Tơm njuh geh nkô̆ dŭt khlay tâm nău rêh n’hanh mô dơi lah mô geh tâm âk lễ hội bah nuĭh Tây Nguyên. Đah nuĭh Mạ ta Lâm Đồng, tơm njuh lah ntŭk huêng brah gŭ nde, dŭt n’hâm khlay tâm ăp rnôk lễ hội, lơn lah tâm nău way sreh ndrôk chôk rpu.

Tơm njuh bah nuĭh Mạ way rdâk sŏng, lôch rnôk chŭt n’gâng drăng rse pham mpeh geh jong tâm rĭng nsum. Ăp rse dja dơi păch jêng âk săk ntơr gŭr êr đah ăp rup, têh jê̆ êng êng kơt sĭm ka, kao si gle,  rup ryôk ba mô lah ăp rup drŭng, rvoal, pe njônh…wa K’Brẻo, ƀon B’Sumrăc, xã Lộc Tân, nkuâl Bảo Lâm, n’gor Lâm Đồng an gĭt, tơm njuh nuĭh Mạ uănh bah lơ tâm ban kơt tơm play nduăt geh âk mbah n’ging, kơt tơm đung ăp lha êng êng ntĭt an rnoi deh tâm ƀon lan.  

“Tơm njuh way dơi rdâk tâm ăp rnôk lễ hội, lơn âk lah ƀư nău way sreh ndrôk chôk rpu. Aơ  lah du nău ntĭt way bên bah ăp ƀon lan. Tơm njuh tă bah nuĭh tâm ƀon ndel bu ranh ƀon rdâk ƀư. Ndrel đah tơm njuh ri hôm geh ăp ndơ sa way ơm kơt djăr gŭch, puăch rpu…gay ôp brah lah yang, lah uĕh brah yang hŏ kơl an mih lăng prăng uĕh, mbo ba jŭr geh uĕh jêng an ƀon lan.”

Ăp năm, lôch kăch rek, ƀon lan mbra ƀư gŭch sŭr hŭr rpu gay lah uĕh brah yang lah dơi kăch rek geh âk mbo ba. Hôm geh đêt lơn ri mbra ƀư ndơ ôp brah jê̆ lơn, dơn ƀư ôp brah jê̆ du mblâm djăr nchiêp dơm.  

Rnôk ăp tơ̆ ƀon lan geh sreh rpu, nsĭt ba n’hao rhe lah rdâk tơm njuh. Tơm njuh  tâm rnôk sreh rpu bah nuĭh Mạ  dơi  tâm pă ƀư jêng bar ntil  lah tơm njuh ngêt ndrănh n’hanh tơm njuh sreh bôk rpu. Wa K’Brẻo, ƀon B’Sumrăc, xã Lộc Tân, nkuâl Bảo Lâm, an gĭt, tơm njuh ngêt ndrănh dơi rdâk nklang jay rot geh trah mon âk rup kơt sĭm ka, n’hanh yăng ndrănh dơi kât ta n’gâng tơm njuh dja. Hôm tơm njuh sreh bôk rpu dơi rdâk ta nklang jâng gung dơi kôih yông âk mpưm rup ntĭt êng bah lễ hội kơt têh lơn tơm njuh ngêt ndrănh tâm jay rot. Lor rnôk tĭng ƀư nău way rdâk ăp tơm njuh dja ân răch brah, mbơh đah drô phan, wa K’Brẻo an gĭt:

“Gay tĭng ƀư nău way rdâk tơm njuh ri ƀon  lan mbra nchrăp lorrr yăng ndrănh n’hanh du  mblâm djăr. Bu ranh ƀon nkre lăch mham djăr nkre răch brah, kuăl jă  ăp brah  dja wăch jăt râng nar aơ ƀon he ƀư sreh rpu nsĭt ba n’hao rhe lôch kăch rek, răch jă brah yang sĭt râng đah ƀon lan”.

Tâm nău mĭn bah nuĭh Mạ, tơm njuh lah ntŭk huêng brah gŭ nde n’hanh jăt râng ngêt sa djăr ndrănh. Yor kơt nê̆ hôm tơm njuh lah hôm ân n’hơr an puăch n’hanh ndrănh. Nuĭh tơm ƀon lah nuĭh geh nău dơi rđău đă ƀon lan rdâk tơm njuh, druh ndăm bu ur bu klô rgop suan, nuĭh ri joi rse reh, nuĭh ri hăn joi sreh ngâr nkar kôih, trah mon gay rdâk tơm njuh. Wa K’Brẻo an gĭt tay:

“Tơm njuh mbra dơi rdâk bah năp jâng gung jay rgum ƀon mô lah jay bah bu ranh ƀon, kruanh ƀon. Lor rnôk rdâk, ăp druh ndăm tâm ƀon mbra rgum tay gay ndrel rdâk tơm njuh. Tơm njuh mbra dơi rdâk lôch bu ranh ƀon tĭng ƀư lôch jêh nău way ƀư ôp brah lah yang.”

Tơm njuh bah nuĭh Mạ mô dơn mpơl nuih n’hâm nkah gĭt bah ƀon lan đah brah yang lôch du khay kăch rek mbo ba nsĭt geh bêng drŏng bêng jay, mbah dăn huêng brah jăt tĭng nkrum lam an ƀon lan ma hôm lah du tơm rup uĕh êng, lah ntŭk rgum tơm bah lễ hội, ndơ ntĭt bah nău nđơr geh nău rêh đăp mpăn./.