Di tinh Dong Nai, rilo urang ngak nong daok salih jalan sahaneng tui jalan ngak bahrau. Sa-ai Nguyễn Thế Tùng – yam ndok labik pala durian pandar ilamo ngak kong pakat glaong Queen Farm (tinh Binh Phuoc dahlau diah) lac sa pagap yau nan.

Hu nao bac di negar langiu, tuk gilac mai khik labik pala durian di baoh sang, sa-ai Tùng hu pandar rilo ilamo ngak kong pakat glaong, sangka phun durian yau ilamo ngak kong pakat glaong saong pala drak, sangka phun durian yau tuh tanjaoh ia di Israel, bahrau patakik prein sangka gam patakik ia pandar. Gam tui di nan, labik daok hu majam camera pasang iek piah tui maong tui iek phun saong bruk pacang caga halak haling dil samu.

Langiu di nan, Queen Farm daok pandar dom ilamo ky thuat bahrau, ta-eng ngak tabiak khak huu co vi sinh saong ilamo ngak kong pakat vi sinh IMO… daong patagok bruk ngak, patrun bruk tathuak nerak alam langik, patakik jien buh tabiak ngak.

“Khol dahlak hulin pandar IoT yau dut iek bruk dalam taneh, kakei caga saong pasang iek tathah piah ngak yau habar ka siam lagaih. Langiu di nan, ilamo ngak kong lac phan mem pasang khik bruk ngak nong, ngak bruk hu kuhria brei angan ka yaok phun, sa phun sa harak gar karei, yaom lac harak gar ndien tu”.

Dong Nai danei angan lac “labik rilo baoh kayau” bhum Pur Maraong negar. Dom hop tac xa daok pandar ilamo ngak kong brei thau cambaih baoh kayau hu pala meng halei mai piah daong paglaong yaom kaom ilamo. Dom labik naih gheih yau Hop tac xa Phú Sơn hu 350 ha durian hu brei lek taka bhum pala pablei tabiak nagar Trung Quoc atau Hop tac xa phun mbang baoh Bàu Nghé hu 200 ha hu lek taka bhum pala saong pablei tabiak baoh durian meng thun 2023. Hop tac xa patei hu majam pambuak ngak tabiak labaih 300ha patei hu tam mo. Yaok bilan, Hop tac xa pablei tabiak labaih 600 tan patei that ba mai jien mek tame tani tanat ka urang ngak bruk.

Ong Lý Minh Hùng – Yam ndok Hop tac xa brei thau, langiu pablei tabiak baoh patei that ye labik pala hu ba drei ngak dahlau patagok bruk ngak nong payeng vil, pandar kaya ndap nda karei dalam bruk ngak mbang piah patagok yaom bruk siam gheih:

“Dahlau abih lac ngak dom ndap nda kaya ngak nong karei, ka dua lac patakik tathuak nerak di angaok mblang hamu padai di drei. Urak ini bruk ngak, sarak hu rilo bruk caik dahlau ka gah ngak nong. Khol dahlak hulin uak drei tagok tal bruk jirah rivang ngak nong, padang dom palei ngak bruk, ndap nda kaya piah dui pachreih urang mai jirah rivang”.

Urak ini dalam tinh hu labaih 600.000 ha taneh pala phun ngak kong, phun mbang baoh praong. Rilo taneh ngak nong hu ngak jeng dom bhum mblang taneh pala praong, pandar ilamo ngak kong pakat glaong. Tal ini, dalam tinh hu 215 ma so bhum pala pablei tabiak dom phun pala durian, patei tam mo…hu ngak praong di 15.000ha saong 59 labik papaok daok hu pabak ma so piah duh bruk pablei tabiak dom negar karei.

Amuk Nguyễn Thị Hoàng – Phaok Akaok UB Bhap bini tinh Dong Nai pandar gah ngak nong pasiam alam langik buh jien tame pablei salih, ngak catang bruk khan brei thau dom harak gar tui adat di hukum piah jhul tagok dui pachreih gah ini:

“Tapa di nan dui pachreih gah ngak mbang pablei salih buh jien tame patagok bruk ngak nong di bhum palei. Ngak jeng bhum ngak mbang pataom tame, ngak hu praong saong pambuak karo kajap. Sangka iek praong patagok jeng bruk padang ngak tabiak pagam haong bruk pasiam veik gah ngak nong”.

Tukvak mai meng anak mai tal, tinh Dong Nai bahrau yam tame tukvak patagok samar, gam saong bruk sangka iek praong tame yaom kaom tagok glaong meng bruk pandar ilamo ky thuat. Gah ngak nong di tinh jeng oh daok bruk calah gauk, oh daok lagaih bo daok rah rah hu ngak jeng “labik pandar ilamo kong nghe glaong rilo abih” ngan haong dom ndap nda lagaih, hu angan./.