Đhanuôr lâng pr’zợc chắp da dêr!

        Cóh pazêng c’moo a hay, chr’hoong k’coong da ding A Lưới, tỉnh TTHuế ơy pa gít bhiệc bhrợ pa dưr cr’noọ bh’rợ pa dưr tr’mung tr’méh, zooi đhanuôr r’dợ ta bil ha ul pa xiêr đha rựt. cóh đếêc, cr’noọ bh’rợ chóh prí đoọng pa câl, a crợơt lâng chóh crâng kinh tế nắc tợơp âng chô bh’nơơn têêm ngăn, pa dưr tr’mung tr’méh đoọng ha đhanuôr acoon cóh Vân Kiều, Pa Cô, Tà Ôi, Pa hy… cóh đâu. Kim Thu, PV Đài TNVN vêy bh’ar xrắ xay moon pazêng cr’noọ bh’rợ đoọng ta bil ha ul pa xiêr đha rựt vêy bh’nơơn đhị Alưới. đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah đương xâng:

        # Chr’val Hồng Thuỷ nắc muy cóh pazêng vel đong tr’nợơp âng chr’hoong A lưới âng đơơng m’ma prí ba lùn đoọng tợơp chóh. Xoọc đâu, prang chr’val vêy lấh 90% pr’loong đong đhanuôr xăl t’nơơm zứa, quế, tràm đoọng xăl chóh prí nâu. Tước Hồng Thuỷ t’ngay đâu, đhơ đhơ ooy cung lêy muy pr’hoọm t’viêng t’nơơm p’lêê, pazêng xe pa pậ lướt cóh c’lâng âng đơơng prí lâng zập râu chr’nóh chr’bếêt âng đhanuôr chóh bhrợ chô ooy xuôi pa câl. Ha dợ đhị chr’val Nyhâm vêy lấh 467 pr’loọng nắc ơy vêy tước lấh 400 pr’loọng chóh prí. Cóh đếêc, vêy 62 pr’loọng đong đha rựt vắ zên lấh 1 tỷ đòng đoọng k’rong chóh zêng cà phê lâng prí. T’coóh Hồ Viên Pưa, acoon cóh Tà Ôi ắt đhị vel A Hưa, chr’val Nhâm truíh: c’moo 2002, ting bhrợ têng cr’noọ bh’rợ chóh prí đoọng pa câl âng chr’hoong, pr’loọng đong t’coóh ơy tự k’rong zên câl m’ma chóh, phân  g’bur, chóh lấh 1000 m’bur prí. Lấh mơ, t’coóh dzợ chóh pa xoọng a rong, ah roo, keo lâng băn k’roọc. dáp lêy đhị m’bur prí nắc ơy âng chô bh’nơơn đoọng ha pr’loọng đong t’coóh k’zệt ức đồng zập c’moo. T’coóh Hồ Viên Pưa xay moon:

        M’bur prí nắc pr’loọng đong zi ơy chóh tợơ bấc c’moo đâu. Nâu kêi xpppck k’rang lêy lâng gốh pa câl đoọng liêm. A zi cung chóh bhrợ pa xoọng zập râu t’nơơm chr’nóh lơơng lâng băn t’rí k’roọc. prí ba lùn nắc chắt liêm đhị k’tiếc cóh zr’lụ nâu, prí cóh đâu pậ, , k’nuung dal-bấc pơơng, ma nuýh câl kiêng bhlầng, muy k’nuung pa câl tợơ 150-200 r’bhầu đồng. gốh pa câl prí t’luôn đhị c’xêê 5,6,7,8. cung vêy bh’nơơn prí lâng băn bh’năn âng chô nắc vêy zên chóh bhrợ đong ắt, câl xe máy, k’rang apêê ca coon cha học, tr’mung tr’méh têêm ngăn lấh lalăm a hay.

        ĐoỌng t’pấh apêê pr’loọng đong đhanuôr pa dưr kinh tế lâng cr’noọ bh’rợ chóh prí, chóh a crợơt, UBND chr’hoong A Lưới nắc ơy zúp zooi đhanuôr zên câl m’ma bh’năn băn, phân g’bur, đh’rứah pa zưm lâng apêê cơ quan chức năng pa choom đhanuôr cơnh chóh băn, bhrợ têng. Lâng m’bur prí, chr’hoong A Lưới nắc zooi đhanuôr chóh 4.500 đồng/1 m’bur. Pazêng pr’loọng tự bơơn m’ma chóh nắc zooi 7ức đồng/ha. Đươi vêy cơnh đếêc,bhươn prí âng đhanuôr ha dưr liêm, doó lấh bha ruy pa hư. Muy hecta prí k’rang lêy liêm nắc âng chô bh’nơơn zập c’moo tợơ 50-60 ức đồng. đh’rứah lâng prí nắc bhiệc pa dưr chóh t’nơơm a crợơt đhăm k’tíư cung bơơn chr’hoong A Lưới pa gít lêy. Xoọc đâu, t’nơơm a crợơt ơy bơơn chóh bhrợ đhị bấc chr’val lâng đhăm  bhứah lấh 1.300ha, cóh đếêc k’nặ 400ha ơy bơơn pa câl. Đhăm crâng kinh tế cung dưr bấc ting c’moo, tước c’moo đâu ơy bơơn 10.000ha,chroi k’rong bhiệc pa dưr dal bh’nơơn bh’rợ, têêm ngăn tr’mung tr’méh đoọng ha đhanuôr. T’coóh Hồ Bá Bình, Chủ tịch UBND chr’val Hồng Thủy đoọng năl:

        Cóh vel đong pazêng đhăm chóh prí nắc 23,9ha.Lấh mơ đhanuôr dzợ chóh crâng pa dưr tr’mung tr’méh. Chóh prí âng chô bh’nơơn lilêm dal, chroi k’rong pa dưr têêm ngăn tr’mung tr’méh âng đhanuôr. Chóh muy c’moo nắc choom gốh pa câl. Đhị Hồng Thuỷ pr’loọng chóh bấc tước2-3 r’bhầu m’bur, pr’loọng chóh m’bứi bhlầng nắc cung 2-3 ha riêng m’bur bêl bhrợ têng cr’noọ bh’rợ chóh prí nâu chr’val cung ơy pazưm lâng Phòg Nông nghiệp pa choom cơnh chóh bhrợ đoọng ha đhanuôr bhrợ têng. Ha y nắc a zi k’đươi đhanuôr chóh t’bhứah đoọng pa dưr dal bh’nơơn.

        Pazêng c’moo chô ooy đâu, đhanuôr zập acoon cóh m’bứi ma nuýh chr’hoong ALưới, tỉnh TTHuế ơy lơi c’lâng bh’rợ bhrợ têng cắh liêm cơnh ty đanh a hay. Đhanuôr ơy năl đươi dua râu liêm choom âng khoa học kỹ thuật bhrợ têng vêy âng chô bh’nơơn, chớih pay râu m’ma, chr’nóh liêm glặp lâng pr’đợơ lâng kinh nghiệm truyền thống âng zập acoon cóh. UBND chr’hoong A lưới cung pa dưr c’lâng bh’rợ Nhà nước zooi m’pâng đắh m’ma lâng pazêng phân bón, mơ dzợ nắc k’đươi đhanuôr chroi k’rong đoọng đh’rứah pa xiêr đha rựt. chr’hoong pa zay zập c’moo chóh t’mêê 200ha a crợơt, 150ha prí đoọng pa câl lâng 1000ha crâng kinh tế, đh’rứah xay moon, k’đươi đhanuôr k’rong k’rang lêy đoọng pa dal bh’nơơn bh’rợ tợơ apêê cr’noọ bh’rợ nâu. T’coóh Hồ Văn Ngưm, PCT UBND chr’hoong A Lưới, tỉnh TTHuế đoọng năl:

         5 c’moo nắc ky, chr’hoong A Lưới vêy c’lâng bh’rợ pa dưr chóh t’nơơm a crợơt đhăm k’tứi. chr’hoong cung ơy bơơn tỉnh đoọng quy hoạch lâng cr’noọ bh’rợ pa dưr t’nơơm a crợơt. Lâng m’bur prí đoọng pa câl, chr’hoong ơy chóh 400ha, zập ha cung âng chô bh’nơơn ợơ 50-60 ức đồng.Nâu đoo nắc bh’nơơn bh’rợ liêm, bhr váih bh’nơơn têêm ngăn đoọng ha đhanuôr acoon cóh m’bứi ma nuýh. Cr’chăl ha y, chr’hoong cung bhrợ ta bhứah cớ đhăm chóh prí, chr’hoong cung k’đươi cán bộ lướt ch’mếêt lêy thị trường đoọng zúp đhanuôr vêy đhị pa câl têêm ngăn. Crâng kinh tế cung pa dưr t’váih bhiệc bhrợ đoọng ha đhanuôr.

        Tợơ bhiệc xay bhrợ zập cr’noọ bh’rợ pa dưr tr’mung tr’méh liêm glặp, chr’hoong A Lưới ơy r’dợ pa dưr tr’mung tr’méh đoọng ha đhanuôr, đợ pr’loọng đong đha rựt prang chr’hoong ơy xiêr dzợ 11,6%. Đhanuôr zập acoon cóh đhị zr’lụ da ding đắh Tây tỉnh TTHuế ơy t’bil h’ul pa xiêr đha rựt, bấc pr’loọng đong z’lấh, pa zay bhrợ têng cớ đoọng ha dưr đấh mơ cóh xuôi./.