Kuac danao padang aia, padang ngak jalan ba aia pruh kali kalih. Dom urang ngak nong yau sa-ai Pinăng Thị Đỉnh oh ka saneng tal, phun ndil lang gilac mbuan pala saong biak laghaih haong taneh ala phun glai di palei Ta Lu 1, xa Bac Ai. Sa-ai Pinăng Thị Đỉnh brei thau: “Dahlak oh saneng tal phun ndil lang blaoh pala di Bac Ai rak rok patagok yau nan. Adei hu taneh, jeng caong khin pala phun ndil lang piah rak rok patagok bruk ngak mbang, gam pacang khik glai.
Tuk hu mbaok tame bruk pala phun ndil lang ala dhan hala phun glai, mikva hu daong pajaih phun biak siam, hu pato pathram ilamu pala, mong iek saong paik tame. Urang pablei salih daok sanya lac blei tame taong abih pandap panda ngak tabiak ngan haong yaom kaom grap tanat, daong ka mikva ngak mbang siam gheih. Mai meng bruk taduan mek mong iek phun ndil lang, yaok bilan, dom urang pala nyu yau sa-ai Katơr Thị Nguyệt hu jien mek tame tani tanat jaik 5 trieu ndong. Sa-ai Katơr Thị Nguyệt, daok di palei Ma Oai bui sambai khan lac: “Ndil lang akaok mereip biak mbuan si pala, oh kan di hagait. Tuk phun tamuh tagok glaong jeng takik pruh aia. Phun prong oh daok pruh rilo aia”.
Tui urang thau ilamu angan Hứa Văn Phán, Kong ty Co phan Phun jru Pambuak pagam Viet Nam, phun ndil lang diuk atah meng 2,5 tal 3 thun, min tapi dalam thun akaok mereip meda cakak hu hala piah ngak tabiak jeng tea atau hala jru pambu thu. Mai meng nan, bhap bani hu jien mek tame aval jang saong tani tanat, oh njauk lac cang tal mek akaok gha meng brei hu kein laba.
“Ndil lang nan ieu lac janih phun jru hu yaom, biak laghaih piah pala ala dhan hala phun glai. Nyu mek pandiak meng 30 -70% ye laghaih pakre brei ka phun ndil lang. Mikva mboh meyah pala di ala halui glai ye mboh bruk mek jien tame meng pala phun ndil lang biak glaong gam akaok gha jeng yau phun dhan di nyu. Bruk pala di Bac Ai mboh taneh di labik halei jeng siam, meda ba pala di labik halei jeng hu. Dalam nan phun ndil lang nan ieu lac janih phun takik hu halak hulin palai kaik, ba mai kein laba glaong ka urang pala nyu”.
Hadei di 10 thun roh duah saong patagok, Kong ty Co phan Phun jru Pambuak pagam Viet Nam dak padang hu mblang taneh pala phun ndil lang prong labaih kurang 120 ha saong padang ngak sang mac ngak tabiak di xa Ninh Son. Urak ini kong ty daok peih ngak iek bruk pala phun ndil lang ala halui glai, pambuak pagam haong rilo janih phun jru karei. Tuk jalan ngak hu pambak parong, mblang taneh pala phun jru ala halui phun glai kuhria rah tapa jaik 1.000 ha, dalam nan hu phun ndil lang jeng ieu lac janih phun pala rilo di abih, pabak hatai caong khin ngak tabiak phun jru. Ong Nguyễn Ngọc Bình, Akaok Kong ty Co phan Phun jru Pambuak pagam Viet Nam brei panuac lac: “Gah Meraong Khanh Hoa urak ini pren khang di phun jru mboh lac biak siam, abih di nyu lac phun ndil lang. Urak ini, danak di kong ty daok rak rok tui jalan ngak jeng yau bruk hu ngak blaoh nan lac pala phun jru ala halui glai tui jalan ngak pakat negar.Urak ini, mblang taneh piah pala phun jru di gah Meraong Khanh Hoa, kong ty meda peih prong jang labaih 1.00 ha piah duh ka sang mac ngak tabiak tui jalan ilamu bahrau.
Urak ini, dom janih kaya hu ngak tabiak meng phun ndil lang mek hu baoh jeng siam mekre biak glaong, mek hu harak OCOP pakat tinh saong pablei tabiak di grauk darak pasar dalam negar saong pablei tabiak langiu nagar. Kayua hu bruk urang pablei salih blei tame pandap panda ngak tabiak tui jalan “pala, mong iek, paik tame, ngak tabiak kaya kan”, nan ye bruk rak rok patagok phun ndil lang ala halui glai tui jalan nao bahrau, daong ka bhap bani dom xa bhum ceik gah meraong Khanh Hoa patruh kathaot tui jalan khang kajap, taphia di nan rik daong tame bruk pacang khik glai mek hu baoh jeng siam mekre./.
Viết bình luận