“Ch’na dh’nắh tơợ a hay” nắc pr’đớc bha lâng âng Hội thu “ Zư đớc ch’na đh’nắh văn hóa Cơ Tu” t’mêê bơơn Hội Liên Hiệp pân đil chr’hoong Tây Giang bhrợ têng. Hội thi t’đang t’pấh râu ting pấh âng lấh 60 a đhi a moó nắc hội viên pân đil tước tơợ 10 chr’val cóh vel đong chr’hoong. Ting cơnh xa nay âng Hội thi, apêê c’bhúh nắc choom ra văng uh bhrợ ha 10 cha nắc cha. Pr’đươi nắc đợ bh’nơơn âi vêy cóh vel đong, cơnh ta péh, óih, pr’đươi đoọng úh bhrợ ch’na lâng pr’ộm. Apêê c’bhúh nắc z’lấh 4 hun thi pa zêng : Xrắ pa cắh đợ ch’na dh’nắh  âng đay ra văng bhrợ; úh zêệ, ra pặ ch’na dhd’nắh. Cóh cr’chăl bhrợ têng nắc choom  k’đhơợng nhâm  xa nay ooy yêm têêm ch’na đh’nắh , đh’rứah lâng n’nắc nắc đoo bh’rợ xay moon, zấp râu nắc cóh cr’chăl 180 phút.

A moó Bhriu Thị Hát tước tơợ đội Liên hiệp pân đil chr’va; Lăng xay trúih ooy a pướih a vị cơnh pr’đớc “  G’lúh cha cha âng pr’loọng đong” âng đay. A pướih a vị âng chr’val Lăng pa zêng apêê ch’na cơnh avị hor, lêệ a óc xào tu su su; a chịm úh lâng l’nghê tăm; lêệ p’riêng a mó; x’rong zấp râu úh lâng p’riêng a xiu… bơơn a đhi a moó úh bhrợ pa bhlâng đha hum yêm. “Tước lâng g’lúh thi n’nâu, c’bhúh zi đơơng tước a pướih ch’na cơnh lâng ch’na tơợ a hay âng ma nứih Cơ Tu. Nâu đoo nắc đợ ch’na yêm bhlâng âng ma nứih Cơ Tu. Pa bhlâng nắc, a zi rơơ kiêng a dhi a moó nắc đợ apêê “ Zay bh’rợ vel, liêm bh’rợ đong”, bhrợ pa dưr pr’loọng đong têêm ngăn. Lấh đhị đêếc, a đhi a moó nắc ta luôn zư đớc đợ ch’na dhd’nắh tơợ a hay âng acoon cóh hêê”.

Công cơnh c’bhúh pân đil chr’val Lăng, a đhi a moó chr’val Ch’ơm công ra văng pa bhlâng liêm ta níh a pướih ch’na pấh thi. A moó Pơloong Thị Nhơi, Chủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’val Ch’Ơm đoọng năl: Cắh muy úh zêệ đợ ch’na tơợ a hay âng acoon cóh, C”bhúh pân đil chr’val Ch’Ơm dzợ bhrợ t’váih cóh bh’rợ đươi dua n’coo, dăng zợ… đoọng ra pặ pa cắh đợ ch’na, pr’ộm… bhrợ t’váih râu liêm pr’hay la lay. “Lấh đợ ch’na yêm ting pấh cóh hội thi ch’na đh’nắh g’lúh n’nâu, a zi  đươi dua n’coo đoọng bhrợ pr’đươi k’độ ch’na ting cơnh ma nứih Cơ Tu a hay. Nắc đoo đợ pr’đươi âng a zi kiêng xay trúih p’cắh, chroi đoọng zư đớc râu liêm chr’nắp âng lang a hay”.

Hội thi “ zư đớc ch’na đh’nắh văn hóa  Cơ Tu”, âng Hội LH pân đil chr’hoong Tây Giang bhrợ têng cắh muy đoọng k’đhơợng zư đớc văn hóa acoon cóh Cơ Tu nắc dzợ p’too moon chắp hơnh bh’rợ âng pân đil cóh bh’rợ bhrợ pa dưr pr’loọng đong ca bhố ngăn, ma mơ mr’cơnh, têêm ngăn; đh’rứah lâng đhị đêếc xay trúih p’too moon ooy ma mơ mr’cơnh pân jứih pân đil tước hội viên pân đil, ma nứih  pa bhrợ. A móo Bhriu Thị Sen – CHủ tịch Hội Liên hiệp pân đil chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam  đoọng năl: “Hội Liên hiệp pân đil Tây Giang bhrợ hội thi “ Zư đớc ch’na dhd’nắh văn hóa Cơ Tu” crêê cơnh pr’đớc âng g’lúh thi nắc đoọng zư đớc văn hóa ch’na đh’nắh Cơ Tu. Xoọc đâu, râu pa dưr âng xã hội glụ đơơng n’nắc bấc râu ooy văn hóa, cóh đêếc vêy văn hóa ch’na dhd’nắh a hay crêê ha vil lơi. Tu cơnh đêếc, Hoọi LH pân đil chr’hoong Tây Giang bhrợ g’lúh thi đoọng zư đớc apêê chr’nắp  pr’hay âng ma nứih Cơ Tu. đhị đêếc, xay trúih p’cắh tước t’mooi năl ghít lấh ooy văn hóa đha nuôr Cơ Tu”.

Ting UBND chr’hoong da ding ca coong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, du lịch vel bhươl vêy nắc c’lâng bơơn pa dưr l’lăm cóh cr’chăl tước. Bấc c’moo ha nua, đh’rứah lâng bh’rợ bhrợ pa dưr pr’đơợ bhrợ du lịch, vel đong n’nâu dzợ pa bhlâng k’rang tước bh’rợ zư đớc apêê chr’nắp văn hóa âng đha nuôr Cơ Tu, chr’hoong Tây Giang cóh đêếc vêy ch’na dh’nắh veye tơợ a hay./.

Tây Giang: Bảo tồn ẩm thực văn hóa Cơ Tu

                                            CTV Hiền Thúy

Những năm gần đây, các cấp Hội, Đoàn thể ở huyện vùng cao, biên giới Tây Giang, tỉnh Quảng Nam thường xuyên tổ chức cuộc thi nấu ăn, trưng bày các món ẩm thực truyền thống của người Cơ Tu. Qua đó nhằm bảo tồn, gìn giữ, sưu tầm các món ăn truyền thống của người bản địa. Những món ăn sau khi chấm, chọn có thể sử dụng làm thực đơn phục vụ du khách.

  “Ẩm thực truyền thống” là chủ đề chính của Hội thi “Bảo tồn ẩm thực văn hóa Cơ Tu” vừa được Hội LHPN huyện Tây Giang tổ chức. Hội thi thu hút sự tham gia của hơn 60 chị em là hội viên phụ nữ của 10 xã trên địa bàn huyện. Theo thể lệ, các đội phải chuẩn bị bữa ăn cho 10 người. Nguyên liệu là những sản vật sẵn có tại địa phương, như bếp củi, nguyên liệu chế biến món ăn và đồ uống. Các đội trãi qua 4 phần thi gồm: lên thực đơn; chế biến, nấu, trình bày món ăn. Trong quá trình thực hiện phải đảm bảo tiêu chí về an toàn vệ sinh thực phẩm, cùng với đó là phần thuyết trình, tất cả gói gọn trong 180 phút.

Chị Bríu Thị Hát đội LHPN xã Lăng giới thiệu về mâm cơm chủ đề “Bữa cơm gia đình” của đội mình. Mâm cơm của đội xã  Lăng gồm những món chính như cơm lam, cơm ghế, thịt heo sào ngọn su su; chim rừng nấu với mè đen; thịt sóc kho; canh rau thập cẩm nấu với cá liêng khô... được các chị em chế biến hết sức công phu, bắt mắt: “Đến với hội thi lần này, đội chúng tôi mang đến mâm cơm với các món ăn truyền thống của người Cơ Tu. Đây là những món ăn đặc sản của người Cơ Tu. Đặc biệt, chúng tôi mong muốn chị em phụ nữ là những điển hình “giỏi việc nước, đảm việc nhà”, xây dựng gia đình hạnh phúc. Bên cạnh đó, chị em hãy luôn bảo tồn, gìn giữ những món ăn truyền thống của dân tộc mình”.

Cũng như đội Phụ nữ xã Lăng, chị em xã Ch’Ơm cũng chuẩn bị rất chu đáo mâm cơm dự thi. Chị Pơloong Thị Nhơi, Chủ tịch Hội LHPN xã Ch’Ơm cho hay: Không chỉ nấu những món ăn truyền thống của dân tộc, Đội Phụ nữ xã Ch’Ơm còn sáng tạo trong việc sử dụng ống tre, nứa, ống thồ lô, chum, ché… để trình bày các món ăn, đồ uống, món tráng miệng... tạo cảm giác đẹp mắt, ngon miệng. “Ngoài những món ăn tham gia trong hội thi ẩm thực lần này, chúng tôi sử dụng tre, nứa để làm các vật dụng đựng thức ăn theo cách người Cơ Tu xưa. Đó là những vật dụng mà chúng tôi muốn giới thiệu, quảng bá, góp phần gìn giữ giá trị truyền thống”.

  Hội thi “Bảo tồn ẩm thực văn hóa Cơ Tu”, do Hội LHPN huyện Tây Giang tổ chức không chỉ nhằm duy trì, bảo tồn văn hóa dân tộc Cơ Tu mà còn khích lệ, tôn vinh vai trò của phụ nữ trong việc xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc; đồng thời qua đó tuyên truyền về bình đẳng giới tới hội viên phụ nữ, người lao động. Chị Bríu Thị Sen - Chủ tịch Hội LHPN huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết: “Hội LHPN Tây Giang tổ chức hội thi “Bảo tồn ẩm thực văn hóa Cơ Tu” đúng như chủ đề của cuộc thi là nhằm bảo tồn ẩm thực văn hóa Cơ Tu. Hiện nay, sự phát triển của xã hội kéo theo đó là nhiều vấn đề về văn hóa, trong đó có văn hóa ẩm thực truyền thống dần bị lãng quên. Chính vì lẽ đó, Hội LHPN huyện Tây Giang tổ chức cuộc thi nhằm bảo tồn các giá trị truyền thống của người Cơ Tu. Qua đó, quảng bá, giới thiệu đến du khách hiểu biết về văn hóa cộng đồng người Cơ Tu”.

Theo UBND huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, du lịch cộng đồng sẽ là hướng phát triển được ưu tiên trong thời gian tới. Những năm qua, cùng với việc xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch, địa phương này còn đặc biệt quan tâm đến việc khôi phục gìn giữ, bảo tồn các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào Cơ Tu, huyện Tây Giang, trong đó có các món ăn truyền thống./.