C’moo 2018, bêl chr’hoong Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ký gr’hoót đơơng âng bh’nơơn la lay âng vel đong bơơn chóh băn liêm ch’ngaach lâng hữu cơ moọt pa câl đhị Siêu thị BigC, k’noọ 20 pr’loọng đong đha nuôr cóh vel Gia Ri, chr’val Sơn Trung âi đh’rứah p’têệt pa zum chóh bhơi r’véh liêm. Nâu đoo nắc bh’dzang lướt t’mêê, cơnh pa chắp t’mêê cóh pa dưr tr’mông âng đha nuôr. Ting n’nắc, muy bơr pr’loọng vêy ruộng tr’xăn nắc pa hư lơi đha nâng bhrợ t’váih muy bha nên ruộng ga mắc đoọng buôn ha bh’rợ bhrợ k’tiếc, zư x’mir lêy lâng bơơn pay. P’căn Lê Thị Sản, ặt cóh vel Gia Ri, chr’val Sơn Trung đoọng năl: “L’lăm a hay bhrợ la lay, âng ngai a đoo n’nắc bhrợ, bhrợ xang nắc đơơng pa câl ooy chợ, n’đhang nâu câi nắc bhrợ dh’rứah cóh c’bhúh, zên nắc tơợp moọt bhrợ ha dang muy cha nắc chroi đoọng 5 ức đồng, nắc apêê n’lơơng công đoọng cơnh đêếc. Bhrợ t’váih bh’nơơn nắc đơơng âng tước ooy siêu thị, zên chô nắc ra pặ lêy lâng pác pa chô, a cu lêy công choom tu cơnh đêếc đha nuôr t’bhlâng bhrợ”.

  Bh’rợ p’têệt pa zum pr’loọng đong đoọng bhrợ cha cắh muy cóh bh’rợ chóh bhơi r’véh nắc  n’đhơ cóh bh’rợ băn rơơi. A noo Lê Trường Hận, chr’val Sơn Trung đoọng năl, l’lăm đêếc zấp đong công băn a tứch n’đhang zấp pr’loọng đong nắc muy băn lâng bơr pêê zệt p’nong đoọng pa câl. Tơợ bêl chr’hoong Sơn Hà ký gr’hoót đơơng âng a tứch moọt pa câl cóh Siêu thị BigC bấc tước k’rơ bhâu p’nong zấp c’xêê, nắc bấc pr’loọng đong đha nuôr Sơn Hà âi p’têệt pa zum dh’rứah pa dưr tr’mông tr’méh. Bấc pr’loọng băn a tứch l’lăm, vêy kinh nghiệm nắc pa choom đoọng ng’cơnh băn đoọng apêê pr’loọng đong n’lơơng ma bhrợ têng.  Ting a noo Lê Trường Hận, đươi vêy bhrợ cơnh đâu, nắc zấp đong băn a tứch công đơơng chô bh’nơơn liêm choom lâng vêy zấp đoọng đơơng âng ha siêu thị. “Đhị muy c’bhúh nắc vêy râu liêm crêê ha dang cóh c’bhúh vêy p’têệt pa zum nắc  chr’nắp dal lấh nắc ma nứih n’lơơng. Ngai cóh c’bhúh âng đay nắc a đay pay bấc lấh  ma nứih n’lơơng nắc pay đệ lấh”.

T’coóh Phùng Tô Long, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Sơn Hà đoọng năl, xoọc  vêy 9 râu bh’nơơn âng Sơn Hà âi vêy mặt đhị 21 Siêu thị BigC cóh prang k’tiếc k’ruung. Râu choom hơnh déh bhlâng nắc muy bh’nơơn ha rêê đhuốch zêng vêy muy c’bhúh pr’loọng đh’rứah p’têệt pa zum ting pấh. Ma nứih k’đhơợng bhrợ bh’cộ nắc vêy bh’rợ bhrợ bha lâng p’têệt pa zum, k’rong pay đợ bh’nơơn âng c’bhúh bhrợ t’váih, ng’cơnh choom zấp mơ âi ký gr’hoót lâng Siêu thị crêê t’ngay c’xêê lâng crêê mơ ta moon bấc. t’coóh Phùng Tô Long đoọng năl: “Bhrợ têng ting quy mô c’bhúh pr’loọng, bh’rợ bhrợ têng nắc zấp bh’nơơn đơơng đoọng ha thị trường, k’đhơợng nhâm mơ bấc lâng râu liêm choom. Ha dang bhrợ la léh k’tứi nắc bh’rợ zooi đoọng kỹ thuật công pa bhlâng k’đháp. Bấc pr’loọng bhrợ k’tứi la lêếh nắc cắh zấp đoọng đơơng âng ooy thị trường bêl k’đươi âng t’mooi pa bhlâng bấc ooy zr’noọ hữu cơ lâng chất lượng”.

Bấc pr’loọng đha nuôr cóh chr’hoong Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi pa bhlâng xơợng đươi bhrợ têng cơnh bh’rợ p’têệt pa zum pr’loọng n’nâu. Tu cơnh bhrợ n’nâu cắh muy chô đơơng râu liêm choom dal lấh nắc dzợ bhrợ t’váih râu p’têệt pa zum nhâm bhlưa đha nuôr cóh vel bhươl./.

“Liên kết hộ”: Cách làm ăn mới của nông dân Sơn Hà

                                                                       CTV Xuân Yến

       Trước đây, nông dân ở huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi trồng trọt, chăn nuôi theo kiểu manh mún nhỏ lẻ, thì nay bà con đã thay đổi cách nghĩ, cách làm. Hơn 1 năm qua, nhiều hộ dân đã liên kết để làm ăn theo nhóm, nhờ đó hiệu quả kinh tế mang lại cao hơn nhiều.

       Năm 2018, khi huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi ký kết đưa hàng nông sản đặc trưng bản địa được nuôi trồng sạch và hữu cơ vào bán tại Siêu thị Big C, gần 20 chục hộ dân ở thôn Gia Ri, xã Sơn Trung đã cùng nhau liên kết trồng rau sạch. Đây là bước đi mới, cách nghĩ mới trong phát triển kinh tế của người dân. Theo đó, một số hộ có ruộng liền kề đã phá bỏ bờ làm nên một thửa ruộng lớn để tiện cho việc làm đất, chăm sóc và thu hoạch. Bà Lê Thị Sản, ở thôn Gia Ri, xã Sơn Trung cho biết: “Trước kia làm riêng, phần ai nấy làm, làm rồi bán ở chợ, nhưng nay thì làm chung trong nhóm, tiền thì đậu vô nếu một người đóng 5 triệu thì người khác cũng đóng vậy. Làm ra có sản phẩm cân cho siêu thị, tiền về tính công ra mà chia, cô thấy cũng được nên bà con cố gắng làm.”

       Việc liên kết hộ để làm kinh tế không chỉ ở việc trồng rau sạch mà  cả trong việc chăn nuôi gia cầm. Anh Lê Trường Hận ở xã Sơn Trung cho biết, trước đây nhà nào cũng nuôi gà nhưng mỗi hộ chỉ nuôi vài ba chục con để bán. Từ khi huyện Sơn Hà ký kết đưa gà sạch vào bán ở Siêu thị BigC với số lượng lớn lên đến cả ngàn con mỗi tháng, thì nhiều hộ nông dân Sơn Hà đã liên kết lại cùng nhau phát triển kinh tế. Những hộ nuôi gà trước, có kinh nghiệm thì truyền đạt cách nuôi để các hộ khác làm theo. Theo anh Lê Trường Hận, nhờ cách làm này mà nhà nào nuôi gà cũng mang lại hiệu quả và có đủ số lượng để cung cấp cho siêu thị. “Thông qua một chuỗi thì có lợi ích là nếu trong chuỗi có liên kết thì giá cao hơn là người ngoài. Ai trong nhóm hộ của mình thì mình lấy cao hơn một hai giá còn người bên ngoài thì lấy thấp hơn”.

        Ông Phùng Tô Long, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Hà cho biết, hiện có 9 loại nông sản của Sơn Hà đã có mặt tại 21 Siêu thị Big C trên toàn quốc. Điều đáng mừng là mỗi một sản phẩm nông sản đều có một nhóm hộ cùng liên kết tham gia. Mỗi nhóm hộ ít thì từ 5-7 thành viên, nhiều thì lên đến vài chục thành viên. Nhóm trưởng có trách nhiệm làm đầu mối xâu chuỗi, kết nối thu gom những sản phẩm trong nhóm làm ra, sao cho đủ sản lượng đã ký kết để giao cho siêu thị đúng thời gian và số lượng. Ông Phùng Tô Long cho hay: “Tổ chức sản xuất theo quy mô nhóm hộ, tổ công tác thì đủ sản lượng cung cấp cho thị trường, đảm bảo số lượng và chất lượng. Nếu làm riêng lẻ cá thể thì việc hỗ trợ kỹ thuật cũng rất khó. Những hộ làm nhỏ lẻ manh mún thì không đủ cung cấp ra thị trường khi mà yêu cầu của khách hàng rất nhiều về tiêu chuẩn hữu cơ và chất lượng.”

         Nhiều hộ nông dân ở huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi rất hưởng ứng với cách làm kinh tế kiểu liên kết hộ này. Bởi cách làm này không những mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn mà còn tạo sự gắn kết bền chặt giữa những người dân trong thôn, xóm./.