Đồng bằng k’ruung Cửu Long lấh ooy ha roo lâng bh’năn cóh đác, zr’lụ n’nâu nắc dzợ zr’lụ k’tiếc liêm chr’nắp đoọng chóh pa dưr pazêng râu t’nơơm cha p’lêê lâng râu chr’nắp ooy kinh tế bấc pa bhlâng. Ha dang cơnh Tiền Giang tr’haanh ooy p’lêê vú sữa đông đh’đhéh, Cần Thơ lâng p’lêê dâu hạ châu nắc Vĩnh Long bhrợ t’vaíh râu chr’nắp âng đay tơợ p’lêê píh bhung 5 roi. Râu p’lêê n’nâu nắc bhrợ đoọng ha đhanuôr cóh đâu choom t’bil lơi đharứt, bhrợ t’váih cr’van cr’bhố. Phan Ánh, PV Đài p’rá VN đhị đồng bằng k’ruung Cửu Long vêy bha ar x’rặ xay truíh ooy t’nơơm p’lêê n’nâu. đhanuôr lâng pr’zớc đh’rứah đương xâng.

# Tước ooy chr’val Mỹ Hoà, thị xã Vĩnh Long cóh cr’chăl n’nâu, zập đhị công ng’lêy râu yêm loom âng manuýh chóh t’nơơm píh bhung. C’moo đâu, píh 5 roi p’lêê bấc, chr’nắp dal ơy zúp zooi bấc pr’loọng đông vêy thu nhập tước k’ha riêng ức đồng. t’nơơm píh nắc dưr váih t’nơơm chr’nóh bha lâng zúp zooi đhanuôr t’bil ha ul pa xiêr đharứt, bhrợ t’váih cr’van cr’bhố. Xoọc đâu, píh 5 roi vêy ta pa câl cóh thị trường lâng chr’nắp tơợ 18- 27 r’bhâu đồng cóh muy kg đhị bhươn chóh, ( píh râu 1: 23- 28 r’bhâu đồng muy kg, píh râu bơr: 17- 19 r’bhâu đồng muy kg) nắc đợ chr;nắp dal pa bhlâng t’oing lâng c’moo ahay, bhrợ ha pr’ắt tr’mông âng đhanuôr ting t’ngay k’bhố ngăn. t’coóh Dương Văn Coi, ắt cóh cr’noon Mỹ Thới, chr’val Mỹ Hoà, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long xay truíh:

Bêl ahay acu bhrợ ha roo, nắc acu ch’mêết lêy cắh lấh râu choom bơơn pay pa chô, nắc acu xăl bhrợ têng bhươn, chóh píh 5 roi, tước nâu cơy acu chóh bhrợ ch’nóh n’nâu lấh 15 c’moo ơy.

Xoọc đâu, đhăm chóh bhrợ píh 5 roi âng thị xã Bình Minh k’nặ 1.300 hecta, pay lấh 80% đhăm chóh t’nơơm chr’nóh pay p’lêê âng prang thị xã. Công cơnh bấc pr’loọng đông n’lơơng, pr’loọng đông t’coóh Nguyễn Văn Xem, ắt cóh cr’noon Mỹ Lợi, chr’val Mỹ Hoà, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long vêy 13 r’bhâu m2, lâng lấh 600 t’nơơm píh, cóh 10 c’moo ahay ơy chô đơơng râu liêm choom ha pr’loọng đông bấc pa bhlâng. Zập c’moo, ađoo pay pa chô tơợ 5- 6 tấn; xay moon lâng zên bhrợ têng pr’loọng đông đoo vêy đợ zên bơơn pay pa chô nắc tơợ 200- 250 ức đồng. t’coóh Nguyễn Văn Xem prá:

Píh ng’kiêng vêy chr’nắp dal nắc ng’zư đoỌng ha n’căr âng p’lêê píh u liêm. Cóh cr’chăl nâu cơy apêê đoo kiêng p’lêê píh cóh đoong, tu cơnh đêếc p’lêê liêm nắc dzợ vêy đoong a xậ, ha dợ p’lêê u liêm nắc cắh vêy đoọng axậ nắc chr’nắp công cắh lấh dal.

Đoọng bhrợ t’váih râu đơ chr’nắp đoọng ha píh 5 roi, cóh pazêng t’ngay c’xêê ahay tỉnh Vĩnh Long ta đang moon pazêng apêê pr’loọng đông chóh bhrợ nắc chóh bhrợ crêê cơnh, zư lêy, pay pa chô lứch ting cơnh cr’noọ bh’rợ âng Global GAP. Cơnh lơơng cậ, tỉnh công ơy bhrợ pa dưr cr’noọ bh’rợ lâng bhrợ t’bhứah bh’rợ hợp tác xã, doanh nghiệp đh’rứah lâng apêê chóh bhrợ nắc bhrợ têng lâng pa câl p’lêê píh, t’hước tước cr’noọ bh’rợ đơơng pa câl ooy k’tiếc k’ruung n’lơơng nhâm mâng. C’moo 2013, Cục k’đhơợng xay ooy râub tr’béch g’lăng ơy xay moon cher đoọng bha ar k’đhơợng lêy đhị zr’lụ chóh bhrợ Bình Minh đoọng ha píh 5 roi.

Bhrợ têng râu chr’nắp ơy zr’nắh k’đháp, nắc zư nhâm mâng lâng pa dưr râu chr’nắp n’nắc nắc zr’nắh k’đháp lấh mơ. tu cơnh đêếc, zập c’moo, zập cấp ngành ta luôn bhrợ têng bh’rợ ta pa choom, lướt xay moon p’too pa choom đhanuôr xâng bhrợ ting cơnh xa nay bh’rợ Global GAP. Tơợ đêếc, bhrợ đoọng ha đhanuôr pa dưr dal râu cr’noọ bhrợ têng crêê cơnh, pa dưr dal râu liêm choom âng t’nơơm chr’nóh, ting chrooi đoọng ooy bh’rợ zư nhâm mâng lâng pa dưr râu chr’nắp âng píh xơơng roi Bình Minh. T’coóh Lê Văn Dũng, Chủ tịch Hội Nông dân, chr’val Mỹ Hoà, chr’hoong Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long xay moon p’xoọng:

Xâng bhrợ cơnh xa nay Lobalgap nắc zư nhâm mâng râu chr’nắp đoọng ha píh 5 roi nắc vêy Cục k’đhơợng lêy râu t’béch g’lăng xay moon tơợ c’moo 2008 tước nâu cơy nắc đhanuôr công zư nhâm mâng râu chr’nắp n’nắc. Đhị đêếc cậ nắc công dzợ bấc râu cắh ơy liêm choom, công cơnh dzợ đhanuôr cắh n’năl gít xa nay n’nắc nắc apêê đoo bhrợ têng cơnh ty, cơnh t’mêê bấc đhanuôr xâng bhrợ cơnh xa nay bh’rợ lobalgap nắc bhrợ têng crêê cơnh, liêm choom bhlâng.

Đoọng p’lêê píh 5 roi bơơn râu chr’nắp liêm choom lấh mơ, chr’nắp pa bhlâng nắc đơớh vêy bh’rợ bhrợ đh’rứah nhâm mâng bhlưa Nhà nước- Doanh nghiệp- đhanuôr chóh bhrợ. Vêy cơnh đêếc đhanuôr chóh bhrợ nắc yêêm têêm bhrợ têng lâng đhị zr’lụ đương câl nhâm mâng, doanh nghiệp bhrợ t’bhứah thị trường, vel đông nắc vêy choom k’đhơợng zư nhâm mâng râu đơ chr’nắp./.