Coh đhr’nong đong k’tứi âng đay coh vel Công Dồn, chr’val Zuôih, chr’hoong Nam Giang, t’cooh Bhling Hạnh đơc đoọng muy zr’lụ bhlâng đoọng zư đơc đợ tr’coó xa nul âng ma nưih Cơ Tu cơnh chiing, c’bhâr, abel, khèn, dăng zợ…

  N’niên lâng dưr pâ đhị đhăm k’tiêc grơơ nhool, bêl 15 c’moo, t’cooh Bhling Hạnh âi ting pâh cách mạng. Xang t’ngay vel đong bơơn pa chô cớ, t’cooh rach chô ooy đong lâng ting pâh bhrợ bh’rợ y, tư pháp xang năc bơơn bầu bhrợ Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam chr’val Zuôih 10 c’moo.

  Bơơn lươt bâc ooy, chơơc năl bâc cơnh bhrợ pr’hay tu cơnh đêêc coh prang apêê c’moo dzợ pa bhrợ, t’cooh đh’rưah lâng c’bhuh chiing cha gâr vel Công Dồn âi ting pâh cha ơh pa căh bâc ooy côh tỉnh lâng tỉnh n’lơơng. Cơnh lâng rơơm kiêng c’leh văn hóa âng ma nưih Cơ Tu bơơn zư đơc lâng pa choom đoọng ha lang t’tun, tu cơnh đêêc bêl đhêy hưu, t’cooh Hạnh ta luôn chơơc lêy ng’cơnh đoọng pa têêt pa dưr loom chăp kiêng ha lang p’niên.

  C’moo 1998, chr’hoong Nam Giang k’đhơợng xay bhrợ t’vaih muy chr’val muy c’bhuh chiing cha gâr, t’cooh Bhling Hạnh tươc zâp đong coh vel, chr’val p’too moon đha nuôr chơơc lêy, zư đơc apêê tr’coó xa nul cơnh chiing, cha gâr, a bel… xang n’năc bhrợ t’vaih c’bhuh chiing goong đơơng đh’nơc Công Dồn. Năc t’cooh âi bhrợ t’vaih pr’úa cha gâr, chiing lâng đơơng âng lươt pa căh bâc ooy cơnh Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Tây Ninh…

  T’cooh Hạnh xay moon: “ Chiing cha gâr coh pr’ăt tr’mông ma nưih Cơ Tu năc đợ tr’coó xa nul đơơng âng c’leh văn hóa acoon coh. Cơnh lâng ma nưih Cơ Tu, chiing goong căh muy năc râu hâng hơnh năc dzợ p’rá p’têêt acoon ma nưih lâng a bhuy a lụ. Zâp c’moo moot hân noo bhiêc bhan âng vel đonh cha ha roo t’meeê, bhrợ pr’ngooch,… lêy apêê đha đhâm c’mâr Cơ Tu ma tân tung da dă ting xa nul âng chiing cha gâr, a đoo năc cơnh ma mông cớ apêê t’ngay dzợ p’niên a hay.

  T’cooh Trần Dư, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam đoọng năl, đợ râu chroi đoọng coh bh’rợ zư đơc văn hóa âng đha nuôr Cơ Tu coh vel đong chr’hoong âng t’cooh Bhling Hạnh năc pa bhlâng bâc. Căh muy năl ghit ooy đhr’niêng bh’rợ âng đha nuôr vel đong, t’cooh Hạnh  dzợ zư đơc, bhrợ t’vaih, bhrợ t’mêê apêê bhr’ươr pr’hat, pr’múa liêm glăp n’đhang công dzợ bơơn zư đơc văn hóa acoon coh đay. T’cooh âi pa choom đoọng ha lang p’niên nâu câi đợ chr’năp âng văn hóa ma nưih Cơ Tu coh vel đong chr’hoong Nam Giang.

  C’moo 2019, t’cooh Bhling Hạnh bơơn Chủ tịch nước đoọng danh hiệu “ Nghệ nhân ưu tú” tu âi vêy bâc râu đơơng đoọng coh bh’rợ zư đơc lâng pa dưr c’kir văn hóa âng acoon coh. Nâu đoo năc râu hâng hơnh công năc râu trách nhiệm đoọng nghệ nhân Bhling Hạnh t’bhlâng đơơng đoọng lâng p’têêt pa dưr loom chăp kiêng ha lang p’niên zư đơc lâng pa dưr chr’năp văn hóa âng dha nuôr Cơ Tu./.

Người truyền lửa văn hóa Cơ Tu

(Theo Báo Quảng Nam)

  Năm nay đã hơn 70 tuổi nhưng ông Blinh Hạnh ở thôn Công Dồn, xã Zuôih, huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam vẫn nhanh nhẹn, thân thiện và gần gũi. Hàng ngày, ông miệt mài ghi chép và sưu tầm những giá trị, bản sắc văn hóa của người Cơ Tu để lưu truyền lại cho thế hệ mai sau. 

  Trong ngôi nhà nhỏ của mình ở thôn Công Dồn, xã Zuôih, huyện Nam Giang, già làng Blinh Hạnh dành riêng một gian chính giữa để cất giữ những vật dụng, nhạc cụ truyền thống của người Cơ Tu như cồng chiêng, đàn Abel, khèn bơ rét, ché cổ…

  Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất anh hùng, năm 15 tuổi, ông Bhling Hạnh đã tham gia cách mạng. Sau ngày quê hương giải phóng, ông về quê và tham gia công tác trong các ngành y, tư pháp rồi được tín nhiệm bầu làm Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Zuôih 10 năm liền.

  Được đi nhiều nơi, tìm hiểu nhiều cash làm hay nên trong suốt những năm còn công tác, ông cùng đội cồng chiêng thôn Công dồn đã tham gia biểu diễn ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh. Với mong muốn bản sắc văn hóa của người Cơ Tu được gìn giữ và truyền lại cho thế hệ mai sau, nên khi nghỉ hưu, ông Hạnh luôn tìm cách để truyền lửa đam mê cho lớp trẻ.

  Năm 1998, huyện Nam Giang chỉ đạo thành lập mỗi xã một đội trống chiêng, già làng Bhling Hạnh đến từng nhà trong thôn, trong xã vận động người dân tìm kiếm, cất giữ lại các nhạc cụ truyền thống như cồng, trống, chiêng, đàn Abel... rồi thành lập đội cồng chiêng mang tên Công Dồn. Chính ông đã cải biên các điệu múa trống, chiêng và mang đi biểu diễn nhiều nơi như Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, Tây Ninh...

  Ông Hạnh tâm sự: “Cồng chiêng trong đời sống của người Cơ Tu là những nhạc cụ mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Với người Cơ Tu, cồng chiêng không chỉ là niềm kiêu hãnh mà còn là thứ ngôn ngữ nối con người với thế giới siêu nhiên. Hằng năm vào mùa lễ hội truyền thống của làng như lễ ăn mừng lúa mới, lễ ăn thề kết nghĩa anh em giữa hai làng người Cơ Tu, lễ ăn mừng được mùa..., nhìn những thanh niên nam nữ Cơ Tu nối tay nhau múa theo điệu tâng tung da dá truyền thống, theo nhịp điệu của trống và cồng chiêng, tôi như sống lại với những ngày mình còn trẻ”.

  Ông Trần Dư, Trưởng phòng Văn hóa Thông tin huyện Nam Giang, tỉnh Quảng Nam cho biết, những đóng góp trong việc lưu truyền văn hóa của đồng bào Cơ Tu trên địa bàn huyện của ông Blinh Hạnh là rất lớn. Không chỉ am hiểu những phong tục truyền thống của đồng bào địa phương, ông Hạnh còn sưu tầm, sáng tác, cải biên những làn điệu dân ca, điệu múa phù hợp nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa của đồng bào mình. Ông đã truyền dạy cho lớp trẻ hôm nay những giá trị văn hóa đậm đà bản sắc của người Cơ Tu trên địa bàn huyện Nam Giang.

  Năm 2019, ông Blinh Hạnh được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú” vì đã có nhiều cống hiến trong việc giữ gìn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Đây là vinh dự và cũng là trách nhiệm để nghệ nhân Blinh Hạnh tiếp tục cống hiến và truyền lửa đam mê cho thế hệ trẻ gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào Cơ Tu./.