L’lăm ahay, đhị đhăm k’tiếc bhứah 4 sào, pr’loọng đong a moó Hồ Thị Ân đhị chr’val Hướng Sơn, chr’hoong Hướng Hoá nắc đhiệp chóh muy a rong a năm. Xoọc đâu, đhăm tâm phóc âng pr’loọng đong a moó Ân nắc tơớp pay pa chô lâng đợ bấc tơợ 1 tước 1,2 tạ cóh muy sào. Ting cơnh a moó Ân xay moon, lâng đợ đhăm tâm phóc chóh đh’rứah lâng a rong, hân noo n’nâu nắc chô đơơng đoọng ha pr’loọng đong a moó tơợ 10- 12 ức đồng, cắh ng’xay xang bêl n’jộ tâm phóc, pác bha lâng lâng axậ a moó đươi đoọng ga buy ooy t’nơơm a rong đoọng pa dưr độ ẩm, pa dưr chất hữu cơ cóh k’tiếc. A moó Hồ Thị Ân prá: “Cóh tr’nơớp cắh n’năl cơnh, cóh t’tun n’nâu đươi vêy tơợ rau pa choom h’cơnh ng’bhrợ, h’cơnh ng’pay pa chô, zư đớc m’ma cóh t’tun. Nắc t’bhlâng bhrợ t’bhứah, ting cơnh bh’rợ n’nâu…”

Bh’rợ chóh a rong đh’rứah lâng tâm phóc vêy ta bhrợ têng đhị chr’val Hướng Sơn lâng Hướng Linh âng chr’hoong Hướng Hoá tơợ c’xêê 3 c’moo 2018 đhị đhăm k’tiếc k’nặ 4 hecta. Rau la lua đoọng lêy, mị bơr t’nơơm chr’nóh n’nâu nắc lứch dưr váih, chắt váih liêm, doọ lấh bấc bh’ruy bhrợ pa hư, doọ lấh bấc bhơi lâng đợ bấc âng tâm bhóc tơợ 1- 1,2 tấn hecta, đợ bấc âng a rong bơơn tơợ 25- 27 tấn cóh muy hecta. Prá xay ooy rau liêm choom âng bh’rợ chóh a rong đh’rứah lâng tâm phóc đhị vel đong, t’coóh Ra Râng Văn Pháp, Phó Chủ tịch UBND chr’val Hướng Sơn, chr’hoong Hướng Hoá prá: “Đhanuôr bhui har ting bhrợ têng, nâu đoo nắc bh’rợ bhrợ t’váih thu nhập a rong, tâm bhóc, chrooi đoọng pa dưr thu nhập, pa xiêr pr’loọng đong đharứt, ting n’nắc công pazum bhrợ đh’rứah đoọng bh’rợ n’nâu bhrợ bhứah lấh mơ, dưr váih p’xoọng”.

Dự án pa dưr bh’rợ bhrợ cha đoọng ha đhanuôr acoon cóh chr’hoong Hướng Hoá vêy ta bhrợ têng nắc đoọng zúp zooi đhanuôr đharứt manuýh acoon cóh pa dưr đợ rau bơơn pay pa chô, pa liêm k’tiếc, pa bhrợ ting cơnh c’lâng bh’rợ nhâm mâng, zư lêy môi trường. Nắc ng’choom moon, bh’rợ chóh a rong đh’rứah lâng tâm phóc nắc êếh rau bh’rợ t’mêê đhị zr’lụ tỉnh Quảng Trị, hân đhơ cơnh đêếc cóh bấc zr’lụ da ding k’coong, zr’lụ ch’ngai bha dắh nắc bh’rợ n’nâu tơợ đanh đươnh cắh ơy ta xay moon. T’coóh Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng phòng Truyền thông, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị prá: “Đhanuôr bhui har xay moon dal ooy rau liêm choom âng bh’rợ tr’nêng, tu t’nơơm tâm phóc cóh bh’rợ n’nâu dưr váih liêm pa bhlâng, rau la lua lâng đồng bằng nắc rau liêm choom chóh đh’rứah công ma mơ mr’cơnh”.

Lâng đợ bh’nơơn bh’rợ cóh tr’nơớp, cóh ha y chroo Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị t’bhlâng pazum bhrợ đh’rứah, bhrợ t’bhứah đhăm bhrợ têng, bhrợ t’bhứah bh’rợ chóh a rong đh’rứah lâng tâm phóc cóh 5 chr’val cóh zr’lụ dự án pa dưr bh’rợ bhrợ cha ha đhanuôr acoon cóh đhị Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị pazêng vêy: Hướng Sơn, Hướng Linh, Hướng Phùng, Hướng Lập lâng Hướng Việt. Tơợ đêếc, nắc pa choom, xay moon kinh nghiệm chóh a rong đh’rứah lâng tâm bhóc; pa choom đhanuôr ooy bh’rợ chóh lâng zư lêy, chrooi đoọng ooy bh’rợ pa bhrợ âng đhanuôr cóh vel đong n’nâu nắc nhâm mâng lấh mơ dzợ./.

QUẢNG TRỊ: MÔ HÌNH TRỒNG SẮN XEN LẠC

PHÁT HUY HIỆU QUẢ TẠI HUYỆN MIỀN NÚI HƯỚNG HÓA

                                                                                                                        Bích Liên

Tại 2 xã Hướng Sơn và Hướng Linh, huyện Hướng Hóa, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị vừa triển khai thành công mô hình trồng sắn xen lạc. Đây là mô hình nằm trong chương trình Dự án phát triển sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số huyện Hướng Hóa. Bước đầu, mô hình trồng sắn xen lạc đã phát huy hiệu quả, góp phần tăng thu nhập cho bà con nông dân.

Ảnh: Thục Quyên

  Trước đây, trên diện tích 4 sào đất, gia đình chị Hồ Thị Ân ở xã Hướng Sơn, huyện Hướng Hóa chỉ trồng độc canh cây sắn. Cách đây hơn 4 tháng, chị bắt đầu trồng lạc xen sắn. Hiện nay, diện tích lạc của gia đình chị Ân bắt đầu cho thu hoạch với năng suất đạt từ 1 – 1,2 tạ/sào. Theo tính toán của chị Ân, với diện tích lạc xen sắn sẵn có, mùa này sẽ mang lại cho gia đình chị thu nhập từ 10 – 12 triệu đồng, chưa kể sau khi thu hoạch lạc, phần thân và lá được chị dùng che phủ gốc sắn nhằm duy trì độ ẩm, tăng chất hữu cơ cho đất. Chị Hồ Thị Ân cho biết: “Bước đầu chưa biết chi cả, sau này nhờ kỹ thuật hướng dẫn các cách làm, chăm sóc, cách thu hoạch, bảo quản để giống sau này. Sẽ tiếp tục mở rộng, bám theo mô hình này...”

Mô hình trồng sắn xen lạc được triển khai tại xã Hướng Sơn và Hướng Linh của huyện Hướng Hóa từ tháng 3 năm 2018 trên diện tích đất gần 4 hecta. Thực tế cho thấy, cả 2 loại cây trồng này đều sinh trưởng, phát triển tốt, ít sâu bệnh gây hại, ít cỏ dại hơn với năng suất lạc đạt từ 1 – 1,2 tấn/hecta, năng suất sắn đạt 25 – 27 tấn/hecta. Nói về hiệu quả của mô hình sắn xen lạc tại địa phương, ông Ra Râng Văn Pháo, Phó chủ tịch UBND xã Hướng Sơn, huyện Hướng Hóa chia sẻ: “Bà con rất phấn khởi hưởng ứng, đây là mô hình tạo ra thu nhập sắn, lạc, góp phần tăng thu nhập, giảm hộ nghèo, bên cạnh đó cũng phối hợp để mô hình nhân rộng, phát triển thêm”.

Dự án phát triển sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số huyện Hướng Hóa được triển khai nhằm hỗ trợ hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số tăng thu nhập, cải tạo đất, canh tác theo hướng bền vững, bảo vệ  môi trường. Có thể nói, mô hình sắn xen lạc không phải là mô hình mới trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, tuy nhiên ở địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa thì mô hình này bấy lâu chưa phổ biến. Ông Nguyễn Thanh Tùng, Trưởng phòng Truyền thông, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho biết thêm: “Bà con rất phấn khởi, đánh gia cao về hiệu quả mô hình vì cây lạc trên mô hình này phát triển rất tốt, thực tế so với đồng bằng thì năng suất trồng xen không thua kém...”

Với những kết quả bước đầu, thời gian tới Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị tiếp tục phối hợp, mở rộng diện tích, nhân rông  mô hình trồng sắn xen lạc ra  toàn bộ 5 xã trong vùng dự án phát triển sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số tại Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị gồm: Hướng Sơn, Hướng Linh, Hướng Phùng, Hướng Lập và Hướng Việt. Qua đó, sẽ hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm trồng sắn xen lạc; hướng dẫn nông dân  kỹ thuật trồng và chăm sóc, góp phần giúp quá trình canh tác của người dân ở những địa phương này trở nên bền vững hơn./.