Tổ pa bhrợ Đồn Biên phòng Ga Ry, Bộ đội Biên phòng Quảng Nam t’mêê tước lưm t’coóh vel Pơ Loong Điềm cóh vel Pứt, chr’val Ga Ry, chr’hoong Tây Giang. Chô ooy đâu, apêê anoo cơnh chô lâng pr’loọng đông đay. T’coóh vel Pơ Loong Điềm, bêl ahay nắc Bộ đội Biên phòng, t’coóh năl liêm ghít lâng ting tr’pác đh’rứah lâng cán bộ, chiến sĩ biên phòng, zâp vêl lưm zr’nắh k’đhạp, apêê anoo lêy chô cớ cóh đâu bơơn xơợng râu p’too pa choom liêm ta níh âng t’coóh... T’coóh vel Pơ Loong Điềm hay k’noọ cớ đợ t’ngay tr’nơợp Đồn Biên phòng Ga Ry bhrợ pa dưr, t’coóh đh’rứah lâng đhanuôr ơy đoọng đông xang, k’tiếc bhrợ cha, chrooi đoọng t’ngay công đoọng bhrợ pa dưr đhị ặt pa bhrợ ha bộ đội. Năl mơ zr’nắh k’đhạp, bêl ha ul cha ta bha bhoóh, Bộ đội Biên phòng ta luôn vêy bơơn độp râu hơnh déh, zooi đoọng âng đhanuôr Cơ Tu: “Bêl ahay bhrợ pa dưr Đồn, công nhân ặt cóh đông zi. Acu zooi đoọng cha nêếh, óih, a’bhoo... zr’nắh k’đhạp bhlâng, lấh mơ nắc Bộ đội Biên phòng lướt ặt pa bhrợ cóh đâu, tr’nơợp lêy cắh váih c’lâng xe. Bộ đội Biên phòng xiêr ooy A Xan, Tr’hy, cóh chr’hoong guy đơơng ch’na đh’nắh zr’nắh k’đhạp bhlâng đoọng ha Bộ đội Biên phòng... Acu đoọng k’tiếc ha Bộ đội Biên phòng, zooi đoọng bấc ha Bộ đội Biên phòng...”.

Quân lâng đhanuôr cơnh a’xiu lâng đác, đhị râu tin đươi âng đhanuôr cóh k’noong k’tiếc, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ga Ry ting chắp lêy lâng năl ơn đhanuôr. Năl ghít cr’noọ bh’rợ, loom luônh đhanuôr têêm ngăn, k’noong k’tiếc nhâm mâng, zooi đhanuôr cơnh zooi đhi noo bhúh xoọng đay, apêê anoo ơy zooi vel đông bhrợ pa dưr chính quyền nhâm mâng, zooi đhanuôr dưr zi lấh ha ul đha rứt, lơi jợ j’niêng bh’rợ cắh liêm crêê, bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê. Thiếu tá Nguyễn Phúc Trường, Chính trị viên Đồn Biên phòng Ga Ry, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam đoọng năl: “Đồn Biên phòng Ga Ry k’đhơợng zư c’nắt k’noong k’tiếc ch’ngai 27,33km, cóh vel đông 2 chr’val Ga Ry lâng Ch’ơm lâng lấh 900 pr’loọng đhanuôr, lấh 3500 manứih. 95% đhanuôr cóh đâu nắc manứih Cơ Tu, lấh 80% pr’loọng đha rứt, đăn đha rứt. Đhị đhr’năng cơnh đâu, Đảng uỷ, Ban k’đhơợng xay đơn vị ơy t’bhlâng bhrợ pa dưr k’rơ bhiệc bhrợ pa dưr pr’ắt tr’mung, văn hoá, xã hội, bấc xa nay bh’rợ liêm choom. Đơn vị ơy k’đươi 18 đảng viên k’đhơợng bhrợ 116 pr’loọng đông”.

Cóh đhr’nông đông ga mắc liêm, amoó A Lăng Thị Nhắc cóh vel A Rooi, chr’val Ga Ry hơnh déh bêl vêy ta mooi tước pấh. Đhr’nông đông âng amoó Nhắc xoọc ặt nắc đhr’nông đông da dô k’er âng apêê cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ga Ry bhrợ đoọng. Amoó A Lăng Thị Nhắc moon: Bêl ahay, pr’loọng đông vêy pa zêng 11 cha nặc, pêê lang ặt ma mung đh’rứah cóh mưy đông đêệng xiên, cắh choom g’đêl boo, p’răng. Zên bơơn bhrợ cắh ha mơ, bêl ha ul bêl k’bhộ tu mưy năl bhrợ ha rêê a’năm. Bêl bơơn Bộ đội Biên phòng bhrợ đông đông t’mêê, moon pa choom đoọng c’lâng bhrợ cha, pr’loọng đông amoó bhui har, vêy pr’đơợ t’bhlâng bhrợ cha, chóh ha roo a’bhoo, chóh cam, dưr zi lấh đha rứt: “Tu vêy zâp apêê anoo Đồn Biên phòng pa choom đoọng, diịc điêl zi năl cơnh chóh cam. Xọoc đâu, tơơm cam âng pr’loọng đông 5 c’moo ơy, xoọc váih liêm, k’noọ choom bơơn bhrợ”.

Đại uý Lê Thanh Vững, đắh c’bhúh k’đươi moon đhanuôr Đồn Biên phòng Ga Ry đoọng năl, c’moo đâu anoo vêy ta k’đươi k’đhơợng zư 5 pr’loọng đông lưm tr’mung zr’nắh k’đhạp t’bhlâng bhrợ cha, dưr zi lấh đha rứt:“Xay moon đoọng zâp pr’loọng đông bhrợ liêm choom zâp c’lâng xa nay, chính sách âng Đảng, Nhà nước lâng đợ quy định âng vel đông. Đơn vị cung lêy pay zâp đắh c’rơ bh’rợ đoọng zooi zâp pr’loọng đông bhrợ cha, têêm ngăn pr’ắt tr’mung. Tước đâu, 3/5 pr’loọng k’đhơợng zư ơy dưr zi lấh đha rứt, pr’ắt tr’mung ting bhr’dzang pa dưr pa xớc liêm ghít”.

Đồn Biên phòng Ga Ry pa dưr k’rơ bhiệc xay moon đoọng đhanuôr tr’xăl tơơm chr’nóh đoọng chóh đẳng sâm pa zưm lâng a’bhoo. Cr’chăl nâu, t’bhlâng zooi đoọng m’ma, pa choom đoọng chóh bhrợ, zư lêy zooi bấc pr’loọng đông vêy zên pa chô bấc. C’moo 2018, vêy mơ 30 pr’loọng đông pấh bhrợ, tước đâu ơy bhrợ t’bhứah cóh prang chr’val lâng lấh 30 hécta chóh tơơm đẳng sâm pa zưm lâng a’bhoo. Anoo A Lăng Lơ, mưy ooy đợ pr’loọng đông lăm đươi bhrợ ting c’lâng bhrợ cha âng Đồn Biên phòng Ga Ry đoọng năl, bh’rợ chóh tơơm đẳng sâm pa zưm lâng a’bhoo đơơng chô ha pr’loọng đông anoo bơơn lấh 150 ực đồng zâp c’moo: “Bh’rợ nâu âng Đồn Biên phòng Ga Ry pa zưm lâng Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh Quảng Nam lâng Hội Pân đil tỉnh Quảng Nam xay bhrợ. Xay bhrợ bh’rợ chóh sâm lâng a’bhoo vêy pa chô bh’nơơn liêm dal, pa dưr dal pr’ắt tr’mung âng đhanuôr. Nâu đoo nắc bh’rợ t’bhlâng zư lêy, pa dưr pa xớc lâng bhrợ t’bhứah lấh mơ đoọng ha bấc pr’loọng đông lơơng ting bhrợ”.

T’coóh Zơ Râm Nhưng, Chủ tịch UBND chr’val Ga Ry, chr’hoong Tây Giang moon ghít: Đợ bh’rợ b’băn, ch’chóh âng Đồn Biên phòng Ga Ry pa zưm xay bhrợ cr’chăl hanua ơy p’cắh liêm ghít bh’rợ, đhị lêy za nươr âng đhanuôr zr’lụ k’noong k’tiếc nâu:“Xọoc đâu, vel đông lâng Đồn Biên phòng Ga Ry xoọc t’bhlâng lêy pay 2 râu tơơm chr’nóh bha lâng âng vel đông nắc tơơm cam lâng đẳng sâm đoọng chóh t’bhứah. Nâu đoo nắc râu tơơm chr’nóh ơy đoọng đhanuôr bh’nơơn zăng bấc. Bấc pr’loọng đông chóh cam, đẳng sâm dưr zi lấh đha rứt, bhrợ cha k’van liêm choom. Vêy bơơn bh’nơơn cơnh đâu choom moon tước bh’rợ âng cán bộ biên phòng đắh bhiệc pa dưr dal c’năl bh’rợ âng đhanuôr đoọng apêê tr’xăl c’lâng bh’rợ, j’niêng bh’rợ bhrợ cha. Xọoc đâu, vêy bấc pr’loọng đông năl cơnh đươi khoa học kỹ thuật, đơơng chô bh’nơơn dal”./.

TÌNH QUÂN DÂN VÙNG BIÊN CAO HƠN NÚI

Ở độ cao gần 1500 mét so với mực nước biển, Ga Ry là xã biên giới khó khăn nhất của huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam. Trong các thôn, bản của đồng bào Cơ Tu là Gươl cao vút, là nơi linh thiêng, biểu tượng cho sức mạnh, gắn kết cộng đồng… Và đồng bào nơi đây nói rằng, cao hơn nữa, cao hơn cả núi, đó là tình cảm của Bộ đội Cụ Hồ - tình quân dân nơi biên giới.

Tổ công tác Đồn Biên phòng Ga Ry, Bộ đội Biên phòng Quảng Nam vừa đến thăm già làng Pơ Long Điềm ở thôn Pứt, xã Ga Ry, huyện Tây Giang. Về đây, các anh như về với gia đình của mình. Già làng Pơ Long Điềm, nguyên là Bộ đội Biên phòng nên ông thấu hiểu và sẻ chia với cán bộ, chiến sĩ biên phòng, mỗi lúc khó khăn, các anh lại về đây được nghe lời khuyên thấu lý đạt tình của già… Già làng Pơ Long Điềm nhớ lại những ngày đầu Đồn Biên phòng Ga Ry thành lập, già cùng người dân đã hiến nhà của, đất canh tác, góp công sức để xây dựng doanh trại cho bộ đội. Bao vất vả, lúc đói cơm, lạt muối, Bộ đội Biên phòng luôn nhận được sự đùm bọc, giúp đỡ của bà con Cơ Tu: “Trước xây dựng Đồn, công nhân ở nhà tôi. Tôi giúp đỡ nào gạo, nào củi, nào bắp… cực kỳ khó khăn nhất Bộ đội Biên phòng lên đóng quân trên nớ, đầu tiên không có đường xe. Bộ đội Biên phòng xuống A Xan, xuống Tr’hy, xuống huyện gùi lên lương thực, thực phẩm cực kỳ khó khăn cho Bộ đội Biên phòng…Tôi hiến đất cho Bộ đội Biên phòng, giúp đỡ Bộ đội Biên phòng…”

Quân với dân như cá với nước, trong niềm tin yêu của người dân biên giới, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Ga Ry càng trân trọng và biết ơn đồng bào. Thấm nhuần quan điểm, lòng dân yên, biên giới vững, giúp nhân dân như giúp người thân của mình, các anh giúp địa phương xây dựng chính quyền vững mạnh, giúp bà con thoát khỏi nghèo đói, xoá bỏ hủ tục, xây dựng nông thôn mới. Thiếu tá Nguyễn Phúc Trường, Chính trị viên Đồn Biên phòng Ga Ry, Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Nam cho biết: “Đồn Biên phòng Ga Ry quản lý đoạn biên giới dài 27,33km, thuộc địa bàn 2 xã Ga Ry và Ch’ơm với hơn 900 hộ dân, trên 3500 khẩu. 95% dân số địa bàn quản lý là người Cơ Tu, hơn 80% là hộ nghèo, cận nghèo. Trước tình hình đó, Đảng uỷ, Ban Chỉ huy đơn vị đã tích cực đẩy mạnh tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nhiều chương trình, mô hình phần việc có hiệu quả. Đơn vị đã phân công 18 đảng viên phụ trách 116 hộ gia đình”.

Trong ngôi nhà khang trang, rộng rãi, chị A Lăng Thị Nhắc ở thôn A Rooi, xã Ga Ry niềm nở đón khách tới thăm. Ngôi nhà gia đình chị Nhắc đang sống chính là Mái ấm tình thương do tập thể cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Ga Ry xây tặng. Chị A Lăng Thị Nhắc bảo: Trước đây, cả gia đình gồm 11 thành viên, ba thế hệ cùng chung sống trong một gian nhà chật chội, không đủ che mưa, che nắng. Thu nhập bấp bênh, bữa đói, bữa no vì chỉ biết bám víu từ việc làm nương rẫy. Khi được Bộ đội Biên phòng xây tặng căn nhà mới, hướng dẫn cách làm ăn, gia đình chị rất phấn khởi, có thêm động lực cùng bảo ban nhau làm ăn, chăm chỉ trồng lúa nương, trồng cam, vươn lên thoát nghèo: “Nhờ các anh Đồn Biên phòng đã hướng dẫn kỹ thuật, vợ chồng tôi đã biết trồng cây cam. Bây giờ, cây cam của gia đình cũng đã được 5 năm, phát triển tốt, chuẩn bị cho thu hoạch rồi”.

Đại uý Lê Thanh Vững, đội Vận động quần chúng Đồn Biên phòng Ga Ry cho biết, năm nay, anh được giao phụ trách 5 hộ gia đình thuộc diện khó khăn phát triển sản xuất, vươn lên thoát nghèo: “Tuyên truyền các hộ thực hiện tốt mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và những quy định của địa phương. Đơn vị cũng tận dụng mọi nguồn lực để hỗ trợ các hộ gia đình phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống. Đến nay, 3/5 hộ phụ trách đã thoát nghèo, đời sống từng bước được nâng lên rõ rệt”.

Đồn biên phòng Ga Ry đẩy mạnh tuyên truyền để bà chuyển đổi cây trồng sang trồng cây đẳng sâm xen canh với ngô nếp. Bên cạnh đó, tích cực hỗ trợ cây giống, hướng dẫn kỹ thuật, cách chăm sóc giúp nhiều hộ gia đình có nguồn thu nhập cao. Năm 2018, chỉ có 30 hộ tham gia, đến nay đã nhân rộng ra toàn xã với hơn 30 hécta trồng cây đẳng sâm xen canh với ngô nếp. Anh A Lăng Lơ, một trong những hộ tiên phong thực hiện mô hình sản xuất của Đồn Biên phòng Ga Ry cho biết, mô hình trồng cây đẳng sâm xen canh với ngô nếp đem lại cho gia đình anh hơn 150 triệu đồng mỗi năm: “Mô hình này do Đồn Biên phòng Ga Ry phối hợp với Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh Quảng Nam với Hội Phụ nữ tỉnh Quảng Nam triển khai. Triển khai mô hình trồng sâm với ngô nếp cho hiệu quả cao, cải thiện được đời sống của bà con. Đây là mô hình nên được tiếp tục duy trì, phát triển và  nhân rộng cho nhiều hộ khác cùng làm”. 

Ông Zơ Râm Nhưng, Chủ tịch UBND xã Ga Ry, huyện Tây Giang khẳng định: Những mô hình chăn nuôi, trồng trọt mà Đồn Biên phòng Ga Ry phối hợp triển khai thời gian qua đã khẳng định vài trò, điểm tựa của đồng bào vùng biên giới nơi đây: “Hiện nay, địa phương và Đồn Biên phòng Ga Ry đang tích cực chọn 2 loại cây trồng chủ lực của địa phương là cây cây cam và cây đẳng sâm để nhân rộng. Đây là các loại cây trồng đã cho bà con thu nhập rất cao. Nhiều hộ trồng cam, đẳng sâm đã vươn lên phát triển kinh tế, làm giàu chính đáng. Có được kết quả này phải nói đến vai trò của cán bộ biên phòng rất lớn trong việc nâng được nhận thức để bà con thay đổi cách làm, tập quán canh tác. Hiện, có nhiều hộ đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật, mang lại hiệu quả sản xuất cao”./.