JANIH GHEIH SIAM DALAM ILAMO URANG BANGSA KHMER
Thứ bảy, 08:29, 26/10/2024 Urang lang: TS. PHÚ VĂN HẲN Urang lang: TS. PHÚ VĂN HẲN
CHAM.VOV.VN:Pedhi Kathina, daok ieu lac Yang Pok khan ao cà sa, sa adat tanarakun siam praong di urang bangsa Khmer, brei hatai pok praong pok glaong di anek taco Bhat brei ka acar. Dalam tuk wak masa ini, mikwa urang Khmer pok brei ka acar ralo janih ndap nda brei pandar hu harei harei jeng brei ka adat cambat min tapi dalam nan oh kurang hu “áo cà sa”. Ngọc Tươi, sa urang di VOV bhian ngak di Bhum Taneran Kraong CL hu kadha wak ini

Yang Kathina di urang Khmer ieu lac sa adat hu meng lawik, hu mikwa urang bangsa Khmer khik ramik meng rai dalau tal rai ini. Dalam thun, hadei 3 bilan tame baha (nyu ieu lac masa tukwak acar urang bini ugama therawanda khik ramik adat di dalam baha) ngak pedhi Kathina, atah meng sa bingun bilan 9 tal pumi bilan 10 saka ia bilan.

 Mikwa urang bangsa Khmer ralo abih di nyui tui ugama Bhat Therawada, tuk halei jeng pok praong pok glaong Po Bhat, sesa acar. Tui ông Sơn Cưm, urang di Kapul ieik glang baha Phù Ly 2, xã Đông Bình, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, “bilan pedhi Kathina” dui atah 30 harei. Tui adat, yaok baha di dalam sa thun ngak rija pok khan ao Kathina sa mbang di dalam harei siam tuk tanuah pilih tui drei hadei di harei tamat daok di dalam baha. Yaok baha brei harei ngak Rija yang cambac lac, blaoh khan brei thau tal abih anek taco urang tui ugama Bhat dalam bhum srok thau, piah ka dom sang hu hatai ngak yang pok khan ao kasa hu tani tanat sampurna:

 “Dom baoh sang ngak Kathina njauk brei caga meng awal. Dom janih ndap nda ngak yang ieu lac dom hagait buh dalam bình bát di dom acar ye ndap mbang harei harei, kalam, baan, tapuk, baoh karaoh, jru cawao v.v… Dalam oh kurang hu dalam ngak Kathina ieu lac brei pok glaong acar”.

À char Sơn Sa Vết daok di palei Hòa Lạc B, xã Lương Hòa A, huyện Châu Thành, tỉnh Trà Vinh brei thau lac, Trà Vinh ieu lac sa palei hu ralo urang bangsa Khmer, yau nan ye di dalam bruk ngak Kathina dalam thun, yaok baha tukik di nyu meng 3 - 5 phon pok khan ao cà sa, njauk mai mada hu baha hu tal labaih 10 po bruk ngak Kathina, min tapi nyu njauk tui adat brei di baha. Harei ini, dom janih ndap nda brei pok ka yang dalam kathina hu brei caga tani tanat ralo janih. Tapa di nan mboh mik wa urang bangsa Khmer dak harei dak kaya mada. À char Sơn Sa Vết khan brei thau:

“Bhian di nyu Kathina hu ngak dalam 2 harei. Harei camareip abih, dom po sang raok acar praong mai bac daa bac gal lakau selamat brei ka sang danaok haong urang dalam srok palei. Harei ka dua di nyu, dalam sang ngak Kathina hu daa raok tuai damuai urang anek taco bhat mai pok dom kaya kan tame baha, hu dom acar gru ba akaok nao 3 mbang win kreh pasak kakuh anak bhat. Hadei di nan Pok khan ao haong brei ngui cuk Khan ao di anak Po Bhat. Dom po sang ngak kathina pok jien ka baha, meng yau nan baha hu jien padai piah dak harei dak ngak siam ngak gheih brei baha”.

Tui muk Sơn Thị Hồng La, daok di palei Phù Ly 2, xã Đông Bình, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long, lac masa ini di phum sóc hu ralo urang bangsa Khmer bui sambai ottanot. Mikwa urang bangsa Khmer ngui cuk khan ao tui ilamu bangsa gheih ghang, ngak ka harei raya harei kathi hu ralo janih sambo bingula. Langiu di ragu ragam ngũ âm, piah papraong paglaong ilamu harei kathina, hu dom po sang daok brei kapulan tamia Sa-dăm, tamia Rô băm v.v... daong ka harei kathinan ralo janih bingula gheih ghang. Muk Sơn Thị Hồng La chia sẻ:

“Tuk wak ini, mikwa rami ramik bruk hit sang danaok piah tame kathina pok khan ao cà sa, tame baha, gam ngak dhar ngak phol, gam bar up tame main chreih bui sambai brei ka phum sóc. Harei kathina daong brei ka mik wa urang bangsa dak harei dak jaik taphia gauk anit ranam gauk, yak yum jum pataom, daong ba gauk di dalam raidiuk”.

Kathina ieu lac sa adat cambat sim gheih di urang bangsa Khmer, ndam gam haong ilamu ugama bangsa Khmer, brei thau pok praong pok glaong di dalam hatai urang anek taco bhat brei ka dom acar chư tăng. Kathina jeng sa janih ilamu siam gheih di urang bangsa tui ugama Bhat Theravada, ieu lac sa janih hu yaom siam gheih di ugama Bhat hu meng jaman Po Bhat daok khik ramik, pok praong pok glaong mbiah tal jaman ini./.  

Urang lang: TS. PHÚ VĂN HẲN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023
KADHA DAOH  “VUI MUA LUA MOI - UAN PADAI BIRAU”

KADHA DAOH “VUI MUA LUA MOI - UAN PADAI BIRAU”

CHAM.VOV.VN - Kadha daoh “Vui Mùa Lúa Mới” hu radaoh Thanh Pháp vak tui ragu daoh di urang J’Rai. Kadha daoh ini mek hu yai B, mbang pakacah kadha daoh ndom ka huyen Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận dalam thun 2020.

24/11/2024

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)