Tợơ đanh a hay, đhanuôr tỉnh Bắc Kạn ơy lêy píh ngam, tắc nắc p’lêê cr’van âng vel đong. Nâu đoo cung nắc râu t’nơơm chóh bha lầng zooi đhanuôr ta bil ha ul pa xiêr đha rựt lâng choom pa dưr ca van. C’nắt t’ruíh “ jưn jứah xay moon h’cơnh choom bhrợ cha” t’ngay đâu, đhanuôr lâng pr’zợc đh’rứah chấc năl đắh pa dưr kinh tế tợơ píh ngam, tắc ấ!

        Bêl đhí hânnoo Đông Bắc chô đắh da ding k’coong Bắc Kạn, nắc cung bêl đhanuôr cóh đâu tợơp moót hânnoo pếêh bơơn píh ngam, tắc. Pazêng p’lêê píh ngam t’mêê, đoọm bơơn đhanuôr pa câl bấc ơl, t’pấh râu pa gít âng t’mooi tước lâng Bắc Kạn móot cr’chăl nâu.

        Zr’lụ chóh tắc Quang Thuận tr’haanh bhlầng ch’ngai tợơ thị xã Bắc kạn lấh 10 cây số. cr’chăl t’ngay đâu, truíh c’lâng 257, k’rong bấc ơl râu râu xe âng apêê k’rong câl. Apêê tôm pa liêm đhị zập thùng xốp, pa dzoóc ooy xe ô tô, xe máy xang nắc đơơng tước apêê tỉnh đăn đếêc. A noo Trịnh Quang Thành, muy ch’nắc buôn lướt k’rong câl đhị tỉnh Thái Nguyên đoọng năl: Tắc Bắc Kạn nắc p’lêê chr’nắp yêm âng vel đong, p’lêê pậ, k’đóh doó cợơng, bấc đác, yêm ngam, chr’nắp bhlầng âng p’lêê tắc nâu đoo nắc chóh bhrợ cơnh kinh nghiệm âng đhanuôr acoon cóh, doó phun za nươu tr’hau, đươi vêy đếêc nắc bấc ngai kiêng đươi dua.  Tu cơnh đếêc nắc cứ moót hânnoo, a noo Thành đấc ooy Bắc Kạn ca c’xêê đoọng k’rong câl p’lêê tắc. apêê k’rong câl vêy xe nắc mặ câl k’tấn p’lêê tắc đoọng đơơng pa câl ooy k’tiếc k’ruung Trung Quốc, cắh cợ pa xiêr ooy Hà Nội. a noo Thành truíh:

        Zập đoo c’moo tước hânnoo nắc a cu cung lướt k’rong câl lấh 3 c’xêê cóh đâu, zập t’ngay 1-2 chu lướt. đhanuôr đhị Thái Nguyên, apêê kiêng cha p’lêê tắc nâu, a zi buôn pa câl p’lêê tắc nâu a năm, tu cơnh đếêc nắc a cu lướt 2 chu. Cơnh đhị t’ngay đau, lướt tợơ 5h ra diu, nắc muy chu xe chô bêl 10h, nâu kêi nắc g’lúh lướt thứ 2, a cu âng chô đh’rứah pa câl zêng đoọng ha pân lơơng, đh’rứah pa câl l’léh.

        Đh’rứah lâng pa câl k’rong đoọng ha pêê a đhuốc k’rong câl, đhanuôr Bắc Kạn âng p’lêê tắc pa câl la léh đhị apêê chợ cóh tỉnh. Tợơ ra diu tước hi bu, cóh zập c’lâng lướt, đhơ đhơ ooy cung vêy đhanuôr pa câl p’lêê tắc. tợơ pazêng zr’lụ bhrợ têng, đhanuôr âng đơơng pa câl p’lêê tắc cung bấc ơl, râu bhuihar nắc bơơn lêy n’léh cóh móh mắt âng pêê tu c’moo đâu nắc píh vêy bơơn hânnoo. A noo Ma Văn Cương, vel Nà Thoi, chr’val Quang Thuận, chr’hoong Bạch Thông đoọng năl:

        Tước hânnoo bơơn pếêh p’lêê tắc đhanuôr bhui har pa bhlầng, tự hào tu vel đong âng đayvêy p’lêê píh ngam, p’lêê tắc zúp zooi pa dưr tr’mung tr’méh, cơnh đhị vel Nà Thoi vêy ngai pr’loọng đong bơơn lấh 20 ức đồng/muy ch’nắc đhị muy c’moo, pr’loọng đong zi c’moo đâu cung cơnh đếêc. Đhanuôr cóh đâu bấc ngai vêy tr’mung tr’méh ha dưr liêm, zăng ca van, tu lấh mơ bhrợ têng ha rêê đhuốch, băn bh’năn  nắc t’nơơm tắc nắc đoo chr’nóh đơ bhlầng .

        Bạch Thông nắc chr’hoong chóh bấc p’lêê tắc cóh tỉnh Bắc Kạn, pa bhlầng nắc k’rong đhị chr’val Quang Thuận, đhăm chóh p’lêê tắc dâng 400ha, pay lấh 40% đhăm chóh tắc âng prang tỉnh. Cóh đâu, p’lêê tắc bơơn pa trơơi m’ma đoọng chóh đhị apêê vel đong lơơng. T’coóh Cao Xuân Lãng, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Quang Thuận đoọng năl: dáp lêy đhị c’moo đâu, đựo p’lêê tắc âng chr’val Quang Thuận bơơn dâng 3000 tấn, chr’nắp bơơn 32 tỷ đồng. đhanuôr cóh vel đong ơy năl gít. Tu cơnh đếêc, apêê pr’loọng đong zêng pa gít tước bh’nơơn, đoọng têêm ngăn uy tí p’lêê nâu. T’coóh Cao Xuân Lãng moon:

        C’moo 2014, vêy râu tr’xăl bấc, pa bhlầng nắc lâng pazêng pr’loọng đong cóh vel bhươl. Apêê năl gít t’nơơm píh ngam, t’nơơm tắc nắc râu t’nơơm đoọng ta bil ha ul pa xiêr đha rựt. Tước nâu kêi, 95% apêê pr’loọng zêng vêy bhươn cha p’lêê. K’dâng lêy zập pr’loọng đong vêy 1,2ha t’nơơm tắc. vêy pazêng pr’loọng bơơn tợơ 5-600 ức đồng, ting ch’năc ma nuýh nắc 25 ức đồng muy ch’nắc, bấc lấh c’moo 2013.
        Pazêng c’moo hay, t’nơơm tắc ơy zúp đoọng ha k’riêng pr’loọng đong đhanuôr đhị tỉnh Bắc Kạn z’lấh đha rựt lâng pa dưr ca van. T’coóh Đặng Văn Sơn, PGĐ Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Kạn đoọng năl: Nghị quyết Đại hội Đảng bộ g’lúh 10 âng tỉnh ơy xay moon gít, lâng bhiệc pa dưr nông lâm nghiệp, t’nơơm tắc, píh ngam nắc râu t’nơơm ta bil ha ul pa xiêr đha rựt, tu cơnh đếêc nắc tỉnh Bắc Kạn đươi dua râu liêm choom âng KHKT cóh bhiệc chóh bhrợ, pa trơơi m’ma chóh, pa dưr đhăm chóh cóh vel đong tỉnh Bắc Kạn 200 chu cóh 10 c’moo hay.

        Lâng t’nơơm píh ngam, t’nơơm tắc âng Bắc Kạn, bhiệc zư chr’nắp tr’haanh nắc lêy vêy râu k’đhợơng lêy m’ma chóh, bơơn năl nắc crêê râu t’nơơm bơơn xay moon nắc liêm crêê, đoọng pa trơơi m’ma lâng pa choom cơnh chóh bhrợ, zư lêy pr’đớc tr’haanh, lêy bhrợ  h’cơnh đoọng k’đhợơng lêy bh’nơơn liêm. Tước nâu kêi, đhăm chóh ơy lấh 1 r’bhầu 500ha, đhơ cơnh đếêc nắc dâng 1000ha ơy âng chô p’lêê, bh’nơơn lấh 10 tấn/ha, chr’nắp zên dâg 300 ức đồng, nâu đoo nắc bh’nơơn bh’rợ dal bhlầng, tu cơnh đếêc nắc đhanuôr pa zay chóh bhrợ.

        XoỌc đâu t’nơơm píh ngam, t’nơơm tắc váih nắc t’nơơm chr’nóh ha lầng cóh Dự án quy hoạch t’nơơm chóh bha lầng âng tỉnh Bắc Kạn cr’chăl c’moo 2008-2015, đh’rứah nắc pa trơơi m’ma chóh lâng pa choom cơnh chóh bhrợ tợơ cr’noọ bh’rợ đoọng tợơp chóh tước bêl đoọng chóh zập ooy. Nâu đoo nắc c’lâng bhrợ têng lêy t’hước âng chô bh’nơơn lalua ta níh, zooi đhanuôr cóh đâu r’dợ têêm ngăn tr’mung tr’méh, z’lấh đha rựt lâng bhrợ pa dưr ca van./.