DOM URANG DAONG PREIN KHIK “ASAR AMEH” DI BHAP BINI RAGLAI, K’HO
Thứ năm, 06:00, 02/10/2025  Urang lang  JASI Urang lang JASI
CHAM.VOV.VN - Padai apuh meng lavik mai jeng hu bhap bani K’ho, Raglai daok di xa Phan Son, tinh Lam Ndong daok khik pala drak. Padai apuh oh lac janih biak praong karei di puk palei blaoh daok ndung bak dom yaom ilamu meng kan pambuak pagam haong rai diuk hatai saneng di bhap bani bangsa labik ini. Yau nan min, urak ini mblang taneh ngak padai apuh oh daok rilo, pajaih padai ine daok khut khat nao. Kadha di Đoàn Sĩ, urang vak daok di TP.HCM khan brei thau ka dom urang abih hatung hatai, rik daong pren yava khik veik "Asal ameh" di bhap bani Raglai, K'ho labik ini.

Gam tui bhap bani Raglai saong K’ho di xa Phan Son, tinh Lam Ndong, asal pajaih padai amaik hu mong yau “asal ameh”. Pajaih padai ine hu pren diuk rai khang kadang, asal brah hu sambo patih aia tasau saong tuk tahanek lisei, asal brah ndaih tabiak prong, xop, jamen, pahe pahe biak karei di bhum ceik glai. Urang Taha akaok palei Mang Ngọc Văn brei thau, tapa rilo rai rah, tal harei ini baoh sang ong jeng daok pala ngak padai ine yau jalan ngak piah khik veik ilamu meng kan, oh klak hu. Yaom lac tal harei ini, mblang taneh pala ngak padai di bhum glaong Phan Sơn oh daok rilo, min hu dom mikva jeng daok khik ramik ilamu meng kan siam gheih ini.

"Piah khik hu adat cambat tanarakun di bhap bani bangsa K’ho, Raglai. Yaok thun mikva oh klaak war adat cambat di drei, jeng peih ngak bruk mbang akaok padai bahrau, bo meyah oh khik pajaih padai ine ye lahik nao yaom ilamu meng kan di bhap bani K’ho, Raglai, gam lac pajaih padai ine."

Padai ine - “asal ameh” di bhap bani bhum glaong Phan Sơn, mai meng rilo angan makna karei di gauk, tal harei ini daok takik jang mblang taneh ngak tabiak, tok daok takik baoh sang daok pala drak padai ine angaok mblang taneh sit. Ong Mang Nhu, Akaok duk jabat Kinh tế xa Phan Son, tinh Lam Ndong khan brei thau: Xa Phan Son urak ini hu jaik 20 baoh sang daok khik pala ngak padai ine min mblang taneh takik, yau nan ye puk palei jeng hu pathau khan ka mikva khik ramik veik bruk pala ngak padei ine. Taphia di nan, hu pathau tagok pakat angaok brei ngak pasiam gilac pajaih padai ine.  

" Dahlau di tuk ba pataom tinh, puk palei jeng hu pambuak bruk haong Vien Khoa học Ilamu ngak nong gah Meraong piah peih ngak bruk pasiam gilac pajaih padai ine di puk palei. Saong puk palei jeng hu khan brei ka baoh sang ong Nguyễn Văn Chung thau piah peih ngak bruk ngak ini. Baoh sang ini jeng khang harei taduam mek piah pasiam veik gilac pajaih padai ini di bhap bani Raglai, K'ho."

Tui asar ilamu di nyu, pajaih padai ine hu tukvak cak rok patagok dalam 6 bilan, min tuk hu pasiam saong pandar ilamu tame dalam bruk pala drak, ye tukvak cak rok patagok di phun padai ine katut panak jang jaik 2 bilan saong nang suat jeng mboh siam laghaih jang.

Ong Đào Minh Sô, Akaok gah palih ruah pajeng pajaih phun pala, Vien Khoa hoc Ilamo ngak nong gah Meraong brei thau, thun 2022, meng dom asal padai ine kayua dom taha akaok palei daok di xa Phan Son ba brei, ong gam haong dom urang ngak bruk gam mek tangin tame ngak tabiak jalan pala drak  ngak tabiak padai ine di labik palei Phan Lam klak (Danao Ghe) saong tal harei ini hu ngak salah blaoh jalan ngak ini.

"Oh lac tok sa janih ngak jalan ngak tabiak tui gah huu co, bo blaoh dahlak daok ba tabiak jalan ngak pala drak mbuan mbiah karei. Saong jalan ngak bo dahlak roh duah meng khak drak huu co tal jru pacang khik phun pala, tal bilan ngak ye urak ini dalam bruk ngak iek di dahlak ngak hu dom jalan ngak bo nang suat padai ine mek hu tal pak tan/ha. Nan lac sa baoh jeng siam mekre biak prong ngan haong sa pajaih padai di puk palei."

Klah rabha haong khaol dahlak ka harei hadei di phun padai ine, ong Nguyễn Văn Chung brei thau, ong meda patui veik jak ba mikva ngak tabiak padai ine tui jalan ngak huu co, meng nan dak padang angan je pandap panda biak karei di puk palei, meng nan oh lac tok pabak hatai caong khin di mikva dalam xa bo daok duh ka tuai damuai rivang ma-in tuk canah jalan negar 28B pambuak paga, tasik Mũi Né haong bingu Đà Lạt si ngak blaoh ba tame pandar.

Bahrau Blaoh di ini, asar padai ine - “asal ameh” di bhum glaong Phan Son oh lac tok daok rah dalam puk palei di mikva K’ho, Raglai dalam vaktu peih ngak adat Mbang akaok padai bahrau (Harei raya meng ka di bhap bani K’ho, Raglai) bo nyu daok tui yam takai di tuai damuai nao tal grauk labik dalam taneh aia Nagar./.

 

Urang lang JASI

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)