm nho Ninh Thuận cắh muy nắc pa dưr muy râu t’nơơn cha p’lêê a năm, nắc dzợ chroi đoọng ooy bh’rợ xay trúih, pa dưr tr’mông tr’mêếh, pr’ặt tr’nợt, du lịch âng trúih k’tiếc muy p’răng lâng đhí n’nâu./.