X'ră: Thu Hằng

Đhanuôr lâng pr’zợc chắp nhêr!

Bắc Kạn nắc tỉnh k’coong ch’ngai, pr’ắt tr’mung âng đhanuôr lấh mơ nắc g’nưm ooy nông-lâm nghiệp, đợ pr’loọng đông đha’rứt dzợ bấc. tu cơnh đâu, đươi bhrợ bh’rợ padưr bhrợ têng, ch’chóh liêm dal nắc đoo pr’đơởch’nắp zúp đoọng đhanuôr t’bil ha ul, pa’xiêr đha’rứt. hân đhơ cơnh đêếc, lalua lêy bấc vel bhươl cung dzợ xoọc chấc lêy c’lâng glúh đoọng ha đhanuôr, lấh mơ nắc bêl hân noo ha’ọt xoọc đâu. Xay moon âng PV Thu Hằng đhị chr’hoong k’coong ch’ngai Pắc Nặm, 1 ooy đợ chr’hoong đha’rứt âng tỉnh Bắc Kạn moon:

Lêy đợ n’lung bhơi r’véh cơnh a’bhêy, su hào, xà lách, dzar… t’viêng liêm âng pr’loọng đông a’ngắh Chu Thị Tỷ, ắt cóh vel Nà Phẩn, chr’hoong Pắc Nặm, tỉnh Bắc Kạn năc vêy bơơn lêy lứch râu bhui har âng đhanuôr cóh đâu. A’ngắh Tỷ moon, bêl ahay pr’atứ tr’mung pr’loọng đông lấh mơ nắc g’nưm ooy tơơm a’bhoo, ha’roo nắc lưm bấc zr’nắh k’đhạp, bhiệc ha ul cha taluôn váih, lấh mơ nắc tước hân noo chóh bêết. tơợ c’moo 2008 tước đâu, tu bơơn âng đơơng zên, m’ma chr’nóh, bhiệc chóh bhrợ tơợ xa’nay bh’rợ chóh bhơi r’véh têêm ngăn lâng zên vốn âng xa’nay bh’rợ 20a âng chính phủ, pr’loọng đông a’ngắh nắc bhrợ t’bhứah k’tiếc chóh lâng k’dâng 3.000 mét vuông k’tiếc. tu cơnh đâu, pr’đươi bhơi r’véh t’vieneg cắh mưy liêm zâp đoọng ha pr’đươi âng pr’loọng đông nắc dzợ âng đơơng pa’câl, pr’loọng đông a’ngắh bơơn bhrợ zâp c’moo k’zệt ực đồng. a’ngắh Chu Thị Tỷ moon:

Bêl ahay cắh ơy bơơn zooi zúp, pr’loọng đông zi lướt chấc t’bơơn bhơi cóh crâng. Nâu cơy Trung tâm khuyến nông âng chr’val nắc zooi zúp , vêy ha’rêê ruộng đăn đông nắc choom chóh bhrợ bhơi r’véh, a’bhêy đoọng âng đơơng pa’câl đhị chợ, nắc acu năl chóh bhrợ vêy bơơn zên.

Chr’nắp pa’câl bhơi r’véh hân noo ha’ọt nắc liêm bấc cóh chr’hoong Pắc Nặm, tu cơnh đâu bấc c’moo đâu pr’loọng đông anoo Tô Văn Nam, ắt cóh chr’val Bộc Bố cung dzợ t’bhlâng chóh bhrợ padưr bhơi r’véh, lấh mơ nắc đợ t’nơơm hân noo ha’ọt ha’pruốt. k’noọ đợc zâp c’moo bơơn pachô tơợ bhơi r’véh âng pr’loọng đông anoo Nam tơợ 20-30 ực đồng. bơơn năl, đoọng têêm ngăn cr’chăl t’ngay bhrợ têng hân noo ha’ọt, l’lăm đêếc, anoo Nam nắc ơy pay đợ m’ma đệ t’ngay đoọng ha hân noo ha’pruốt. anoo Nam đoọng năl, ooy g’lúh chóh ha’ọt nâu, pr’đơợ plêệng k’tiếc cắh leiem crêê nắc lêy cha’mêết liêm gít đắh bhiệc chóh bhrợ, bil bấc c’rơ g’lêếh zư lêy, ga’bung chóh, hân đhơ cơnh đêếc nắc âng đơơng bơơn bhrợ bấc lấh mơ lanag bhiệc chóh a’bhoo cắh cậ ha’roo, hân đhơ cơnh đêếc, zr’nắh k’đhạp bhlâng lâng đhanuôr nắc bhiệc pa’câl lơi. Anoo Tô Văn Nam moon:

Bêl l’lăm ahay bhrợ têng cắh zâp cha. Vêy xa’nay bh’rợ chóh bhơi r’véh têêm ngăn, âng đơơng m’ma, kỹ thuật, acu cung năl kinh nghiệm cung cơnh kỹ thuật chóh bhrợ, bơơn năl bhiệc zư lêy, zêl cha’groong g’rưi. K’đhạp lấh mơ nắc chóh pậ bhứah nắc cắh ha đhị chấc pa’câl, cắh bấc manứih cơnh đâu nắc mưy buổi âng đơơng pa’câl 1 chu cóh chợ. Hadang chóh bhrợ bấc lấh nắc cung k’đhạp âng đơơng pa’câl.

A’ngắh Lê Thị Nương, Phó trưởng phòng nông nghiệp lâng padưr pa’xớc vel bhươl chr’hoong Pắc Nặm đoọng năl, xa’nay bh’rợ chóh bhơi r’véh 3 hân noo âng đơơng bh’nơơn liêm chr’nắp mơ 70 ực đồng đhị 1 hécta nắc choom bhrợ têng. Nâu đoo cung nặc 1 ooy đợ c’lâng bh’rợ zúp đoọng đhanuôr dưr zi’lấh đha’rứt. hân đhơ cơnh đêếc, k’noọ 10 hécta pazêng k’tiếc chóh bhơi r’véh đhị vel đông dzợ k’tứi la’lêếh, tu cơnh đâu, kiêng bhrợ t’bhứah nắc lêy k’rang tước thị trường pa’câl đoọng ha bh’nơơn pr’đươi. Pa’xoọng ooy đâu, zâp t’ngay vêy bấc bhơi r’véh bơơn zâp apêê lướt câl âng đơơng đắh dứp đồng bằng đoọng đươi dua. Tu cơnh đâu, bhiệc pa’câl lơi bhơi r’véh cóh chr’hoong Pắc Nặm cung dzợ xoọc râu bhiệc k’đhạp. a’ngắh Lê Thị Nương đoọng năl:

Chr’nắp lấh mơ nắc bhiệc pa’đăn lâng thị trường. pa’đhang moon cơnh bhơi r’véh cóh đâu, chóh t’bơơn zên, pa’câl m’bứi zên lấh mơ lâng bhơi r’véh đắh lơơng, tu bhơi r’véh apêê nắc bil cước âng đơơng, lấh mơ anức pay bhơi r’véh đắh lơơng đơơng chô pa’câl, hân đhơ cơnh đêếc cung cắh ngai câl. Đhanuôr bhrợ têng tơợ bhơi r’véh vêy choom bơơn 70 ực đồng, hân đhơ cơnh đêếc bhiệc pa’câl lơi cắh k’rơ bấc. tu cơnh đâu, lêy vêy cr’liêng xa’nay thị trường, đươi dua  ha cơnh đoọng zúp đhanuôr bhrợ têng. Azi cung xoọc k’noọ padưr k’rơ bhơi r’véh, lêy zúp đhanuôr bhrợ giàn cha’groong paliêm. Hân đhơ vêy đợ bhơi r’véh chóh cắh crêê hân noo, nắc cung c’lâng bh’rợ đoọng đhanuôr bhrợ têng bhơi r’véh cắh crêê hân noo, zúp đoọng ha bh’rợ t’bil ha ul pa’xiêr đha’rứt liêm choom lấh.

Zâp cấp, zâp ngành chức năng cóh Pắc Nặm lêy padưr k’rơ bhiệc xay moon, k’đươi đoọng đhanuôr bơơn lêy râu liêm chr’nắp tơợ bhiệc bhợ têng bhơi r’véh, lâng vêy c’lâng bh’rợ, chính sách zúp đoọng đhanuôr bơơn chấc thị trường đươi dua. Vêy cơnh đâu nắc bhiệc chóh bhrợ bhơi r’véh cóh Pắc Nặm vêy padưr pa’xớc liêm nhâm lâng âng đơơng thu nhập đoọng ha đhanuôr.