Gam saong Saranai ye hu baraneng saong ginang yau ye klau takai ragam ragu oh kurang hu di anek bangsa Cam. Yawa sap di nyu yau ye sap cim manyi karau kanjaot pamadeih harei bahrau bak dom anit ranam selamat haniem phol. Dalam tuk raya rija jeng ye malam ia bilan hadah, dom palei Cam ding dang sap ginang sap saranai pak tame gauk chreih chrai sambai bui ot tanot. 

Urang taong ginang hu angan Đàng Năng Thạch, daok di ban sit Phước Dân, huyen Ninh Phước, tinh Ninh Thuan brei thau, dalam ilamo bangsa Cam, ginang caing saranai brei piah ka yang mabang ralo di nyu mboh hu saranai:

“Adat anek urang bangsa Cam njauk hu saranai yuk harei raya, rija praong, rija nagar, harei lakau hajan. Raya Kate hu saranai yuk tagok raok khan ao po yang. Kurang saranai oh hu, sa janih ginang atau baraneng oh pang ganap.”

Saranai piah yuk, nyu parabha jeng klau baoh pagam pauak saong gauk gam saong nam gilaong di angaok saong sa gilaong gah mala. Dalam nan akaok saranai ngak meng ban, dalam hu dalah ngak meng hala piah yuk; rup saranai ngak meng kayau siam brei cao gilaong piah ba ragam daok lua ye ngak meng kayau siam atau take kubao, bala lamen piah peih yava.

Urang Cam sahneng lac saranai yau ye akaok manuac, dom gilaong saranai yau ye mata idung tangi pabah… daok gilaong gah mala brei piah tathuak yava tabiak “rup manuac”, dalam nan hu brei ka yang mabang. Ong Thổ Văn Liền daok di xa Phan Thanh, huyen Bắc Bình, tinh Binh Thuan brei thau lac:

“Bier halei saranai pok yava sap urang yuk nyu biak chreih chrai bui sambai ot tanot, anek manuac urang jeng ye laik tame yang mabang yau ye dang kreih dunya akarat yau ye pambuak harei ini tal harei hadei. Ragam ragu oh atah hu saong rai diuk jeng ye raidiuk yang mabang di urang bangsa Cam”

Tui po Adhia Thường Xuân Hữu, akaok halau daneng Ahiér, huyen Tuy Phong, tinh Binh Thuan, saranai hu dom ragu ragam dreih yau ye Đô, Mi, Fa, Sol, La, Si. Yau nan ye tuk yuk nyu mbuan ba hatai anit ranam di drei tame yau cim manyi yau trau kanjaot la-i la-an par tagok chreih chrai bui baiy sambai njual njac. Yau nan ye, saranai oh hu lac ralo urang thau pandar:

“Drei njauk ba abih hatai jai ba tame yuk saranai hu. Yuk saranai njauk khik suan, oh brei klaoh suan, mada takik di nyu khik yava meng 30 tal 45 minit oh brei klaoh yau nan jeng oh mbuan si thau yuk.”

Kayua yau nan ye piah yuk hu saranai urang yuk njauk hu darah karei yau ye kham marat ba abih hatai tabiak gam saong hatai tathat tiak di drei meng jeng. Bruk bac magru yuk saranai mai meng urang thau dahlau pato padar brei ka urang hadei ngak tui, mapeik duah roh duah ta-eng meng jeng.

Po Adhia Thường Xuân Hữu lac, kan abih di dalam bruk yuk saranai ieu lac brei thau khik suan yuk saranai oh brei ka nyu klaoh. Kayua yau nan ye dam dara pasram yuk mbuan si klak kreh dhi:

“Kan abih di nyu ieu lac khik yava suan yau nan ye tukik manuac pandar. Oh njauk yuk yau ye gah urang Yuan. Saranai ye yuk gamgam. Min oh lac biak kan kayua kan biak oh thei yuk daok yuk ye njauk kham marat, bo oh kham merat ye oh jeng nan brei biak kham merat ka meng bac hu”.

Sap saranai kan dalau brei yuk di dalam dom harei ngak adat rija raya, oh brei yuk dalam bhian harei. Nyu oh lac sa janih ragam brei pok tagok yang mabang, blaoh nyu daok oh kurang hu dom harei rija nagar, rija praong, kate… kayua langiu di ragu ragam ba tagok pok ka po nyu daok pachreih dom ragam tamia gheih ghang. Di anek urang bangsa Cam.