Dua tỉnh Tiền Giang hu ngak salah bruk dak padang palei pala birau

Tui harak pathau khan birau ini di Tổng cục yaok pataom, kuhria tal bilan 9 thun 2020, dalam negar hu 31,8 trieu urang umo meng 15 thun tagok gaok kan kandah kayua jit Covid-19 dalam nan hu urang lahik bruk ngak, padeih ngak bruk atau salih ka gauk, trun tukvak ngak bruk, trun jien mek tame… Dalam nan, 68,9% urang trun takik jien mek tame, jaik 40,0% trun tukvak ngak bruk, padeih bruk suai, padeih salih ka gauk saong labaih 14,0% brei padeih tạm atau padeih bruk ngak tabiak pandap panda pablei salih sa tukvak.

Harei 6/10, hu 120 urang lambaok lac urang hu angan je dalam bhap bini bangsa takik, lambaok ka 32 bangsa takik dok di tỉnh Ninh Thuận mai hu mbaok di nyaom biai, pok meyaom urang hu angan je dalam bhap bini bangsa takik kayua UBND tỉnh Ninh Thuận peih tabiak. Dom thun jiak di ni , urang hu angan je hu ba akaok nao dahlau dalam bruk patagok kinh tế- xã hội, abih di nyu nan lac lac dalam bruk salih janih phun pala, anek athur rong, tui jalan ngak mbang pataom gauk, pandar hu siam dom ilamu - công nghệ bahrau tame bruk ngak tabiak pandap panda kaya nong hu yaom kinh tế glong. Urang hu angan je gam song puk palei jak ba padang ngak 14 mô hình “mblang hamu prong" pala padai, tangei song phun măng tây hajao ngan song taneh prong labaih 2.000 ha, tui jalan pambuak gauk ngak saong pablei. Taphia bruk kham merat patagok kinh tế, urang hu angan je dok kham jak ba, pato pakai anek kamuan dalam but pajaih song bhap bini hu mbaok tame khik ramik patagok dom ilamu meng kan di dom bangsa .Ong Phú Bình Đồn, Nghệ nhân Ưu tú, urang bangsa Chăm di palei Tân Bổn, xã Phước Ninh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận bui sambai lac: “Đảng song karja hu caik hatai sangka biak rilo…..”

Thủ tướng Rajaei hu mbaoh tangin tame Sarak brei taduan huyện Chợ Gạo mek hu tanurt chuan palei pala birau saong ban sit Cai Lậy ngak salah bruk dak padang palei pala birau. Tui UB bhap bini tỉnh Tiền Giang, meng bruk brei peih ngak sumu gauk dom jaln tacei ba, sarak, jalan padang ngak palei pala birau, pablak tame dom danak dak ramik veik bruk ngak nong bo mbaok meta palei pala di Tiền Giang dak harei dak hadah hadai. Urak ini, bruk jak ba padang ngak palei pala  di Tiền Giang hu jeng bruk jak ba lagaih saong raidiuk, cak rok patagok khang kajap. Vaktu 2016 - 2020, Tiền Giang padang ngak hu 107 /143 xã Palei pala birau, hu 146,8% brei ba tabiak. Tui kuhria mbiah tal puac thun, Tiền Giang hu 119 xã mek hu chuan Palei pala birau, hu 83% dom xã dalam tỉnh. Tỉnh kham merat padang ngak tỉnh hu tanut chuẩn padang ngak palei pala birau thun 2025.

Tui panuac khan bahrau abih meng Sở Y tế Hải Phòng harei 7-10 brei thau tapa dut iek RT-Realtime PCR di Pasak Y tế pacang caga Hải Phòng ngan song 152 urang F1 gam tal urang Japon mboh âm tính song COVID-19. Sở Y tế Hải Phòng hu tacei pato dom labik y tế pasang iek duah thau dom urang F1 (meyah hu) piah brei dok karei song dut iek drah . Dahlau di nan, Sở taduan hu panuac khan ka urang dương tính song COVID-19 lac ong T.K. (umo 33 thun, urang Japon), ngak bruk di Công ty K.C.V.N., dok di huyện Thủy Nguyên. Jabat chức năng Hải Phòng brei thau ong T.K. tapa Việt Nam ngak bruk meng harei 26-6-2018 tal harei 5-10-2020 meng nao veik Japon. Tuk vak jiak di ni ong K. oh tabiak truh Hải Phòng.

Công an ban sit Tân Uyên daok pambuak bruk saong Phòng An ninh kinh tế - Công an tỉnh Bình Dương, Viện kiểm sát bhap bini tỉnh Bình Dương pasang iek ngak brei cambaic laic, langyah bruk Nguyễn Đức Thắng umo 22 thun, palei daok di Vĩnh Long pandar jien ja. Dahlau di nan, Công an phường Tân Hiệp, ban sit Tân Uyên hu mboh Nguyễn Đức Thắng daok pandar 1 blah jien 500.000 đồng dreih lac ja. Tapa tangia sua khang, Thắng taduan lac hu blei 28 blah jien ja janih yaom 500.000 đồng, abih 5 treiu đồng tapa tài khoản  angaok mạng xa hoi.

Facebook harei 6/10 brei yah klaak panuac ndom angaok mạng di Tổng thống Mỹ Donald Trump kayua Tổng thống Trump ngak suan dom hukum di Facebook ngan song bruk brei thaun oh njauk ka jit Covid-19 tuk ndem lac Covid-19 oh ba tal metai rilo kayua ruak cúm mùa. Jeng dalam harei nan, Twitter jeng brei tuak blah khaw tin suan ngan saong sa panuac khan di ong Trump tuk ong Trump ndom lac bilan cúm dok mai tal song hu labaih 100.000 urang metai kayua cúm yaok thun meng di tuk hu vaccine.

Đài CNBC (Mỹ) harei 5-10 brei thau, 5 urang brei tame klauk iek jru vaccin Covid-19 di Moderna saong Pfizer hu rah tabiak dom tác dụng karei trak yau pandiak glaong, pandik akok, gah la-ar saong glaih glar. Hãng jru Moderna saong kapol pambuak bruk di hãng Pfizer saong BioNTech (Đức) daok lac hãng jru nao dahlau dalam bruk patagok bruk ngak tabiak vaccin Covid-19 di darak pasar.

Cộng hòa Séc brei peih veik “bruk khẩn cấp” meng harei 5/10 piah batabiak dom jalan patrun patakik bahrau piah pacang veik bruk njom mbak di Covid-19, min bruk ni dok ngak kan kandah tapak tal dom urang pablei Salih, nhà hàng.Urak ni, lambaok dom labik pablei salih, nhà hàng di Cộng hòa Séc hu panuac ieu rajaei hu jalan dong siam di abih ka urang pablei salih, dalam nan hu dong gah jien je pandap mbang pandap menyum saong hu jalan ngak suai lavik piah dong ka urang yam tapa kan kandah urak ni song khik hu bruk ngak mbang mbiah tal tuk jit Covid-19 hu jhul kandun likuk./.

Urang lang: Hani Pha – Ái Nghiêm – 07/09 10:42:40