Hơnăm 1982, ngế rơtăm hơnăm ối nếo Nguyễn Đăng Khoa mot Đăi đô̆i 14, Trung đoân 95, Sư đoân 307, veăng lăm tơplâ a kong têa Kul a kong pơlê Preah Vihear, achê tơkăng kong ƀă kong têa Siam. Lối 40 hơnăm hdrối nah, pôa xuân ối chôu pâ tung tuăn rôh tơplâ nah ƀă mâu vâi pú ki hiăng hlâ amê.

Tung tơdroăng rêh ối tơnêi têa hơniâp lĕm, tung tuăn ối chôu pâ hlối tô tuăn tơmiêt troh mâu vâi pú ki hlâ a tíu tơplâ hiâm mơno đi đo mơhnhôk ngế lêng hneăng hdrối Nguyễn Đăng Khoa. Hơnăm 2002, pôa pơxiâm lăm tăng kơxêng kiâ mâu ki hlâ ai hnoăng. Tíu tơplâ nah hiăng pơ’lêh hên xua to chiâk deăng, kơpong kuăn pơlê ối ƀă hên tơmeăm khoăng hiăng mơjiâng pro. La kơnôm  tuăn mơ-eăm dêi pôa, hên tíu ki ‘nâ tơkŭm ‘mé hên hiăng châ ‘nâi nhên mê cho a rơnâk Dúi Dù, rơnâk Mè, ƀă malối cho tơdroăng tăng chiâ hlo 5 kơxêng kiâ mâu ai hnoăng tơplâ dêi Sư đoân 968 djâ vêh ‘mé a kong pơlê Bình Phước (ton nah).

Pôa Khoa tối, tơdroăng pôa lăm tăng ôh tá xê to djâ ƀă vâi pú, ing tuăn tơmiât tăng tíu tơplâ mê tá mâu rôh pốu a kơmăng. Môi tiah tung pơla lăm tăng kơxêng kiâ Trương Công Thành a hơnăm 2013 nah, pôa Khoa hmâ pốu hlo dêi vâi pú ƀă tro vâi toi hlo tơviah. Pôa lăm tăng troh a Bơrô ngăn cheăng pêi - Mố đô̆i tro rong ƀă pơlê pơla tơring Tây Sơn, kong pơlê Bình Định (ton) vâ kơ êng mâu tơdroăng ƀă châ vâi ăm kơxop hlá mơ-éa chêh inâi mâu ngế hlâ ai hnoăng inâi cho “Thanh”, ing tơdroăng ăm ‘nâi hâi teăm nhên. Laga, ƀă môi tuăn loi rơdêi, pôa séa ngăn nhên tơdroăng chêh ki kŭn tê, tăng ngăn inâi chêh mâu ngế hlâ ai hnoăng dêi Trung đoân 94 ki hiăng hlâ a hâi khế ki mê nah, klêi mê, lăm tăng ngế o kơnốu ngế ki hlâ vâ kơ êng ‘na tơdroăng ngoh gá mot pro mố đô̆i nah, hâi khế ki hlâ. Mâu tơdroăng tí tăng nhên ngăn tơtro klêi mâ pôa hiăng tăng hlo dêi pú.

 Tối ‘na tơdroăng tơná hiăng ƀă dế pro, Ngế lêng hneăng hdrối Nguyễn Đăng Khoa tối:

“Tơdroăng mê môi tiah hnan á thế pêi, la xuân ôh tá ai ngế pơklât thế pêi, á pêi ing hiâm tuăn tơná vâ. A pêi cheăng kố a hlo hêng pêi, tâ hiâm mơno phiu ro mơhé tro kong mêi tô, la lâi ‘nâi mâu tơdroăng a ôh tá ối a hngêi a lăm hlối. Tơdroăng á prôk á mơhnhôk vâi ngoh o tung khu, mơhnhôk rơpŏng hngêi tăng tíu kâ ối ăm nhŏng o ngế ki hlâ, tơdah khu ki lăm tăng tơnâp ngế ki hlâ a hơngế vâ djâ vêh, ai drêng ‘nâ hngêi vâ pâ koi pơtân ôh tá ai”.

Cheăng pêi pro dêi pôa Khoa pêi mê ôh tá xê to hnoăng cheăng krê tơná mê ối tơbleăng troh lâp lu tơdroăng tuăn pâ, mơnê trâu rơdâ khât. Pôa Đặng Quang Dũng, ngế ki hiăng rơtế pêi hnoăng cheăng ƀă pôa Khoa vâ chê 20 hơnăm ai tối:

“Pôa Khoa ối tung mâu lêng vêh pơlê mê hiăng tơrŭm ƀă khu ngăn mối đô̆i tơring hdrối nah ƀă cheăm vâ tăng kum rôu kơxêng kiâ klêi mê djâ vêh ‘mé a ilâng kiâ ‘mé mâu ai hnoăng. Mâu ngế rơpŏng hngêi ngế ki hlâ ối a hơngế troh xuân đi đo lăm tăng pôa Khoa vâ tơrŭm lăm tăng kơxê kiâ mâu ki hlâ”.

Tung plâ luâ 20 hơnăm, pôa Nguyễn Đăng Khoa hiăng pleăng dêi hnoăng cheăng ôh tá la lâi pơtê ăm tơdroăng ki vâ tí tăng ‘nâi mâu khu pú ki tơplâ nah hiăng hlâ hía xua rak vế pơlê pơla, tŏng xo tơnêi têa, la nôkố tá hâi teăm châ hlo, châ ‘nâi tíu ki vâi pú hiăng kơtong mê nah. Mâu hnoăng ki pleăng dêi pôa Khoa hiăng châ Đảng ƀă Tơnêi têa mơnhên tối cho tơxâng mơngế ki ai hiâm mơno mơjo pâ dêi pú, dêi hnoăng kring vế tơnêi têa. Hơnăm 2019, pôa hâk mơnê xua châ Kăn xiâm hnê ngăn Tơnêi têa diâp Mê dái Ai hnoăng kân má Pái, xua ai hnoăng tung tơplâ xâ, tŏng gum ăm khu lêng mô đô̆i lăm plâ xâ, gum kăch măng kong têa Kul. Nếo achê pơla kố nah, a hơnăm 2023, pôa pơtối châ tơdah xo Ƀâng kơdeăn khĕn dêi Khu xiâm hnê ngăn ‘na Lêng xua ai hnoăng ki khên tơnôu kân tung hnoăng cheăng tơrŭm lăm tăng, tơkŭm xo ƀă vêh mơnhên inâi dêi kơxêng kiâ mô đô̆i hneăng hơnăm 2017-2022.

Tiô jâ Trần Thị Ngọc Mai, Phŏ Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Bình Khê, kong pơlê Gia Lai, pôa Nguyễn Đăng Khoa, Ngế lêng hên tơnôu ôh ta xê to mâu ngế ki ai hnoăng, mê cho mơngế kuăn pơlê ki djâ troăng ahdrối, mê ối cho ngế pâ, ngế miê, ngế tăm tơxâng mơnê nhoăm dêi mâu kăn ƀô̆ hơnăm ối nếo a pơlê cheăm, a kong pơlê.

“Tăm Khoa cho ngế ki djâ troăng bâ eăng ăm rêm rơxông vâi ki nếo vâ hriâm pêi pro ƀối, hnoăng cheăng dêi tăm mơhno tối hiâm mơno ƀă hnoăng pôu râng hoăng cheăng ƀă mâu khu pú dêi tơná, hiâm tuăn hơ-ui gum dêi khu pú cho krih tơviah kân khât, ƀă kơnía. Ing hnoăng pêi pro mê dêi tăm, hiăng mơhno bâ êăng hiâm tuăn ƀă pôu râng hnoăng cheăng ƀă pơlê pơla, tuăm i hiâm ‘nâi koh mơnê ƀă mâu vâi pâ, vâi pôa, vâi ngoh nâ hiăng khên tơnôu kơtong hía xua ing tơdroăng tŏng xo tơdroăng ki tơniăn krê, tơdroăng rêh ối hlâu niân ăm hdroâng mơngế. Pin tâ mơhúa ‘nâng ƀă koh nhoăm tơdroăng hơniâp lĕm, koh nhoăm tơdroăng tơniăn krê ki pin châ xúa, châ ai tơdroăng rêh kâ ối niân tiah hâi kố, pin athế ai hnoăng pôu râng tung tơdroăng rêh ối ƀă pêi cheăng athế rak vế, pêi pro tro tiô luât, tiô túa tơlá, ôh tá prôk phá tơ-ê ƀă hnoăng ki kân kĕng dêi rêm chal, rêm rơxông pâ pôa hiăng chôu ‘măn ăm pin hdrối mê hía nah”.

Hnoăng pêi pro mê ton hiăng châ 20 hơnăm lăm tăng dêi khu pú hiăng hlâ hía, kơtong koi tung tơnêi dêi pôa Nguyễn Đăng Khoa, mê cho vâ mơhno tơdroăng ki lĕm tro tiô rơkong ki hiăng tơhrâ deie mơngế lêng, dêi khu pú, ôh tá chiâng tơklo, chiâng hía tiô hâi khế. Pôa hiăng ƀă dế têk nhang koh mơnê, vâ mâu ngế ki ai hnoăng kân dêi tơnêi têa, dêi hdroâng mơngế, maluâ hiăng kơtong hía a tíu ki lâi, xuân châ prếo vêh ƀă dêi tơnêi xiâm pơlê tơná.