Pazêng  ngai ắt ma mông đhị vel R’Cung, chr’val Bha lêê, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cắh ngai cắh năl tước díc điêl a noo Trần Văn Được. Pr’loọng đong a noo nắc tấm gương z’lấh k’đháp pa dưr ca van đoọng ha c’la đay lâng zooi bấc đha đhâm c’mor lâng đhanuôr Cơ Tu âng chr’val Bha lêê đh’rứah bhrợ cha đoọng z’lấh đha rựt.

          N’niên đhị Hưng Yên, c’moo 1990 a noo Trần Văn Được ting pr’loọng đong lướt bhrợ cha đhị chr’hoong Đông Giang, xang đếêc nắc đấc ooy Tây Giang. Tu pr’ắt tr’mông pr’loọng đong lalấh đha rựt zr’nắh nắc a noo Được học cắh ơy lứch lớp 5 nắc lơi ting zooi ca coon ca căn bhrợ têng zấp râu bh’rợ đoọng bơơn cha. Dưr pậ cóh đhr’năng pa bhrợ ta têng ha rêê ha lai, râu lêy râu bhrợ đoọng chếêc t’bơơn zên crêê xa nay. Cóh cr’chăl bhrợ thuê đhị chr’hoong Tây Giang, Trần  Văn Được lưm lâng kiêng pân đil Cơ Tu cóh đâu. Bêl 19 c’moo, a noo bơơn kđiêl. Tu lalấh đha rựt nắc bhiệc xay xơ âng díc điêl a noo lệêng muy p’nong a’ọc đoọng xay moon lâng bhươl cr’noon. Bhrợ bhiệc xay xơ xang nắc díc điêl a noo cắh vêy đong ắt, chếêc ắt đhị đong bhúh xoọng. Đhị tợơp ắt lalay đong, cóh têy a noo 50 r’bhầu đồng a năm âng conh căn đoo k’puốt đoọng. N’đhơ pr’ắt tr’mông pa bhlầng k’đháp đha rựt cơnh đếêc, ha dợ anoo cung pa zay z’lấh. A noo xay moon:

          Xọoc tợơp đhơ đhơ ngai cung lưm k’đháp k’ra, tu cơnh đếêc nắc a đay pa zay z’lấh lơi. Lêy coon pân lơơng sung sướng, a đay cung pa zay pa bhrợ  ta têng oó đoọng coon đay xr’ngát cơnh đay a hay. A đay zay pa bhrợ nắc pleng k’er đoọng. Pa bhrợ hớơ cung vêy râu đớc râu cha. Cắh ng’pa bhrợ nắc ngai tước đoọng ha đay. Nhà nước n’đhơ vêy chếêc zúp zooi nắc apêê cung đoọng muy bơr chu, ngai mặ zooi a đay tất lang. Zên vêy tợơ pleng u tân tộ đoọng đay chớih, nắc a đay pa zay pa bhrợ, chếêc bơơn nắc vêy râu cha râu đớc.

          XoỌc tợơp cắh vêy zên đoọng bhrợ cha, mị díc điêl dzợ p’niên nâu pa zay pa bhrợ ta têng, cắh pân đhêy jợ. Cr’chăl cắh đay k’tom k’miáh, đh’rứah lâng đợ zên 5 ức đồng vặ tợơ bhúh xoọng, a  noo Được câl muy bệê máy xát ha roo. Xát ha roo đanh mơ 6 c’xêê đh’rứah lâng zên chếêc bơơn pa xoọng nắc a noo chóh đong ắt. Tu t’mêê bhrợ têng đong, a noo cắh vêy zên đoọng b’băn, pa dưr pr’ắt tr’mông, nắc a noo xay lâng k’điêl vặ zên tợơ Ngân hàng chính sách xã hội chr’hoong 7 ức đồng. Tợơ zên bạc nâu đoo, a noo câl a’ọc, zệê a lắc lâng pa câl tạp hoá. K’điêl ắt cóh đong đh’rứah b’băn đh’rứah coon chếêc pa câl, ha dợ a noo nắc lướt zập ooy đoọng k’rong câl zập râu chr’nóh chr’bệêt tợơ đhanuôr đoọng đơơng chô ooy Đà Nẵng pa câl cớ. Lâng bh’nơơn âng chô tước k’ha riêng ức đồng zập c’moo nắc pr’loọng đong a noo Được ơy vêy zên chroót đoọng ha ngân hàng. K’rong m’bứi váih bấc, díc điêl a noo Được k’rong câl 6ha k’tiếc tợơ đhanuôr lơơng đoọng chóh keo. Lấh muy c’moo pa zay pa brhợ ta têng g’lếêh g’lệêng, chếêc lướt vốch zập ooy, díc điêl a noo Được ơy bơơn z’lấh đha rựt lâng bơơn chính quyền vel đong cher đoọng giấy khen nắc “pr’loọng bhrợ cha choom bhlầng moọt c’moo 2005”. Tước nâu kêi, a noo Được ơy vêy đong ắt liêm ga mắc, muy bệê xe ga mắc đoọng buôn âng đơơng chr’nóh chr’bệêt pa câl ooy xuôi, quầy pa câl tạp hoá cóh đong cung bơơn ta bhrợ ta bhứah lâng pa câl zập râu.

          Xọoc đâu, pazêng pr’loọng đong n’đoo đhị chr’val Bha lêê cắh vêy ma tr’nêng nắc díc điêl a noo Được r’pặ đoọng bhrợ têng lâng chroót 160 r’bhầu đồng zập t’ngay. Tước đâu, a noo Được moon nắc k’rong bhrợ têng a bóc-bhươn-tông lâng chóh crâng đhị chr’val A Sờ, chr’hoong Đông Giang lâng t’váih bhiệc bhrợ đoọng apêê ắt cóh đâu. A moó Bhnướch Góp- ắt đhị vel R’Cung, chr’val Bha lêê, ma nuýh ta luôn pa bhrợ đoọng ha noo Được đoọng năl:

          Azi nắc cắh ma tr’nêng, đươi vêy díc điêl Được r’pặ đoọng bh’rợ coon chếêc bhrợ, nắc cơnh ar pr’níh, sắt a băng, bhrợ keo… a nhi díc điêl nâu ắt liêm ta níh bhlầng, doó chếêc huông lất lâng ngai. Ngai lưm k’đháp nắc đấh nhi zúp zooi. Đươi vêy pa bhrợ tợơ nhi nắc vêy bơơn zên coon chếêc câl măm, bhoóh, k’rang p’niên cha học.

          A noo A lăng Diệu- Bí thư đoàn chr’val Bha lêê déh hơnh bhlầng bêl xay moon tước đoàn viên âng đay. A noo Được nắc gương liêm choom, ta níh đha nâng bhlầng bơơn ta xay moon pậ bhứah đoọng zập apêê đoàn viên đha đhâm c’mor lơơng ting pa choom bhrợ têng:

          A noo Được nắc ma nuýh zay bhlầng. Đhơ đhơ râu bh’rợ a đoo cung bhrợ têng, doó k’pân zr’nắh. A đoo cắh muy bhrợ ca van đoọng ha đay năm, nắc dzợ zooi bấc đha đhâm c’mor lơơng cung cơnh đhanuôr cóh đâu. T’váih bhiệc bhrợ têng cha đoọng ha bấc ngai. Nâu đoo nắc mô hình  azi xoọc k’rang lâng xay moon ta bhứah prang chr’val.

          32 c’moo lang, ma nuýh đha đhâm tợơp bhrợ cha lâng 2 tr’pang têy ga goóh ga gêêng, lâng râu pa zay z’lấh k’đháp zr’nắh, pân pa chắp, pân bhrợ a noo Trần Văn Được ơy vêy muy pr’ắt tr’mông liêm choom, muy mô hình tiêu biểu âng chr’val Bhalêê, chr’hoong Tây Giang. Pr’loọng đong a noo zập đoo c’moo zêng bơơn nắc pr’loọng đong văn hoá, bơơn Chủ tịch UBND chr’hoong, Chủ tịch UBND chr’val Bha lêê cher đoọng nắc pr’loọng đong bhrợ cha choom, pr’loọng đong ta níh liêm đắh bh’rợ “pazêng đhanuôr đoàn kết bhrợ padưr pr’ắt tr’mông văn hoá cóh zr’lụ ắt mamông”./.

TÂY GIANG:

TẤM GƯƠNG THANH NIÊN VƯỢT KHÓ LÀM ĂN

VƠ NÍCH OANG

        Những người sống ở thôn R’Cung, xã Bhalêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam không ai là không biết đến vợ chồng anh Trần Văn Được. Gia đình anh là tấm gương vượt khó làm giàu cho bản thân và giúp nhiều thanh niên và đồng bào Cơ Tu của xã Bhalêê cùng nhau làm kinh tế để thoát nghèo.

           Sinh ra tại Hưng Yên, năm 1990 Trần Văn Được theo gia đình lập nghiệp tại huyện Đông Giang, sau đó chuyển lên huyện Tây Giang. Do hoàn cảnh gia đình nghèo nên anh học chưa hết lớp 5 thì nghỉ để phụ giúp cha mẹ việc đồng áng. Lớn lên trong môi trường gian khó, anh Được thấm cảnh “nghề đụng” miễn sao kiếm ra đồng tiền hợp pháp. Trong thời gian làm thuê bốc vác trên huyện Tây Giang, Trần Văn Được gặp và phải lòng cô sơn nữ Cơ Tu nơi đây. Năm 2004, khi tròn 19 tuổi anh Được cưới vợ. Do quá nghèo, nên đám cưới của anh chỉ tổ chức đơn sơ với một con heo để báo cáo với dân làng. Sau khi cưới, đôi vợ chồng trẻ không nhà không cửa ở nhờ nhà bà con hàng xóm. Khi ở riêng, trong tay anh Được vẻn vẹn 50 nghìn đồng của cha mẹ cho sau cưới. Tuy hoàn cảnh khó khăn vất vả như vậy, nhưng anh cũng cố gắng vượt qua. Anh Được chia sẻ:

         Đầu tiên ai cũng khó khăn, nhưng mình phải biết cái khó khăn đó để vươn lên. Thấy con họ sung sướng, mình cũng phải cố gắng lo làm đừng để con mình khổ. Mình siêng ông trời có phụ ai bao giờ!. Mình làm miết cũng có cái để dành. Không làm ai mang tới cho mình. Nhà nước có hỗ trợ gì cũng hỗ trợ một hai lần thôi, ai đi hỗ trợ cả đời. Tiền đâu phải trên trời rơi xuống nên mình phải đi làm để có cái ăn.

           Ban đầu không có vốn làm ăn, đôi vợ chồng trẻ cố gắng làm lụng không ngơi nghỉ. Sau một thời gian tích cóp cùng với số tiền 5 triệu đồng mượn từ bà con, anh Được mua một máy xát lúa để có việc làm ổn định. Hoạt động được 6 tháng, vợ chồng anh làm cái nhà gỗ cho riêng mình. Do mới làm nhà, anh không có vốn để chăn nuôi, anh Được bàn với vợ vay vốn ngân hàng chính sách với số tiền 7 triệu đồng. Bằng số tiền trên, anh mua lợn, nấu rượu và bán tạp hoá nhỏ lẻ. Vợ ở nhà vừa chăn nuôi vừa buôn bán còn anh thì lặn lội khắp vùng đi thu mua nông lâm sản rồi chở về Đà Nẵng bán lại. Chắt chiu chịu thương, chịu khó, a nh chị có thu nhập cả trăm triệu đồng sau 1 năm nỗ lực làm ăn, gia đình anh Được đã có tiền trả gốc lẫn lãi cho ngân hàng. Vợ chồng anh Được gom góp mua 6ha đất trồng keo. Qua một năm làm lụng vất vả, lặn lội khắp nơi, vợ chồng anh Được thoát nghèo và được chính quyền địa phương tặng giấy khen “hộ sản xuất kinh doanh giỏi năm 2005”. Đến nay, gia đình anh Được đã có sở hữu ngôi nhà to đẹp, một chiếc xe tải chuyên chở hàng nông sản, quầy tạp hoá được mở rộng với nhiều mặt hàng.

         Hiện nay, một số hộ gia đình tại xã Bhlêê chưa có công ăn việc làm thì vợ chồng anh sắp xếp, bố trí một công việc với thù lao 160 nghìn đồng/ngày. Sắp tới đây, anh Được dự định đầu tư mô hình VACR (vườn-ao-chuồng-rừng) tại xã A Sờ, huyện Đông Giang và sẽ tạo công ăn việc làm thường xuyên cho bà con trong vùng.  Chị Bhnướch Góp- thôn R’cung, xã Bhlêê, người thường xuyên làm thuê cho anh Được cho biết:

         Chúng tôi là những người không có công ăn việc làm ổn định, nhờ vợ chồng anh Được bố trí việc làm như phơi đốt, sắt măng, làm keo.... Anh chị rất tốt với mọi người, ai khó khăn đề ra tay giúp đỡ hết. Nhờ anh chị mà chúng tôi có tiền mua mắm muối, lo cho các con ăn học.

         Anh Alăng Diệu- Bí thư Đoàn Bhlêê không ngớt lời khen cho đoàn viên của mình. Anh Được là gương điển hình được nhân rộng cho các đoàn viên khác làm theo:

          Anh Được là người chịu khó, siêng làm. Bất cứ việc gì cũng làm, không ngại khổ. Anh không chỉ làm giàu cho bản thân còn giúp nhiều thanh niên và dân làng ở đây. Tạo công ăn việc làm cho nhiều bà con khác. Đây là mô hình chúng tôi đang nhân rộng  trong toàn xã.

           32 tuổi đời, người thanh niên lập nghiệp với 2 bàn tay trắng, bằng sự cần cù, chịu khó, dám nghĩ, dám làm anh Trần Văn Được đã có một cơ ngơi khang trang, một mô hình tiêu biểu của xã Bhlêê, huyện Tây Giang. Gia đình anh nhiều năm liền đạt gia đình văn hóa tiêu biểu, được chủ tịch UBND huyện, chủ tịch UBND xã Bhlêê khen thưởng hộ sản xuất kinh doanh giỏi, hộ tiêu biểu trong phong trào thi đua hàng năm và được biểu dương, khen thưởng trong cuộc vận động: “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”./.