Di tinh Dak Lak, hu jaik 70% rahra diuk rai meng bruk ngak nong, bruk jhul khang gilang pariak lek taka so hu ngak saong daok peih praong kein lagaih pandar phun jien, bayar jien saong dom jitvu jien padai bahrau mai tal yaok mbon palei, doang mikva salih bruk randap meyao meyit, paglaong siam lagaih bruk ngak mbang saong asar siam rai diuk. H Xíu, urang ngak bruk di Rayo Sap ndom Viet Nam hu kdha ndom ka bruk ini.
Tok meng dom bruk mbuan mbiah di angaok smart phone, yaom lac daok di sang atau angaok apuh kophi, ong Y Minh Niê, daok di mbon palei H’Đing, xa Ea Tul, tinh Dak Lak jeng mbuan piah bayar jien khak drak, jru pacang khik phun kayau njam patam atau jien ndien ia. Tui ong Y Minh, ngan haong ung dung gilang pariak hu mek trun di smart phone tok hu pambuak internet ye oh lac bayar jien lagaih bo doak hu pandar rilo jitvu jien padai ngan haong jien buh tabiak biar, gaok mai oh mek jien.
“Dahlau diah oh ka hu app ye drei nao tapak tal gilang pariak, daok hadei ye bayar jien tapa smart phone mbuan jang. Hu app gilang pariak drei patak pataom hu tukvak saong oh ngak lahik tukvak nao mai, daok di sang jeng meda bayar jien hu”.
Daok ngan haong amuk Nguyễn Thị Mỹ, po pablei salih kaya padang, jitvu me-in di palei 5, xa Ea Tul, meng hu ung dung gilang pariak, bruk meyao meyit bayar lagaih jang, pasang iek jien tame jien tabiak cambaih laih, rilo meng lac oh brei ba tui jien mbaok bo meda hu bayar tame kat gilang pariak saong maong nan yau sa kadung jien sit. Amuk Mỹ jeng lac “tuai randap” di gilang pariak hu paok jien mesraiy labaih 4 ty dong.
“Dahlak hulin mesraiy gilang pariak hu 10 thun ini mai paje, Agribank daong brei kein lagaih mesraiy piah patagok kinh te. Harak gar ye mbuan mbiah, samar, njuel, payua jien tame tai khoan. Dahlau diah daok nao bayar jien laba tapak, daok urak ini bayar jien laba tok njauk brei bayar jien tapa app, pagap yau harei 30 bayar jien laba labaih harei 25 dahlak bayar jien paje”.
Oh lac tuai ta-eng menuac urang, dom hop tac xa, gah ngak mbang pablei salih ngak nong jeng mek hu lagaih meng bruk ini. Bruk pambuak di gilang pariak ngan haong jabat jien je, hai quan, gilang pariak daong gah ngak mbang pablei salih ngak bruk jien padai samar chip, tantu cambaih laih saong patakik jien buh tabiak. Sa-ai Triệu Thị Hạnh, hop tac xa ngak nong saong jitvu Bình Minh, xa Cư Mgar brei thau:
“Gah kuhria jien khol dahlak mboh app ini biak lagaih, khol dahlak oh njauk nao tal gilang pariak meyao meyit bhian bo daok ngak taong abih bruk angaok app, daok di kongti jeng meda ngak hu”.
Gam haong bruk ba ilamo kong nghe tame ngak, dom gilang pariak daok sangka iek praong pato pakai ilamo lek taka so ka urang jakar, pambuak haong dom jabat karja piah padang he sinh thai lek taka so samu gauk di dalam bhum. Amuk Vũ Mai Sa, Phaok yam ndok Agribank di Barak Dak Lak brei thau:
“Khol dahlak hulin peih pambak dom ndap nda jitvu pandar ung dung ilamo kong nghe bahrau, caga patagok majam CDM/ATM mai tal dom bhum palei, bhum atah bayah. Ngak lagaih du lieu tuai damuai, pabak sinh trac hoc njauk haong co so du lieu negar ka rahra. Salih bruk ngak, kenh meyao meyit duh di tapak labik tapa ta-eng duh saong pandar dom ndap nda, jitvu di angaok dom kenh lek taka, tuai damuai oh gaok kan kandah di labik, tukvak duh bruk”.
Salih lek taka so daok jeng sa bruk daong prein hu makna piah majam gilang pariak di tinh dak Lak peih praong bruk ma-aom jitvu jien padai, daong rahra bhum palei pala pandar phun jien, bayar saong pasang iek jien padai lagaih jang. Oh lac “ba tal tangin” mikva, gilang pariak lek taka so daok daong urang ngak nong uak drei tal bruk ngak bahrau, daong ngak lagaih bruk salih lek taka so negar, patagok kinh te lek taka so nao tal mbon palei./.
Viết bình luận