TAHA PALEI K’KEO – DALAH APUI KHIK CAGA ILAMU SAONG PAMBUAK BANGSA K’HO
Chủ nhật, 06:00, 03/08/2025 TS. Phú Văn Hẳn TS. Phú Văn Hẳn
CHAM.VOV4.VN - Taha palei K’ Keo sa urang hu angan di dalam bhap bini bangsa di xa Di Linh, tinh Lam Dong. Ong tuk halei jeng nao dahlau dalam dom bruk khik caga ilamu bangsa, patagok bruk ngak mbang kinh te jeng ye jak ba urang bhap bini pambuak gauk yak yum jum pataom padang raidiuk bahrau. Kadha di Minh Huệ, urang di VOV daok di Tay Nguyen khan brei ka urang Taha palei hu hatai jai uranam ilamu bangsa ini.

“Ndom mayai gam saong ngak bruk”, taha palei K’ Keo tuk halei jeng nao dahlau dalam grauk bruk ngak palei. Brei ka bruk ngak mbang patagok kinh te, sang danaok di urang taha palei hu 2ha taneh apuh pala kophi, yaok thun mek hu labaih 8 tan kophi asal; 8 sào hamu padai ngak 2 mbang dalam thun, yaok thun mek hu labaih kurang 8 tan padai. Langiu di nan, taha palei daok pala pablak dom janih phun pala di apuh kophi yau ye durian, mac ca, mbe, panat … Kayua hu yau nan taha palei K’ Keo oh sa janih “hu mbang hu piah” blaoh daok daong ka mikva dalam palei. Taha palei K’ Keo brei thau lac: “Dahlau diah mikva palei ka oh thau pandar ilamu ky thuat tame ngak mbang, ngak padai, pala kophi ka oh thau buh khak iek glang. Baoh sang di taha palei urang camreip ngak jeng ngak siam ye mikva palei mai bac magru saong ngak tui. Ilamu tahu tal halei taha palei jeng jao brei abih ka mikva, caong ka mikva ngak jeng hu yau drei”.

Palei Hàng Làng hu 384 baoh sang, ralo di dalam nan hu bangsa takik K’Ho, urak ini daok 4 baoh sang kathaot. Rai diuk dak harei dak patagok, ilamu oh mboh di mata dak harei dak tamuh ralo. Muk Ka’Lèm, daok di xa Di Linh khan brei thau lac, kayua hu taha palei K’ Keo, daok di palei Hàng Làng daong jeng mai hu ralo salih siam bahrau. 

 “Taha palei K’ Keo ieu lac sa urang hu angan, hu sap ndom mayai di dalam palei dalam bruk ngak mbang patagok kinh te - xa hoi, khik caga ilamu bangsa. Ong tuk halei jeng ba abih hatai jai tame bruk jak ba yaih khan sarak karja di Ndang, hukum nagar tal mikva bangsa, ba jalan mikva ngak mbang njauk ngak siam, jak ba mikva yak yum jum pataom khik karo kajap an ninh saron mbon dalam palei”.

Tui jak ba di taha palei K’ Keo, ralo baoh sang yah klak dom adat klak oh siam lagaih tui jaman bahrau, gam gauk padang raidiuk bahrau ilamu siam gheih. Ong daok ieu lac sa urang thau ralo janih ilamu bangsa K’Ho. Dalam dom bruk ngak ilamu di bhum urang bangsa takik di Lam Dong, ong jeng ba dom urang main ilamu tame bruk ma-in jeng ye mek hu pok mayaom glaong ralo. Rup taha palei K’ Keo jeng dang pato labaih 5 tal bac kong caing ka uranaih saong dam dara palei.

Ong Phạm Văn Linh, dahlau pan akaok xa Gung Ré, urak ini jeng xa Di Linh, tinh Lam Dong khan brei thau, taha palei K’ Keo daong ralo tame bruk padang raidiuk bahrau di dalam bhum urang bangsa takik di bhum palei: “Ong ieu lac sa urang naih gheih, ong tahu pachreih mikva urang tame bruk ngak tui sarak karja nagar tui hukum jalan di Ndang saong Karja Nagar; dakvah jakba mikva klak yah dom adat cambat oh daok lagaih saong rai diuk bahrau jeng ye pachreih bruk patagok ilamu bangsa K’Ho... Taha palei angan K’ Keo ngak briak siam bruk ini”.

Jalan mbak sang danaok bhum palei, xa dak harei dak hadah hadai jang, raidiuk mboh di mata di mikwa K’ Ho dak hu ragok, ialmu siam gheih di bangsa dak harei dak hu khik caga jeng ye patagok glaong… dom janih ilamu nan jeng hu tangi nong taha palei K’ Keo – urang tuk halei jeng truac hadah brei ka dalah apui khik caga ilamu jeng ye khik jum pataom urang bangsa K’Ho di ini./.

 

 

TS. Phú Văn Hẳn

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)