Lâng c’lâng bh’rợ pa dưr đanh zr’lụ zập râu  píh ting c’lâng VietGap cóh pazêng c’moo đăn đâu, chr’hoong Phù Yên, tỉnh Sơn La ơy bơơn pa dưr cóh pazêng zr’lụ bha lầng âng  píh xay moon ghít chr’nắp tr’haanh lâng ma nuýh đươi dua, âng chô bh’nơơn liêm dal đoọng ha đhanuôr.

            Pr’loọng đong t’coóh Đỗ Văn Ich, chr’val Mường Thái, chr’hoong Phù Yên nắc muy cóh pazêng pr’loọng đong chóh píh tr’nợơp âng chr’hoong Phù Yên. C’moo 2001, t’coóhIch chóh bơr pêê t’nơơm píh Đường cóh bhươn đong, đhị bơr pêê c’moo t’tun nắc lêy cóh đâu k’tiếc bh’đưn lâng pleng k’tiếc liêm choom đoọng chóh píh nâu, năc t’coóh Ich ơy k’rong chóh bhrợ píh Đường. Tước nâu kêi, pr’loọng đong t’coóh ơy vêy 2ha píh Đường lâng tiêu chuẩn VietGap, âng chô bh’nơơn 1 tỷ đồng/c’moo. T’coóh Đỗ Văn Ich, Chủ nhiệm Hợp tác xã Văn Phúc Yên, chr’val Mường Thải, chr’hoong Phù Yên, tỉnh Sơn La đoọng năl:

            Bh’nơơn bơơn cóh cr’chăl nâu nắc pr’loọng đong zi bhui har pa bhlầng, bh’nơơn âng chô bấc bhlầng t’ping lâng bhrợ bhơi ra véh lơơng. Cóh cr’chăl ha y nắc pr’loọng đing zi chóh ta bhứah cớ píh nâu đoọng t’bấc bh’nơơn lấh mơ dzợ đhị zập c’moo.

            Ting cơnh t’coóh Cầm Ngọc Liên, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp lâng pa dưr pa xớc vel bhươl chr’hoong Phù Yên, bh’nơơn kinh tế tợơ t’nơơm píh âng chô nắc liêm dal bhlầng, lâng pazêng pr’loọng chóh píh đanh c’moo nắc choom âng chô bh’nơơn lấh 400 ức/ha, ha dợ lâng pazêng pr’loọng đong t’mêê chóh nắc âng chô tợơ 200-250 ức/ha. ĐoỌng zooi đhanuôr choom xay moon, pa cắh pr’đươi liêm choom lấh, t’coóh Cầm Ngọc Liên đoọng năl:

            ĐoỌng xay moon pr’đươi nâu tước lâng ma nuýh đươi dua liêm choom lấh mơ nắc phòng nông nghiệp xay moon lâng bhr’cộ chr’hoong nắc đoọng bhrợ têng cớ apêê bh’rợ xay moon, đh’rứah nắc t’đang tr’moóh, pazưm lâng apêê cơ quan chức năng đoọng bhrợ têng bhiệc bhrợ pa dưr ch’ol địa lý tước bhiệc bhrợ pa dưr chr’nắp tr’haanh đoọng ha t’nơơm cha p’lêê, lâng t’nơơm píh âng zr’lụ Mường nâu.

            XoỌc đâu, cóh vel đong chr’hoong Phù Yên vêy dâng 170ha t’nơơm cha p’lêê, cóh đếêc bấc bhlầng nắc t’nơơm píh Đường, píh vinh, píh ngam… cr’noọ bh’rợ chóh píh ơy âng chô bh’nơơn liêm dal, bhrợ t’bhứah c’lâng ha dưr  kinh tế đanh đươnh đoọng ha đhanuôr chr’hoong Phù Yên. Pa căn Đinh Thị Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Phù Yên, tỉnh Sơn La đoọng năl:

            Cóh cr’chăl ha y nắc chr’hoong moon đớc bhrợ ta bhứah đhăm t’nơơm cha p’lêê ting cơnh quy hoạch đhị apêê chr’val zr’lụ Mường; râu bơr nắc t’hước đoọng ha đhanuôr t’váih  p’lêê liêm sạch doó váih za nươu; râu pêê nắc t’váih chr’năp píh âng Phù Yên đoọng xay moon đoọng ha ma nuýh đươi dua năl tước píh Phù Yên.

            Đhị chr’hoong Phù Yên, t’nơơm píh âng chô bh’nơơn liêm dal lấh t’ping lâng pazêng t’nơơm công nghiệp lơơng, t’váih c’lâng ha dưr kinh tế đanh mâng đoọng ha đhanuôr. Đhơ cơnh đếêc nắc bhiệc cắh ơy vêy chr’nắp tr’haanh nắc bhrợ c’lâng pa câl cắh ơy lalua tệêm ngăn. Tu cơnh đếêc nắc chính quyền vel đong xoọc bhrợ têng apêê bh’rợ đoọng bhrợ pa dưr chr’nắp tr’haanh đoọng ha píh Phù Yên, zooi đoọng ha đhanuôr tệêm ngăn bhrợ ta  bhứah đhăm chóh, cung cơnh tệêm ngăn kinh tế đanh đươnh./.

CAM VÀNG TRÊN ĐẤT PHÙ YÊN

Với định hướng phát triển vùng cam, quýt theo hướng VietGap, trong những năm gần đây, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La đã phát triển những vùng trọng điểm cam, quýt khẳng định được thương hiệu với người tiêu dùng, đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

  Hộ gia đình ông Đỗ Văn Ích, xã Mường Thải, huyện Phù Yên là một trong những hộ gia đình trồng cam đầu tiên của huyện Phù Yên. Năm 2001, ông Ích trồng vài cây cam Đường trong vườn nhà, sau vài năm nhận thấy nơi đây có đất đồi và khí hậu phù hợp, nên ông Ích đã mạnh dạn đầu tư vào mô hình trồng cam Đường. Đến nay gia đình đã có 2 héc ta cam Đường với tiêu chuẩn VietGAP, cho thu nhập gần 1 tỷ đồng /năm. Ông Đỗ Văn Ích, Chủ nhiệm hợp tác xã Văn Phúc Yên, xã Mường Thải, huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La nói:

Kết quả thu hoạch trong thời gian bây giờ thì gia đình rất phấn khởi, nó thu nhập hơn rất nhiều so với các loại hoa màu khác. Trong thời gian tới thì gia đình vẫn duy trì và mở rộng cái diện tích cam để tăng thêm thu nhập hàng năm.)

Theo ông Cầm Ngọc Liên, Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phù Yên, hiệu quả kinh tế từ cây cam mang lại là rất cao, đối với những hộ trồng cam lâu năm có thể thu lãi hơn 400 triệu/ 1 héc ta, còn đối với những hộ mới trồng có thể thu nhập từ 200 - 250 triệu/ 1 héc ta. Để giúp bà con có thể quảng bá sản phẩm tốt hơn, ông Cầm Ngọc Liên cho biết:

Để giới thiệu sản phẩm này đến với người tiêu dùng được tốt hơn, thì phòng nông nghiệp sẽ tiếp tục tham mưu với lãnh đạo huyện để tiếp tục thực hiện chương trình quảng bá sản phẩm đồng thời liên hệ, phối hợp với các cơ quan chức năng để thực hiện cái việc xây dựng chỉ dẫn địa lý tiến tới xây dựng thương hiệu cho cây ăn quả, đối với cây cam của vùng Mường này).

Hiện nay trên địa bàn huyện Phù Yên có khoảng 170 héc ta cây ăn quả có múi, trong đó chủ yếu là cây cam Đường, cam Vinh, quýt ngọt...Mô hình trồng cam, quýt đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, mở ra hướng phát triển kinh tế lâu dài, bền vững cho nông dân huyện Phù Yên. Bà Đinh Thị Thu Hà, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Phù Yên, tỉnh Sơn La cho biết:

Trong thời gian tới huyện dự kiến sẽ tiếp tục mở rộng diện tích cây ăn quả có múi theo quy hoạch tại các xã vùng Mường; hai nữa là sẽ định hướng cho người dân sẽ tạo ra những sản phẩm sạch; thứ ba nữa là tạo ra thương hiệu cam của Phù Yên để giới thiệu cho người sử dụng biết đến cam vùng Phù Yên).

Tại huyện Phù Yên, cây cam mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn so với những cây nông nghiệp khác, tạo ra hướng phát triển kinh tế bền vững cho bà con. Tuy nhiên việc chưa có thương hiệu sản phẩm khiến đầu ra vẫn chưa thực sự đảm bảo. Vì vậy chính quyền địa phương đang xúc tiến các thủ tục để xây dựng thương hiệu cam Phù Yên, giúp nông dân yên tâm mở rộng sản xuất, cũng như ổn định kinh tế lâu dài./.