L’lăm ahay, pr’loọng đong a moó Quàng Thị Thuý vêy lấh 5 r’bhâu mét vuông k’tiếc chóh mận lâng cà phê đăn đhị c’lâng bhlâng 6. Hân đhơ zập c’moo, pr’loọng đong a moó ơy đớc lứch c’rơ đoọng zư lêy bhươn bhươn pay cha p’lêê n’nâu, nắc đợ rau bơơn pay pa chô cắh mơ, vêy cơnh cậ nắc bil hân noo, chr’nắp xiêr cắh rau bơơn k’miáh đớc.

Bơr pêê c’moo chô ooy đâu, bấc manuýh lướt đhị c’lâng kiêng lướt mót lêy bhươn t’nơơm pay cha p’lêê âng pr’loọng đong a moó đoọng chụp ảnh, bấc bhlâng nắc cóh hân noo pô mận chớh, pô cà pêh váih. Nắc tơợ đêếc, a moó bhrợ bh’rợ dịch vụ du lịch. C’xêê 1/2018, đươi dua 5 r’bhâu mét vuông k’tiếc da ding ta luôn vêy đhí lâng pazêng rau t’nơơm chr’nóh pay cha p’lêê ơy vêy ta chóh, a moó k’rong bhrợ p’xoọng 50 ức đồng đoọng pa liêm bhươn cắh lấh liêm choom nắc dưr váih bhươn pô Chong Chóng. A moó Thuý xay moon: Cóh tr’nơớp tơớp xăl bhrợ kinh tế cơnh đâu pr’loọng đong công k’rang pa bhlâng, tu nâu đoo nắc 2 cơnh bh’rợ kinh tế la lay cơnh, lấh n’nắc c’la cu cắh ơy vêy kinh nghiệm cóh bh’rợ dịch vụ du lịch. “Acu lêy acu bhrợ nông nghiệp nắc đhăm k’tiếc u ga mắc vêy choom chóh bhrợ bấc rau, lâng ting n’nắc nắc acu bhrợ dịch vụ nắc vêy cơnh doọ ng’đươi k’tiếc ga mắc, nắc acu công choom k’rong bhrợ m’bứi, đợ rau bơơn pay pa chô nắc công bấc lấh mơ”.

Lâng rau đa đơớh, zay ta béch, a moó Thuý nắc ơy bhrợ đh’rứah liêm choom bhlưa bhươn pô lâng k’r’bhâu bêệ chong chóng vêy bấc cơnh pr’họm. Tơợ c’lâng bhlâng tước ooy bhươn chong chóng nắc đợ bha nơớc đhâl bấc ơl pô, bơr n’đắh toor c’lâng đhâl nắc vêy ta pa chăm lâng đợ n’loong t’tứi dzông bấc pa bhlâng bha ar vêy ma pr’họm cơnh hình da dul, tr’xin dưr păr bêl vêy đhí; đha đấc tước ooy bha đưn da ding nắc đợ pợ t’tứi đoọng mót đhêy ắt, ting n’nắc nắc bhươn tam giác mạch dưr chắt váih liêm đhị da ding dal, ting n’nắc nắc dzợ vêy đhr’nút đhr’nai, bhrợ ha zr’lụ n’nâu la liêm pr’hay lấh mơ; ha dzợ pazêng t’nơơm cà phê, t’nơơm mận nắc a moó đớc lơi cơnh đêếc đoọng ta mooi buôn chụp ảnh, chêếc pêếh p’lêê. Lâng đợ zên vé mơ 10 r’bhâu đồng 1 cha nắc lướt lêy, xang bêl pa luíh, bh’rợ bhươn chong chóng âng pr’loọng đong a moó nắc k’đơơng k’r’bhâu chu ta mooi tơợ ch’ngai đăn tước lêt, bấc bhlâng nắc cóh t’ngay x’rịa tuần cắh câl đoo bêl lễ, tết. A noo Bạc Cầm Kỳ ta mooi tước ooy đâu prá: “T’ngay đâu nắc t’ngay x’rịa tuần đơơng âng pr’loọng đong tước ooy đâu cha ớh, lướt ooy đâu nắc acu lêy da ding chong chóng n’nâu vêy bấc rau pr’hay, bhrợ t’váih rau bhui har đoọng ha pr’loọng đong cu”.

Bh’rợ dịch vụ du lịch bhươn pô chong chóng âng pr’loọng đong a moó Quàng Thị Thuý ơy chô đơơng đợ bh’nơơn liêm choom. Ting cơnh dáp lêy tơợ tr’nơớp c’moo tước nâu cơy, pr’loọng đong a moó bơơn pay pa chô k’nặ 100 ức đồng. Bhươn chong chóng âng pr’loọng đong a moó bhrợ t’váih bh’rợ tr’nêng đoọng ha bấc manuýh pa bhrợ t’đui ooy hân noo đhị vel đong. A moó Thuý bhui har xay moon: Cóh cr’chăl ha y pr’loọng đong nắc k’rong bhrợ đoọng bhrợ dịch vụ du lịch, l’lăm nắc pa liêm bhươn pô lâng nắc bhrợ p’xoọng dịch vụ Homestay, t’hước ooy c’bhúh manuýh lướt du lịch bấc lấh mơ, cóh k’tiếc k’ruung hêê lâng tơợ k’tiếc k’ruung n’lơơng: “Zr’lụ n’nâu nắc công la liêm, cóh ha y chroo pr’loọng đong zi bhrợ têng p’xoọng Homestay đoọng ta mooi cóh ch’ngai tước ooy đâu apêê đoo bơơn chêếc lêy n’năl rau la liêm pr’hay, bi coanh zr’lụ đong cu n’nâu vêy bấc rau t’nơơm pay cha op’lêê, apêê đoo kiêng pêếh cha p’lêê n’hau nắc pêếh, cắh cậ pa choom bhrợ ha rêê đhuốch đh’rứah pr’loọng đong zi công choom, tu cơnh đêếc nắc cóh ha y pr’loọng đong zi bhrợ p’xoọng Homestay, cóh x’rịa c’moo đâu nắc bhrợ têng xang”.

Pân k’noọ, pân bhrợ têng, a moó Quàng Thị Thuý ơy xay p’cắh rau t’béch g’lăng cóh bh’rợ bhrợ cha âng manuýh pân đil đhanuôr Thái Sơn La, bhrợ t’váih c’lâng bh’rợ pa dưr kinh tế t’mêê đhị vel đong./.

Chuyển đổi mô hình sản xuất,

cơ hội đổi đời của nông dân vùng núi

         Trấn Long

Tận dụng lợi thế địa hình sẵn có, chị Quàng Thị Thúy, sinh năm 1982, dân tộc Thái ở bản Hôm, xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La đã mạnh dạn từ bỏ làm nông nghiệp truyền thống sang làm dịch vụ du lịch. Mặc dù mô hình mới khai trương hơn nửa năm, nhưng bước đầu đã cho kết quả khả quan, với thu nhập hàng trăm triệu đồng.

Trước đây, gia đình chị Quàng Thị Thúy có hơn 5.000 mét vuông trồng mận và cà phê ngay mặt Quốc lộ 6. Mặc dù mỗi năm, gia đình đã dành toàn bộ công sức để chăm bón cho vườn quả, nhưng thu hoạch chẳng đáng là bao, thậm chí có năm mất mùa, hoặc mất giá còn thua lỗ. 

Vài năm trở lại đây, rất nhiều người qua đường muốn vào vườn quả nhà chị chụp ảnh, nhất là mùa hoa mận, hoa cà phê. Thế là từ ấy, chị tìm tòi, học hỏi, nung nấu ý định chuyển đổi kinh tế từ thuần nông sang làm dịch vụ du lịch. Tháng 1/2018, tận dụng 5.000 mét vuông đồi lộng gió và các loại cây ăn quả có sẵn, chị mạnh dạn đầu tư thêm gần 50 triệu đồng để cải tạo vườn quả thành Vườn hoa Chong Chóng. Chị Thúy chia sẻ: Ban đầu chuyển đổi kinh tế như vậy thì gia đình cũng rất lo lắng, bởi đây là 2 cách làm kinh tế hoàn toàn khác nhau, hơn nữa bản thân chưa có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực dịch vụ du lịch: “Mình thấy là mình làm nông nghiệp thì cái diện tích của mình cũng phải lớn thì mình mới đầu tư nhiều được, với cả là mình làm dịch vụ thì có thể mình không cần diện tích lớn, mình có thể đầu tư ít nhưng mà lợi nhuận của nó cũng sẽ cao hơn”.

Với sự nhanh nhẹn, tháo vát sẵn có, chị Thúy đã khéo léo bố trí vườn hoa, tiểu cảnh xen lẫn hàng nghìn cây chong chóng đủ màu sắc. Từ đường quốc lộ lên Vườn chong chóng là những bậc đá quanh co trải đầy hoa, hai bên bậc đá là những cột cách điệu treo đầy hình trái tim, nhẹ nhàng bay trong gió; lên đến đỉnh đồi là những căn chòi nhỏ hóng mát, là những mảnh vườn tam giác mạch nổi bật giữa nền trời xanh; những chiếc xích đu, bập bênh được bài trí hợp lý, khiến nơi đây càng thơ mộng hơn; còn những cây cà phê, cây mận hầu như chị đều giữ lại để du khách chụp ảnh, trải nghiệm hái quả tại chỗ. Với giá vé 10.000 đồng/1 người tham quan, ngay sau khi khai trương, mô hình Vườn chong chóng của gia đình chị đã thu hút hàng nghìn lượt du khách gần xa tới tham quan, trải nghiệm, nhất là vào dịp cuối tuần hay các dịp Lễ Tết. Anh Bạc Cầm Kỳ, du khách nói: “Hôm nay là ngày cuối tuần đưa gia đình đi chơi, đi qua đây thì tôi lên đồi chong chóng này thì cũng có nhiều cái hay, tạo cảm giác thoải mái cho gia đình”.

Mô hình dịch vụ du lịch Vườn hoa chong chóng của gia đình chị Quàng Thị Thúy đã cho kết quả khả quan. Thống kê sơ bộ từ đầu năm đến nay, gia đình đã có thu nhập gần 100 triệu đồng. Vười chong chóng nhà chị còn tạo việc làm cho nhiều lao động thời vụ tại địa phương. Chị Thúy phấn khởi cho biết: Thời gian tới gia đình sẽ tiếp tục đầu tư để làm dịch vụ du lịch, trước mắt là cải tạo vườn hoa và sẽ mở thêm dịch vụ Homestay, hướng tới những đoàn du lịch lớn, cả trong và ngoài nước: “Khu này nó cũng đẹp thì tới đây gia đình sẽ mở thêm Homestay để những du khách ở xa đến thì cho người ta đi trải nghiệm, ví dụ khu nhà mình thì cây cối rất nhiều, người ta muốn hái quả hay muốn làm nương cùng gia đình đều có, cho nên là tới đây gia đình mình sẽ mở Homestay, cuối năm nay chắc là sẽ xong”.

Dám nghĩ dám làm, chị Quàng Thị Thúy đã chứng tỏ bản lĩnh làm kinh tế của người phụ nữ dân tộc Thái Sơn La, mở ra hướng phát triển kinh tế mới tại địa phương./.