Thương binh Đinh Văn Trua, ặt đhị vel Gò Chè, chr’val Long Môn, chr’hoong Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi nắc muy cóh pazêng ma nuýh tợơp lướt bhrợ cóh pa dưr pr’ặt tr’mông âng vel đong. Bêl apêê xay moon tước ma nuýh thương binh nâu nắc pa chắp tước bh’rợ pa dưr băn a xiu cóh đác k’ruung đhị zr’lụ da ding k’coong âng chr’hoong Minh Long. Chiến tranh ơy bhrợ đoọng ha tr’pang dzung âng t’coóh Đinh Văn Trua căh dzợ liêm. Ha dợ z’lấh k’đháp k’ra, t’coóh Trua tước apêê vel đong lơơng đoọng pa choom bhrợ đoo bh’rợ vêy đơơng chô bh’nơơn liêm dal, đoong chô đươi dua đhị vel bhươl đay. T’coóh Đinh Văn Trua đoọng năl, bêl đoọng cr’noọ bh’rợ băn a xiu đác k’ruung đhị bhươn a bóc đong đay, bấc ngai dzợ cắh ơy pân bhrợ. Tợơ lấh cr’chăl băn, bh’nơơn đơơng chô z’zăng. Chr’nắp bhlầng nắc vêy đợ chr’na bh’năn đhị đếêc, a xiu t’mêê doó dzợ apêê tợơ xuôi đấc pa câl. Tước nâu kêi, zr’lụ băn a xiu cóh a bóc đác k’ruung bhứah 7ha, bấc bhlầng đhị chr’hoong da ding k’coong âng tỉnh Quảng Ngãi. Muy dáp lêy đhị Gò Chè nắc ơy vêy 115 pr’loọng đong đha nuôr pếch a bóc băn a xiu. Thương binh Đinh Văn Trua đoọng năl, đươi vêy băn a xiu đác k’ruung nắc đhị zập cr’chăl Tết, đhanuôr cóh đâu pa câl pay zên câl pr’đươi pr’dua cóh đong, vêy ngai dưr ca van đươi tợơ băn a xiu. “A cu pa choom ting cơnh A va Hồ nắc lêy pa zay bhrợ têng cha đoọng choom, lấh mơ apêê lơơng cóh vel, bhrợ xr’mil đoọng ha đhanuôr vel bhươl. A đay choom bhrợ têng cha bhrợ têng vel bhươl t’mêê lâng nắc năl bhrợ pa dưr pr’loọng đong đoọng dưr ca van ca bhộ”.

Tợơ bêl ơy bơơn k’điêl, căh ặt zâng lâng rau đha rựt đha rắh, thương binh Đinh Văn Nhành ặt đhị chr’val Long Mai, chr’hoong Minh Long pa zay bhrợ têng cha cóh đhăm k’tiếc âng vel đong. A noo Nhành xay moon: lêy cóh vel đong bấc bôl da ding, bấc clung pậ bhứah liêm crêê đoọng pa dưr bh’rợ băn bh’năn, pa bhlầng nắc băn t’rí tu cơnh đếêc nắc a noo xay lâng pr’loọng đong k’rong ma nuýh bhrợ têng đoọng đơơng chô bh’nơơn tệêm ngăn ha pr’loọng đong. Pa zay z’lấh k’đháp zr’nắh, a noo Nhành chếêc năl, pa choom kinh nghiệm tợơ apêê cr’noọ bh’rợ lâng đươi dua kỹ thuật t’mêê đhị bh’rợ k’rang lêy cr’năn t’rí âng pr’loọng đong. Tước nâu kêi, cr’năn t’rí âng pr’loọng đong anoo nắc ơy vêy k’nặ 10 p’nong. Prá xay đăh kinh nghiệm tợơ apêê cr’nọo bh’rợ lâng đươi dua rau liêm t’mêê đhị k’rang lêy cr’năn k’roọc âng pr’loọng đong, a noo Đinh Văn Nhành đoọng năl: Đọong băn k’roọc c’rơ, c’rọol bh’năn nắc lêy bhrợ đoọng nhâm mâng “ha ọt ngăn, cha noọng áih mát”. Đh’rứah lâng đếêc, a noo dzợ chóh pa xoọng bhơi đoọng t’bấc chr’na bh’năn ha t’rí, pa bhlầng nắc tiêm phòng zập zêng lâng lêy cha mệêt c’rơ âng t’rí. Tu cơnh đếêc, n’đhơ nhiệt độ xiêr ếp căh cợ puíh ha dợ nắc vêy đợ chr’na bh’năn k’rong đớc lâng c’rọol bh’năn bơơn ta bhrợ liêm mâng nắc cr’năn t’rí âng pr’loọng đong a noo c’rơ liêm.“Apêê pr’loọng đong băn t’rí đhị đâu nắc ta luôn ca ay bấc ha dợ pr’loọng đong cu t’rí rứah coon n’đoo cung ma mông lứch doó pr’lúh cr’ay rau rị”. Thương binh Đinh Văn Nhành đoọng năl.

Pazêng thương binh đhị chr’hoong Minh Long bhrợ cha choom tợơ pazêng cr’noọ bh’rợ lalay cơnh. Đhơ cơnh đếêc, rau mr’cơnh lâng apêê nắc năl ha dưr, doó đương g’nưm ooy rau zúp zooi âng nhà nước. T’coóh Đinh Ê Hoàng, Chủ tịch UBND chr’val Thanh An, chr’hoong Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi đoong năl, pazêng thương binh nắc ma nuýh bhrợ xr’mil cóh zập bh’rợ thi đua chắp kiêng k’tiếc k’ruung đhị vel đong. “Lâng pr’loọng đong chính sách apêê k’rang lêy bấc pa bhlầng lâng apêê tự năl, tu nâu đoo nắc pazêng ma nuýh vêy c’rơ g’lếêh, ta luôn pa zay đoọng pa xiêr đha rựt. Lêy pa zêng nắc pr’ặt tr’mông âng apêê z’zăng ca van”.

Pazêng ma nuýh lính a va Hồ đhị chr’hoong Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi muy cr’chăl grơơ k’rơ cóh tr’zêl tr’panh lâng a rọp, nâu kêi bơơn pa dưr cóh lang tệêm ngăn, bhrợ pa dưr pr’ặt tr’mông t’mêê, chroi k’rong bhrợ pa dưr vel đong k’tiếc k’ruung ting t’ngay ting dưr liêm ca van./.

(Ảnh: CongthongtinhuyenMinhLong.gov)

        Những thương binh làm kinh tế giỏi ở huyện miền núi Minh Long

                             CTV Anh Vinh

Trong chiến tranh, họ là những chiến sĩ xông pha trên trận mạc. Đất nước hòa bình, những người lính trở về mang trong mình những thương tật, di chứng của chiến tranh, nhưng họ đã biết vươn lên, vượt qua khó khăn, chiến thắng bệnh tật để làm kinh tế ngay trên mảnh đất quê hương mình.

Thương binh Đinh Văn Trua, ở thôn Gò Chè, xã Long Môn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những người đi đầu trong phát triển kinh tế của địa phương. Khi người ta nhắc đến người thương binh này là nghĩ ngay đến việc phát triển mô hình nuôi cá nước ngọt ở vùng cao của huyện Minh Long. Chiến tranh đã làm cho đôi chân của ông Đinh Văn Trua không còn lành lặn. Nhưng vượt qua khó khăn, ông Trua lặn lội các địa phương khác để học hỏi những mô hình sản xuất đem lại hiệu quả kinh tế cao, để về áp dụng ở trong làng mình. Ông Đinh Văn Trua cho biết, khi đưa mô hình nuôi cá nước ngọt ngay tại vườn ao của mình, nhiều người còn nghi ngờ. Nhưng rồi sau thời gian thả nuôi, hiệu quả kinh tế đem lại rõ rệt. Đặc biệt là có nguồn thức ăn tại chỗ, con cá tươi không còn theo chân người đi buôn từ đồng bằng đem lên. Đến nay, vùng nuôi cá nước ngọt ở hai thôn Gò Chè và Gò Nay có 225 hộ nuôi trên diện tích mặt nước rộng 7ha, cao nhất các huyện miền núi của Quảng Ngãi. Chỉ tính riêng ở Gò Chè đã có 115 hộ dân đào ao nuôi cá. Thương binh Đinh Văn Trua cho biết, nhờ nuôi cá nước ngọt mà vào dịp Tết, bà con nơi đây còn bán cho thương lái lấy tiền mua sắm vật dụng trong gia đình, có người khá lên nhờ nuôi cá. “Mình học tập theo Bác Hồ là mình phải biết làm ăn giỏi hơn dân làng, gương mẫu với dân làng. Mình phải biết làm ăn xây dựng thôn mới, và mình phải biết xây dựng gia đình để mình trở nên giàu có”.

Sau khi xây dựng gia đình, không bằng lòng với cái nghèo, thương binh Đinh Văn Nhành ở xã Long Mai, huyện Minh Long quyết tâm lập nghiệp trên chính mảnh đất quê hương. Anh Nhành chia sẻ: nhận thấy địa hình của xã chủ yếu là đồi núi, nhiều đồng bãi tự nhiên rất thích hợp để phát triển nghề chăn nuôi gia súc, đặc biệt là việc chăn nuôi trâu nên anh đã bàn bạc cùng gia đình tập trung nhân lực, vật lực đầu tư để đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình. Cần cù, chịu thương chịu khó, anh Nhành tích cực tìm hiểu, học tập kinh nghiệm từ các mô hình và mạnh dạn áp dụng kỹ thuật mới vào việc chăm sóc đàn trâu của gia đình. Đến nay đàn trâu của gia đình anh đã có gần 10 con. Chia sẻ về kinh nghiệm để duy trì và phát triển quy mô đàn trâu, anh Đinh Văn Nhành cho biết: Để nuôi trâu khỏe, chuồng trại phải kiên cố đảm bảo "đông ấm, hè mát".  Bên cạnh đó anh còn trồng cỏ để chủ động nguồn thức ăn cho trâu, đặc biệt thực hiện tiêm phòng đầy đủ và theo dõi thường xuyên sức khỏe của đàn trâu. Chính vì vậy, mặc dù nhiệt độ xuống rất thấp hay nóng bức nhưng nhờ có nguồn thức ăn dự trữ và chuồng trại được che chắn cẩn thận nên đàn trâu của gia đình anh vẫn khỏe mạnh. “Mấy hộ nuôi trâu ở đây thường đau ốm nhiều nhưng gia đình tôi trâu đẻ con nào sống con đó nhưng không bệnh tật”. Thương binh Đinh Văn Nhành cho biết.

Những thương binh ở huyện Minh Long làm kinh tế giỏi từ những mô hình khác nhau. Tuy nhiên, điểm giống nhau đối với họ chính là biết vươn lên, không trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước. Ông Đinh Ê Hoàng, Chủ tịch UBND xã Thanh An, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, những thương binh là tấm gương đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước ở địa phương. “Đối với gia đình chính sách họ rất quan tâm và họ tự ý thức được  bởi vì đây là những người có công, luôn luôn phấn đấu để giảm nghèo. Nhìn chung đời sống của họ tương đối  khá giả”.

Những người lính Cụ Hồ ở huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi một thời oanh liệt trong kháng chiến, giờ đây được phát huy trong thời bình xây dựng cuộc sống mới, góp phần xây dựng quê hương đất nước ngày thêm đẹp giàu./.