Cắh vêy mưy râu vaccine n’đoo cóh k’tiếc k’ruung hêê bơơn lêy cha mêết, k’đươi moon đấh hân cơnh vaccine Covid-19. Bêl ahay, đoọng vêy bơơn mưy bh’nơơn pr’đươi vaccine nắc lêy lướt zi lấh tơợ 7 tước 12 c’moo, xoọc đâu nắc lấh m’pâng c’moo lêy cha mêết, bh’nơơn pr’đươi vacccine “made in Việt Nam” tr’nơợp nắc bơơn xay moon tiêm lêy liêm choom cóh a’đhăh dzăm, nắc đoo vaccine Nanocovax âng Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen đhị thành phố Hồ Chí Minh. T’coóh Hồ Nhân, Tổng Gíam đốc Công ty Nanogen lâng t’coóh Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục khoa học lâng Công nghệ, Bộ Y tế, Chánh Văn phòng xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung lêy cha mêết pa dưr pa xớc vaccine moon ghít: “Azi nắc ơy thử nghiệm cóh xong đong Hamster đoọng lêy đợ xong đông bơơn tiêm vaccine nắc dzợ k’rơ, dưr mọ lâng vêy lêy doọ crêê Covid-19, đợ xong đông crêê boọ Covid-19 cắh bơơn tiêm nắc cắh lấh k’rơ, lấh mơ nắc chêết bil, ma mung cắh đenh.”

“Bh’nơơn lêy cha mêết lâm sàng cóh xong đông âng pr’đươi bh’rợ nâu bơơn Hội đồng khoa học xay moon liêm dal...”

Bhiệc bhrợ têng đấh hân cung xoọc ta bhrợ ooy cr’chăl thử nghiệm cóh manứih. Xang mơ 1 t’ngay bơơn Hội đồng Đạo đức y sinh k’tiếc k’ruung lêy đoọng bhrợ, Bộ Y tế lâng Học viện Quân y, Bộ Quốc phòng nắc ơy bhrợ têng xa nay bh’rợ thử nghiệm vaccine Nanocovax cóh manứih t’ngay 10/12.

Lâng Trần Thị Ngọc Mai, Nguyễn Phú Quốc, Phương Thị Thu Hà, sinh viên Học viện Quân y, bhiệc vêy cóh t’nooi đợ apêê zước pấh tiêm lêy vaccine Nanôcovax nắc g’lúh đoọng chrooi pa xoọng ooy bh’rợ pa dưr pa xớc âng y học lâng pa dưr đấh âng đơơng vaccine moót đươi dua đoọng chrooi pa xoọng k’chứt lơi pr’lúh Covid-19: “Acu kiêng tiêm lêy vaccine Covid-19 đoọng đấh k’chưt lơi pr’lúh cr’ay. Pr’loọng đông zi ting hâng hơnh quyết định zước nhăn tiêm lêy vaccine âng cu. Acu dzợ ta moóh đợ cr’liêng xa nay đoọng xay moon ha pêê cóh đông lêy zước moót thử nghiệm lêy.”

“Acu nắc sinh viên y khoa nắc cung vêy năl ghít lấh đắh bhiệc tiêm lêy vaccine cung cơnh đợ râu cắh liêm crêê ha dang váih. Hân đhơ cơnh đêếc, acu nắc tin ooy vaccine Nanocovax lêy cha mêết g’lúh nâu, cung cơnh tin đươi cóh Học viện nắc ơy ra văng zâp pr’đươi bh’rợ ha dang vêy râu dưr váih cắh liêm choom.”

“Acu rơơm kiêng acu nắc mưy ooy đợ apêê tình nguyện bhrợ têng vaccine cha groong Covid-19 âng Việt Nam bhrợ têng.”

Pấh hội đồng Đạo đức y sinh k’tiếc k’ruung, Trung tướng Đỗ Quyết, Gíam đốc Học viện Quân y xay moon, vaccine Nanocovax xoọc vêy bấc râu liêm choom. ooy cr’chăl hanua, zâp đông khoa học nắc ơy k’rong pazưm liêm choom lâng cr’noọ cr’niêng lêy cha mêết pa glúh liêm choom râu zêl cha groong Covid-19. Gr’hoót moon nắc doọ vêy bhrợ đợc râu dưr váih căh liêm crêê ha y chroo ooy cr’chăl lêy thử nghiệm vaccine Nanocovax đhị Học viện Quân y, Trung tướng Đỗ Quyết moon, Việt Nam xoọc t’bhlâng đoọng đấh vêy vaccine Covid-19 đươi dua bhứah cóh đhanuôr, hân đhơ cơnh đêếc nắc têêm ngăn lâng xoọc râu choom cắh liêm crêê ooy c’rơ, tr’mung âng đợ apêê tình nguyện pấh thử nghiệm: “Ooy giờ tr’nơợp ơy vêy 30 cha nặc zước moon tiêm. Azi nắc lêy pay đăng ký trực tiếp đhị Học viện Quân y, đhị số điện thoại, email lâng website đoọng vêy manứih ting pấh thử nghiệm ooy đợ cr’chăl nắc a’tốh. Lâng trách nhiệm âng cha nặc manứih, quyền lợi âng cha nặc manứih, rơơm kiêng zâp ngai nắc đh’rứah ting pấh bhrợ tiêm lêy đoọng đấh vêy văccine medein Việt Nam t’moót đươi dua têêm ngăn lâng liêm choom cóh đhanuôr.”

Ting cơnh Tổng Gíam đốc Công ty Nanogen Hồ Nhân, vaccine Nanocovax cắh mưy gr’hoót moon âng đơơng liêm choom zư lêy lấh 6 c’xêê l’lăm pr’lúh Covid-19 lâng zên pa câl doọ bấc, mơ 120 r’bhâu đồng đhị mưy t’niêm nắc dzợ choom zêl cha groong liêm choom, đấh hân bhrợ têng vaccine Covid-19 xoọc dưr váih bấc cóh bha lang k’tiếc xoọc đâu: “Azi moon ghít pr’lướt lêy cha mêết bhrợ têng vaccine Covid-19 âng Công ty doọ vêy zi lưa lấh mơ bha lang k’tiếc. azi nắc đấh chô bhrợ liêm choom. xoọc, bh’rợ bhrợ têng âng zi mơ 10-20 ực liều mưy c’moo. Azi dzợ xoọc bhrợ têng vaccine cơnh xịt cắh cậ t’dzật cóh móh.”

Cr’chăl lêy pay tình nguyện viên pấh tiêm lêy vaccine ta bhrợ ooy 1 tuần, tơợ t’ngay 9/12. K’noọ đợc t’ngay 17/12 nắc lêy tiêm lêy t’niêm vaccine tr’nơợp. Zâp ngai nắc tiêm 2 liều cr’chăl mơ 28 t’ngay. Cr’chăl lêy cha mêết đoọng ha zâp apêê nâu nắc 56 t’ngay.

Bh’nơơn lêy tiêm vaccine Covid-19 ooy manứih dzợ xoọc bhrợ, tu cr’chăl xay moon, lêy cha mêết liêm nhâm ting cr’chăl t’ngay. Hân đhơ cơnh đêếc, râu tin đươi âng đơn vị bhrợ têng lâng đợ bhr’dzang xay bhrợ liêm choom, đấh hân âng đơn vị k’đhơợng bhrợ thử nghiệm xoọc bhrợ pa dưr đợ râu cr’noọ cr’niêng liêm choom ooy vaccine Covid-19 made in Việt Nam tr’nơợp./.

Khởi động thử nghiệm vaccine Covid-19

của Việt Nam – đầy hứa hẹn

                                                   PV Văn Hải

Bộ Y tế, Học Viện Quân y (Bộ Quốc Phòng) và Công ty Cổ phần Công nghệ Sinh học Dược Nanogen đã chính thức khởi động thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 vaccine COVID-19 Nano Covax trên người từ hôm qua. Trước  thông tin này, người dân đang quan tâm đến những tình nguyện viên sẽ đăng ký thử nghiệm vaccine COVID-19 ra sao, những mũi vaccine đầu tiên sẽ được tiêm như thế nào? Việc xác định tính an toàn trong giai đoạn này ra sao và làm sao để Việt Nam có thể đảm bảo đủ số lượng 10.000 người có nguy cơ cao để thử nghiệm vaccine?

Chưa một loại vaccine nào ở nước ta lại được nghiên cứu, sản xuất khẩn trương như vaccine Covid-19. Trước đây, để có được 1 sản phẩm vaccine phải trải qua từ 7 đến 12 năm, nay chỉ hơn nửa năm tiến hành nghiên cứu, sản phẩm vaccine “made in Việt Nam” đầu tiên đã được đánh giá thử nghiệm thành công trên động vật, đó là vaccine Nanocovax của Công ty cổ phần công nghệ sinh học dược Nanogen tại thành phố Hồ Chí Minh. Ông Hồ Nhân, Tổng Giám đốc Công ty Nanogen và ông Nguyễn Ngô Quang, Phó Cục trưởng Cục khoa và Công nghệ (Bộ Y tế), Chánh Văn phòng Chương trình Quốc gia nghiên cứu phát triển vaccine khẳng định:“Chúng tôi đã thử nghiệm trên chuột Hamster cho thấy những con chuột được tiêm vaccine thì vẫn khoẻ mạnh, tăng cân và có kết quả âm tính với Covid-19; những con chuột bị nhiễm Covid-19 không được tiêm thì sức khỏe rất kém, thậm chí tử vong, tuổi thọ ngắn.”

“Kết quả thử nghiệm lâm sàng trên chuột của sản phẩm này được Hội đồng khoa học đánh giá rất cao… ”

Không khí làm việc khẩn trương cũng đang diễn ra trong giai đoạn thử nghiệm trên người. Chỉ sau 1 ngày được Hội đồng Đạo đức y sinh quốc gia phê chuẩn, Bộ Y tế và Học viện Quân y (Bộ Quốc phòng) đã chính thức khởi động chương trình thử nghiệm vaccine Nanocovax trên người vào ngày hôm qua (10/12).

Với Trần Thị Ngọc Mai, Nguyễn Phú Quốc, Phương Thị Thu Hà, sinh viên Học viên Quân y, việc có tên trong danh sách những người đầu tiên đăng ký tiêm thử nghiệm vaccine Nanocovax là cơ hội được đóng góp vào sự phát triển của y học và thúc đẩy sớm đưa vaccine vào sử dụng để góp phần đẩy lùi đại dịch Covid-19.

“Em muốn tiêm thử vaccine Covid-19 để nhanh đẩy lùi đại dịch. Gia đình em ủng hộ quyết định đăng ký thử nghiệm vaccine của em. Em còn hỏi những thông tin để cung cấp cho người nhà được đăng ký.”

“Em là sinh viên y khoa nên cũng có hiểu biết nhất định về việc tiêm thử nghiệm vaccine cũng như những rủi ro gặp phải. Tuy nhiên, em khá tin vào vaccine Nanocovax nghiên cứu lần này, cũng như tin tưởng ở Học viện đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án nếu có tai biến xảy ra.

“Em mong muốn mình là một trong những người tình nguyện tạo ra vaccine ngừa COVID-19 do Việt Nam sản xuất”

Tham gia hội đồng Đạo đức y sinh quốc gia, Trung tướng Đỗ Quyết, Giám đốc Học viện Quân y đánh giá, vaccine Nanocovax đang có nhiều hứa hẹn. Trong suốt thời gian qua các nhà khoa học đã tập trung cao độ với hy vọng nghiên cứu ra “vũ khí” hiệu quả để chống lại “giặc” Covid-19. Cam kết sẽ không để tai biến xảy ra trong quá trình thử nghiệm vaccine Nanocovax tại Học viện Quân y, Trung tướng Đỗ Quyết khẳng định, Việt Nam đang nỗ lực để sớm có vaccine Covid-19 sử dụng rộng rãi trong cộng đồng nhưng sự an toàn phải đặt lên hàng đầu và không đánh đổi bằng sức khỏe, tính mạng của những người tình nguyện tham gia tiêm thử nghiệm:“Ngay trong giờ đầu tiên đã có 30 người đăng ký tiêm. Chúng tôi tiếp nhận đăng ký trực tiếp tại Học viện Quân y, qua số điện thoại, email và website để có được nguồn người đăng ký thử nghiệm trong những giai đoạn tiếp theo. Với trách nhiệm của cá nhân, quyền lợi của cá nhân, hy vọng mọi người đồng lòng, sẵn sàng tham gia vào thử nghiệm để sớm có vaccine medein Việt Nam đưa vào sử dụng an toàn và hiệu quả trong cộng đồng.”

Theo Tổng Giám đốc Công ty Nanogen Hồ Nhân, vaccine Nanocovax không chỉ hứa hẹn mang lại hiệu quả bảo vệ hơn 6 tháng trước dịch bệnh Covid-19 và giá thành rẻ (chỉ khoảng 120.000 đồng/1 mũi tiêm) mà còn “đi tắt, đón đầu” trong cuộc đua sản xuất vaccine Covid-19 đang diễn ra khẩn trương trên thế giới hiện nay:"Chúng tôi khẳng định là tiến độ nghiên cứu, sản xuất vaccine Covid-19 của Công ty không chậm so với thế giới. Chúng tôi sẽ sớm về đích. Hiện quy mô sản xuất của chúng tôi khoảng 10-20 triệu liều một năm. Chúng tôi còn đang sản xuất vaccine dạng xịt hoặc nhỏ vào mũi”

Quá trình tuyển chọn tình nguyện viên tham gia tiêm thử nghiệm vaccine diễn ra khoảng 1 tuần, bắt đầu từ 9/12. Dự kiến ngày 17/12 sẽ tiến hành tiêm thử nghiệm mũi vaccine đầu tiên. Mỗi người được tiêm bắp 2 liều cách nhau 28 ngày. Thời gian nghiên cứu cho mỗi đối tượng là 56 ngày.

Kết quả thử nghiệm vaccine Covid-19 trên người vẫn đang ở phía trước vì quá trình đánh giá, theo dõi nghiêm ngặt với thời gian khá dài. Tuy nhiên, sự tự tin của đơn vị sản xuất và những bước triển khai bài bản, khẩn trương của đơn vị chủ trì thử nghiệm đang mở ra những hy vọng về sản phẩm vaccine Covid-19 “made in Việt Nam” đầu tiên./.