Anoo Pơloong Mô lêy pr’dzoọng k’tứi, zr’nắh zr’dô, lalay cơnh lâng rúh 30 c’moo âng đoo. Tu pr’đơợ tr’mung pr’loọng đông zr’nắh k’đhạp lâng bấc đhi noo nắc học tước lớp 7 anoo Mô lơi jợ bhiệc học đoọng zooi zúp pr’loọng đông. Bêl râu ha ul đha’rứt dzợ ặt ta pưn nắc moót c’moo 2015 pr’loọng đông ting lưm zr’nắh a’dô lấh mơ bêl k’conh anoo cắh pr’đoọng k’cay ngân xang nặc bil, bhrợ ha noo lâng k’căn, apêê đha’đhi ting lưm zr’nắh lấh mơ.

Xang mưy cr’chăl, anoo Mô bơơn k’điêl xang nặc ặt lalay lâng tr’pang têy ga goóh. Năl liêm gít râu zr’nắh k’đhạp xoọc ặt đương, hân đhơ cơnh đêếc, lâng tinh thần zay t’bhlâng âng đay.. anoo cắh mưy t’ơớh dzơơng nắc ting p’zay t’bhlâng lấh mơ ooy pr’ắt tr’mung. L’lăm, anoo nắc t’bhlâng p’zay zư lêy, băn padưr 2, 3 p’nong k’roóc âng k’conh k’coon đợc đoọng. Anoo Pơloong Mô moon:

 Tơợ bêl tơợp băn k’roóc tước đâu cung k’noọ 11 c’moo ơy. Moon zr’nưm cung zr’nắh k’đhạp bấc, băn k’roóc nắc lêy cha’mêết zâp t’ngay. Doọ buôn váih pr’lúh cr’ay, doọ râu chấc tiêm. Cung kiêng bhrợ t’bhứah lấh mơ dzợ. Bêl bhiệc bhan, tết nắc apêê câl bấc lấh mơ.

Lâng bhiệc băn bhrợ ting c’roọl, plêệng k’tiếc liêm buôn băn padưr, doọ buôn váih pr’lúh cr’ay, t’nooi k’roóc âng anoo xoọc đâu dzoọc tước 20 p’nong. Zâp k’roóc pa’câl lâng zên 20 ực đồng. Lâng bhiệc băn pazưm, anoo Mô nắc dzợ k’rong băn a’ọc 10 p’nong, t’mêê đâu cung pa’câl k’noọ 10 ực đồng. Vêy m’bứi zên tơợ bhiệc b’băn nắc anoo lêy k’rong chóh 1 hécta đẳng sâm lâng píh. Chóh râu píh cóh Gari xoọc bơơn thị trường kiêng đươi.

Ting lêy mưy c’moo pr’loọng đông anoo Mô bơơn pachô zên mơ 50-60 ực đồng. Lâng mưy chr’val k’noong k’tiếc đha’rứt cơnh Gari nắc zên bơơn bhrợ nâu cắh vêy m’bứi. Anoo Bríu Nam, cóh vel Glao, chr’val Gari đoọng năl:

Anoo Mô nắc manứih zay ta’níh, t’bhlâng bhrợ cha, acu kiêng ta’moóh pachoom cơnh anoo. Kiêng dưr zi’lấh đha’rứt. Đha’đhâm cóh đâu kiêng lêy ta’moóh bhrợ cơnh anoo ha dợ cắh váih zên. Acu cung kiêng moon p’too lâng apêê cóh đâu lêy oó dzợ ặt ôộm cha boọl pị, t’bhlâng bhrợ têng cha cơnh anoo Mô đoọng pr’ắt tr’mung ting padưr pa’xớc lấh mơ, doọ dzợ đha’rứt.

Lấh mơ râu t’bhlâng âng zâp pr’loọng đông nắc chính quyền vel đông cung vêy râu k’rang lêy, t’bhlâng padưr tinh thần lâng zâp pr’loọng đông tự dưr zi’lấh đha’rứt đhị vel đông. Amoó Bling Hon, Phó Chủ tịch UBND chr’val Gari đoọng năl:

Ooy 14 c’roọl bh’năn bơơn k’rong bhrợ đhị chr’val Gari nắc pr’loọng đông Pơloong Mô bhrợ têng liêm choom. Đợ mơ bh’năn băn ặt dưr bấc zâp c’moo. Mưy ooy đợ pr’loọng đông t’bhlâng lêy đươi bhrợ zâp c’lâng xa’nay. Bêl vel đông xay bhrợ 2, 3 xa’nay bh’rợ đhị zâp vel đông nắc zay ta’níh, t’bhlâng padưr pa’xớc bh’năn băn... padưr pa’xớc pr’ắt tr’mung pr’loọng đông. Lấh mơ, lâng chr’val Gari bh’năn băn dưr váih bấc. Zâp c’moo chr’val pazưm lâng phòng nông nghiệp lâng trạm thú y âng chr’hoong xay bhrợ zêl cha’groong pr’lúh, đoọng zanươu ha zâp pr’loọng đông b’băn, ch’chóh têêm ngăn.

Xoọc đâu, bấc pr’loọng b’băn, ch’chóh ơy lâng xoọc dưr váih, bhrợ t’bhứah đơơng chô bh’nơơn liêm chr’nắp ha đhanuôr. Manứih Cơ Tu cóh k’noong k’tiếc Tây Giang vêy bấc râu tin đươi lấh mơ ooy pr’ắt tr’mung nâu./.

PƠ LOONG MÔ

THOÁT NGHÈO NHỜ CHĂN NUÔI, TRỒNG TRỌT

Những năm gần đây, ở huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam đã xuất hiện nhiều mô hình chăn nuôi, trồng trọt đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nhiều hộ gia đình không chỉ thoát nghèo mà còn vươn lên làm giàu. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu cách làm ăn của anh Pơloong Mô ở thôn A’rooi, xã Gari, huyện Tây Giang nhé:

 Anh Pơloong Mô có dáng người nhỏ bé, khắc khổ so với cái tuổi mới ngoài 30.  Vì điều kiện gia đình khó khăn lại đông anh em nên học đến lớp 7 anh Mô bỏ dở việc học để phụ giúp gia đình. Khi cái đói, cái khổ vẫn còn đeo bám thì vào năm 2015 gia đình lại thêm chuyện buồn khi bố của anh không may ốm nặng rồi mất đi để lại gánh nặng thêm nhiều cho anh cùng mẹ già và các em.

Sau một thời gian, anh Mô lập gia đình rồi tách ở riêng với đôi bàn tay trắng. Ý thức được mọi khó khăn đang chờ đợi phía trước, nhưng với tinh thần siêng năng, chịu khó... anh không những không nản chí mà còn nổ lực phấn đấu nhiều hơn trong cuộc sống. Trước mắt, anh cố gắng chăm sóc, phát triển vài con bò của bố mẹ để lại. Pơloong Mô nói:

 Từ khi bắt đầu nuôi bò đến bây giờ cũng gần 11 năm rồi. Nói chung cũng khó khăn rất nhiều, nuôi bò là phải theo dõi sáng chiều cho uống nước muối. Có cái thuận lợi dịch bệnh ở đây không có, không phải tiêm gì cả. Cũng muốn mở rộng thêm nữa. Lễ, tết họ mua bò nhiều hơn.

Với việc chăn nuôi trang trại, địa hình thuận lợi, khí hậu mát mẻ, lại ít dịch bệnh, đàn bò của anh đã lên tới 20 con. Mỗi con bò có  giá bán 20 triệu đồng. Với kiểu chăn nuôi kết hợp, anh Mô còn đầu tư nuôi đàn heo 10 con, vừa rồi cũng bán được gần chục triệu. Có ít vốn từ việc chăn nuôi, anh mạnh dạn đầu tư trồng 1 héc  ta đẳng sâm và cam sành. Loại cam trồng ở Ga Ry đang rất được thị trường ưa chuộng.

Trung bình, một năm nguồn thu nhập của gia đình anh Mô khoảng 50-60 triệu đồng. Đối với một xã biên giới nghèo như Gari thì nguồn thu nhập này không phải là nhỏ. Anh Bríu Nam, thôn Glao, xã Gari cho biết:

Anh Mô là người rất siêng năng, chăm chỉ làm ăn, tôi rất thích học hỏi anh ấy. Mong muốn được thoát nghèo. Thanh niên trên này rất thích học hỏi, phát triển kinh tế nhưng có cái điều kiện vốn liếng không có. Tôi cũng muốn nhắn nhủ với tất cả lớp thanh niên không nên suốt ngày ăn nhậu say xỉn, có chí thú học hỏi, làm ăn hơn như anh Mô để cuộc sống ngày càng phát triển, không ai phải nghèo đói nữa.

Ngoài sự nỗ lực của các hộ gia đình thì chính quyền địa phương cũng có sự quan tâm, hỗ trợ, khích lệ tinh thần đối với các hộ gia đình biết tự vươn lên thoát nghèo tại địa phương. Chị Bling Hon, Phó Chủ tịch UBND xã Gari cho biết:

Trong 14 trang trại được đầu tư tại xã Gari thì hộ gia đình Pơloong Mô hoạt động rất hiệu quả. Số lượng gia súc tăng theo các năm. Một trong những hộ tích cực hưởng ứng các chủ trương, đường lối. Khi địa phương triển khai một số chương trình tại các điểm thôn thì rất siêng năng, nổ lực phát triển đàn gia súc, gia cầm... phát triển kinh tế hộ gia đình. Đặc biệt đối với xã Gari đàn gia súc phát triển rất tốt. Hàng năm xã kết hợp với phòng nông nghiệp và trạm thú y của huyện triển khai phòng tránh các dịch bệnh, hỗ trợ thuốc men cho các hộ gia đình chăn nuôi, trồng trọt được đảm bảo.

Hiện nay, nhiều mô hình chăn nuôi, trồng trọt đã và đang dần hình thành, mở rộng thêm mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con. Người Cơ Tu ở vùng biên giới Tây Giang có nhiều niềm tin hơn trong cuộc sống này./.